Hoe wordt een kruiswoordpuzzel gemaakt?

Algemeen directeur Ruud Kerstens legt uit dat de computer inmiddels ook hand- en
spandiensten verricht, maar dat het maken van een kruiswoordpuzzel meestal nog
gewoon handwerk is waarbij het ouderwetse potlood en de gum onmisbare attributen
zijn.Want als de puzzelmaker aan de slag gaat, heeft hij een leeg raamwerk voor zich
met witte en zwarte vakjes.Er zijn allerlei sjablonen.In het ene sjabloon bevinden zich
wat meer dichte vakjes, in het andere wat minder.De wijze waarop de dichte
vierkantjes door de puzzel heen lopen, kan natuurlijk ook verschillen.
Meestal begint de puzzelmaker gewoon linksboven.Is er vanaf dat punt bijvoorbeeld
verticaal een rijtje van vijf lege vakjes, dan bedenkt hij een opdracht waarbij een woord
van vijf letters gevonden moet worden.Dat woord vult hij met potlood in. Zo vult hij alle
vakjes in.De woorden moeten natuurlijk in elkaar grijpen.Klopt het niet helemaal of wil
de ontwerper van de puzzel bij nader inzien een ander woord, dan komt de gum er aan
te pas en bedenkt hij een nieuw woord.
De puzzelontwerper heeft natuurlijk een rijke woordenschat in z’n hoofd, vooral op het
gebied van de typische puzzelwoorden.
Moet de maker steeds weer nieuwe woorden in een volgende puzzel stoppen? Nee,
vindt Ruud Kerstens, een puzzelaar vindt het niet erg als hij een woord moet zoeken
waar in een andere puzzel ook al eens naar gevraagd is.Dat is juist fijn voor de
puzzelaar, want dan kan die meteen alvast wat woordjes invullen en dat helpt weer bij
het invullen van de rest van de puzzel.
De puzzelontwerpers van JFS / Puzzelland.com maken puzzels voor allerlei bladen,
waaronder bijvoorbeeld bladen van de ANWB (De Kampioen), DA, Gamma en Heinekens’
Bierblad. In puzzels voor dat soort bladen wordt naar bepaalde ’themawoorden’
gevraagd. De ontwerper stopt er dan die themawoorden in en verder ’gewone’ (puzzel-)
woorden. De puzzelmaker gebruikt overigens alleen woorden die binnen het
Nederlandse taalgebied bekend zijn. Altijd wordt de laatste uitgave van het groene
boekje en de dikke Van Dale gehanteerd. Schuttingwoorden zijn natuurlijk uit den boze.
De helft van de Nederlandse en Belgische bevolking puzzelt regelmatig. Bij zoveel
puzzelaars zit natuurlijk een groot niveauverschil. Daar kan de maker rekening mee
houden. Of de puzzel moeilijk of gemakkelijk moet zijn, dat ligt aan de opdrachtgever.
Die legt de wens neer bij de puzzelmaker.