Wat is een bijna doodervaring?

Een bijna-doodervaring (gewoonlijk afgekort tot BDE) is een ervaring in een veranderde bewustzijnsstaat van een persoon die klinisch dood is.
Elementen van een bijna-doodervaring zijn onder andere:
• het gevoel dood te zijn
• een gevoel van vrede en pijnloosheid
• het gevoel zich buiten het lichaam te bevinden (uittreding)
• door een donkere ruimte - tunnel - gaan
• aangetrokken worden door een helder licht aan het einde van de tunnel
• het gevoel in het licht liefde, vertrouwen, kennis, wijsheid en/of goddelijke aanwezigheid te ervaren
• buiten de tunnel een prachtig landschap zien (ook kleuren en/of muziek)
• een levensschouw, -film, -panorama en/of evaluatie van daden vanuit de beleving van de ander
• een vooruitblik op het resterende leven
• ontmoeting(en) met (een) overledene(n)
• het besef dat bij overschrijden van een grens - vaak in de vorm van een mededeling door een overleden familielid of bekende - geen terugkeer mogelijk is
• terugkeer in het, vaak pijnlijke, lichaam
• het niet in gewone taal kunnen vatten van de ervaring (onuitspreekbaarheid)
• het zien van de hemel/paradijs

Er zijn verschillende soorten klinische onderzoeken gedaan naar het fenomeen van de BDE. Veel van deze onderzoeken hebben als doel om statistische informatie te verzamelen over hoe vaak een BDE gemeld wordt, maar ook om getuigenissen van een BDE te verifiëren op betrouwbaarheid. Tot eind jaren ’90 werden er vooral retrospectieve studies gedaan naar het fenomeen, waarbij meldingen van een BDE achteraf verzameld en onderzocht werden. Vanaf 2000 werden er echter ook (soms grootschalige) prospectieve studies gedaan naar het fenomeen.
Daarnaast zijn er ook testen gedaan naar de betrouwbaarheid van getuigenissen over een BDE. Dit gebeurt door middel van hersenscans en/of herinneringsonderzoeken die beogen vast te stellen of een BDE al dan niet het gevolg is van verbeeldingskracht, een hallucinatie of een echte herinnering.

Een BDE is een bijna-doodervaring. De persoon is dus BIJNA dood. Dat betekent dat hij niet dood is.

Voor zover we hebben kunnen onderzoeken, ontstaan deze ervaringen doordat de hersenen grondig "door de war" raken, om het maar even simplistisch uit te drukken. De persoon ademt niet meer, de bloedsomloop is tot stilstand gekomen... dat betekent dat de hersencellen een gigantisch zuurstofgebrek hebben, en dat ze intussen worden vergiftigd door hun eigen afvalstoffen die nu niet meer door de bloedstroom worden afgevoerd.

Daar komt nog eens bij dat onder zuurstofloze omstandigheden de normale processen ofwel tot stilstand komen, ofwel juist extra gifstoffen produceren die normaal gesproken (dus mét zuurstof) niet zouden worden geproduceerd.

Kortom, de hersenen kunnen niet meer functioneren vanwege zuurstofgebrek en vergiftiging.

Dat er in zulke omstandigheden allerlei rare dingen gebeuren, hoeft dan ook niet te verbazen.

Tel daar nog eens bij op dat zelfs niet vaststaat dat de BDE-ervaring *tijdens* de bijna-dood-fase wordt beleefd... Het zou immers ook kunnen dat je op dat moment helemaal niets ervaart, maar dat er "alleen maar" een hoop onzinnige signalen in het geheugen terecht komen vanwege de vergiftiging. Wanneer je later toch weer bijkomt, zit er een hoop willekeurige ruis in het geheugen. De hersenen doen hun best daar iets van te maken - en zo komt er achteraf een herinnering tot stand aan iets dat nooit is gebeurd.

(Dit laatste is geen feit, het is slechts iets wat een verklaring *zou kunnen* zijn. Ter vergelijking: stel dat iemand jou op 3 oktober bewusteloos had geslagen, en terwijl jij in coma lag bij jou een herinnering in je geheugen had geplaatst aan een gezellig dierendagfeest op 4 oktober. Dan had je toen je op 5 oktober vlak voordat je deze vraag stelde bijkwam, volop kunnen vertellen over dat gezellige dierendagfeest, zonder te beseffen dat je dat helemaal niet hebt meegemaakt! Voor jou is er namelijk geen verschil tussen een echte herinnering en een achteraf "geïmplanteerde" herinnering. Bij een BDE zou iets vergelijkbaars kunnen gebeuren door de vergiftiging.)

Een BDE is meestal een zeer indringende ervaring, vaak heel positief maar soms ook angstaanjagend, maar een BDE zegt niets over wat er werkelijk gebeurt tijdens en na het overlijden.