Waarom heeft de katholieke kerk de biecht uitgevonden?

De oorsprong van het de biecht zoals we die nu kennen moeten we zoeken in de oude kloosterdiscipline. In de kloosters kende men een soort 'devotiebiecht'. Basilius de Grote, ongeveer in het jaar 380, had aan de monniken als huisregel voorgeschreven, dat zij iedere avond tegenover elkander belijdenis van hun zonden zouden doen. Niet alleen moesten zij de grove zonden uitspreken, maar ook de lichtere en zelfs de geheimste gedachten en begeerten. Dit was bedoeld als een tuchtmaatregel, om in echte ootmoed voor God te leren leven. Het hoorde bij het opvoedingssysteem van de monnik. Hier was echter geen sprake van enige sacramentele absolutie! De zonden werden in deze 'devotiebiecht' niet vergeven.
Op verschillende plaatsen begonnen de 'leken' dit voorbeeld op te volgen en gingen ook aan monniken hun zonden belijden. Langs deze invalspoort kwam de hele biecht in het oosten in handen van de monniken!
In het Westen heeft de biecht zich eveneens ontwikkeld vanuit de kloosters. Het zijn vooral de Iers-Schotse monniken, die in de 6e en 7e eeuw de privé-biecht hebben ingevoerd en onder het volk gepropageerd. Dit ging vrij gemakkelijk omdat de invloed van de monniken bijzonder groot was. Zij stelden ook de eerste 'boetedoeningboeken' samen. Daarin werd de aard en de duur van de boetedoening bepaald voor de verschillende zonden. Daarin is echter nog geen sprake van een verplichte biecht. De biecht wordt slechts aanbevolen.
Met Karel de Grote komt er een keerpunt. Alcuinus, de geestelijke adviseur van Karel de Grote, hamerde erop dat het niet voldoende was om je zonden voor God te belijden, maar dat deze ook voor de priester beleden moesten worden! Hij verklaarde Jakobus 5:16 als slaande op de private biecht.
Op de Synode van Chalons, in 813, waren nog heel wat bezwaren te horen tegen de biecht en de boetedoeningboeken. De Synode van Parijs, in 829, stond er zelfs op dat al deze boetedoeningboeken werden opgespoord en verbrand! Het was het 4e Concilie van Lateranen, in het jaar 1215, die de private biecht als verplichtend oplegt. Tweehonderd jaar later heeft het Concilie van Trente er een bindende leerstelling van gemaakt.