hoe wordt het stijgingspercentage van een berg gemeten?

De hellingsgraad is een maat om de stijging van een hellend vlak weer te geven. De hellingsgraad wordt uitgedrukt in percentage %. Men spreekt daarom ook wel van stijgingspercentage. Ik vind het nogal ingewikkeld om de formule uit te leggen daarom hierbij de formule zelf en een uitleg.

Als je over een afstand van 1 km 100m stijgt is het stijgings percentage 10%. Als de stijginshoogte gelijk is aan de afstand dan is het 100%. 45graden is dus 100%. Veel mensen denken 90 Gr. Is 100%

Met een GPS kan je heel nauwkeurig je locatie bepalen. Door gebruik te maken van een basis station (Differentieel GPS) kan deze nauwkeurigheid tot onder een halve cm vertikaal, en rond een mm horizontaal zijn.

Hiermee kan je dus 2 punten exact bepalen. Door het hoogteverschil te nemen, en het afstandsverschil tussen beide punten te berekenen kan je de hellingshoek berekenen. (Zodra je de twee locaties hebt is de rest basis goniometrie)

Het stijgingspercentage van een berg wordt gemeten simpelweg door het aantal gestegen meters (h) te delen door de afgelegen horizontale afstand (d), en dit keer 100.

Dus: Stijging% = (h/d) ×100

Dat is dus net even anders dan het uitleg dat je soms leest en luidt: "gestegen meters gedeeld door de afstand tussen de twee punten" (als de weg helemaal recht is, dan werkt dat, maar met bochten zoals in de Alpe d’Huez is dat toch anders), of "gestegen meters gedeeld door de afgelegen afstand tussen de twee punten", wat niet correct is.

Je moet je voorstellen dat je de route afbeeldt als een driehoek, zie het plaatje onderaan:
- De horizontaal afgelegen afstand (d) moet normaal gesproken berekend worden. Dat kan je niet aflezen op je km teler.
- De daadwerkelijk afgelegen afstand (l op het plaatje) is de schuine kant van de driehoek, en die kan je zo aflezen op je km teler.
- Het aantal gestegen meters (h) kan je bepalen met een hoogtemeter (niet heel erg nauwkeurig) of met een GPS.

Hoe kan je dan op basis van de twee makkelijk meetbare parameters (hoogte en daadwerkelijk afgelegen afstand) de horizontaal afgelegen afstand berekenen?
Makkie: met behulp van de bekende Stelling van Pythagoras: a² = b² + c²
In ons geval: l² = h² + d²

In ons voorbeeld moet je dus zo rekenen:
h = wortel (l² - d²)

Als je h berekend hebt, dan is het heel makkelijk om het stijgingspercentage te bereken.

Een helling van 45° komt overeen met een stijgingspercentage van 100%, waarbij de horizontale afstand en de hoogte gelijk zijn, en de daadwerkelijk afgelegen afstand uiteraard iets groter is.

Er is ook een manier om alleen met behulp van de hoek van een helling meteen het stijgings% te berekenen, maar dat werkt anders en heb je zeer nauwkeurige instrumenten nodig.