Wanneer is de apostolische geloofsbelijdenis samengesteld en door wie?

Jarenlang is gedacht dat de apostelen deze belijdenis hebben gemaakt. Een aantrekkelijke gedachte, want er zijn twaalf artikelen en er waren twaalf apostelen. Er ontstond een legende:
Na de uitstorting van de Heilige Geest, toen allen vervuld waren van de kennis van alle talen, stelden de apostelen de belijdenis samen.
Petrus zei: “Ik geloof in God de Vader Almachtig, Schepper van hemel en aarde”;
Andreas zei: “die ontvangen werd van de Heilige Geest, geboren uit de maagd Maria”;
Johannes zei: “die geleden heeft onder Ponyius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven”;
Thomas (!) zei: “nedergedaald ter helle, ten derde dage wederom opgestaan van de doden.”;
Jacobus zei: “opgevaren ten hemel, zittende aan de rechterhand van God de Vader Almachtig”;
Filippus zei: “vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden”;
Bartholomeüs zei: “Ik geloof in de Heilige Geest”;
Mattheüs zei: “de heilige katholieke kerk, de gemeenschap der heiligen”;
Simon zei: “de vergeving der zonden”;
Thaddeüs zei: “de wederopstanding des vleses”;
Matthias zei: “het eeuwige leven”.

Juist omdat men de apostelen voor de opstellers hield, kreeg deze belijdenis groot gezag.

Deze legende kon het echter niet volhouden. De eerste kritiek kwam op een concilie (een kerkvergadering) in 1438. Daar kwamen leden van de Oosterse en Westerse kerk bijeen. Toen de latijnse (westerse) afgevaardigden het Apostolicum aanhaalden, verklaarde de leider van de Grieken: “Wij bezitten deze belijdenis van de apostelen niet en hebben ze nooit gezien. Als ze ooit bestaaan had, zou het boek Handelingen er wel van gesproken hebben.”
Later kwamen er andere geleerden die duidelijk maakten dat deze belijdenis niet door de apostelen kon zijn samengesteld.

BELIJDENIS EN DOOP
Nu rijst de vraag hoe deze belijdenis dan wel is ontstaan. We moeten daarvoor terug naar de Oude Kerk. De kerk was klein, maar breidde gestaag uit. Mensen zegden het geloof in de heidense goden op en kwamen tot de kerk. Daar werden ze niet direkt toegelaten. Zij kregen eerst catechese. De tijd dat men catechese volgde werd men catechumeen genoemd. Als de hoofdzaken van het christelijk geloof en leven geleerd waren volgde de (volwassen)doop. Bij die doop beleed men de drieënige God. De kortste belijdenis die we kennen is uit ongeveer het jaar 150.

Bij de doop is het waarschijnlijk als volgt gegaan.
De bisschop vroeg: “Gelooft u in God, de Vader, de Almachtige?”
De dopeling antwoordde: “Ik geloof”. Dan volgde de eerste onderdompeling