Is het Cruijff of Cruyff?

De naam Cruijff leidde tot heel wat hoofdbrekens bij de pers toen hij als 17-jarige debuteerde voor Ajax. De Sportkroniek had het over "debutant De Kruyff", terwijl Het Parool het hield op "De jonge debutant Kruijff". Om de verwarring compleet te maken kwam De Volkskrant met "Johan Kruijff, de nauwelijks 18-jarige debutant". De naam was niet correct, maar ook de leeftijd werd niet goed weergegeven. Het Algemeen Handelsblad schreef wel een volledig correcte versie van de naam op, maar ging de fout in met de leeftijd: "Ajax had de 18-jarige Cruijff een kans gegeven".

Wijlen Nico Scheepmaker was in zijn boek Cruijff, Hendrik Johannes, Fenomeen, een zoektocht begonnen naar de juiste spellingwijze van de naam. Daarbij kwam de nadruk te liggen op twee letters, te weten de y en de ij. Ook Cruijff of Cruyff zelf voedde de verwarring door in het ene interview te zeggen dat er puntjes op de y horen , terwijl hij in het andere interview dit weer omdraaide en stelde dat de puntjes achterwege dienden te blijven. Hij kon het wellicht ook niet weten omdat zijn vader de y in zijn paspoort had staan, terwijl zijn moeder de ij in haar naam voerde. Ook het telefoonboek van Amsterdam gaf geen uitsluitsel: verscheidene ‘Cruyffen’, waaronder Johan zelf, maar ook een ‘Cruijff-Draaijer’, toevallig zijn moeder.

Scheepmaker kwam uiteindelijk met de oplossing via het bevolkingsregister van Amsterdam. Er was op 25 april 1947 een jongen geboren die de volgende naam meekreeg:

Cruijff, Hendrik Johannes

Dit was dus de meest officiële bron die er voorhanden was. Scheepmaker was dan ook van mening dat dit de enig juiste spelling diende te zijn.

Pas nadat Johan Cruijff zich bij Barcelona nadrukkelijker op de internationale markt ging manifesteren, besloot hij in de zeventiger jaren meer gebruik van de naam Johan Cruyff te maken. Cruijff hierover: "De verandering van Cruijff met een ij naar Cruyff met een y is vanuit Engeland aangegeven. Er stond daar op de schrijfmachines namelijk geen ij. Datzelfde gold later ook in Spanje, waar ik meer commerciële activiteiten ging ontwikkelen."

Toen werd ook besloten om Cruyff als merknaam te laten deponeren. In de praktijk komt het er nu op neer dat er voor Nederland sprake is van Cruijff en Cruyff voor het buitenland.