wanneer is het jodendom precies ontstaan?

Er bestonden verschilende variaties al vrij vroeg ong enkele eeuwen voor christus. De eenduidige, 'moderne' vorm echter bestond pas zo rond 200 vc.

Het Jodendom is circa 3000 jaar geleden ontstaan. Het Jodendom heeft niet een bepaalde stichter. Het is gegroeid uit vele ideeën en gedachten van vele profeten.
De eerste aartsvader was Abraham.

Er zijn grofweg twee antwoorden mogelijk op je vraag:

Laten we beginnen waar het woord Jood vandaan komt:
De eerste maal dat deze naam in de Nederlandse vertaling voorkomt is in Nehemia 1:2 (Ester 2:5).
De Hebreeuwse tekst heeft hier het woord “Yehuwdy” wat betekent: een JUDAHIET, een afstammeling van Jacobs vierde zoon Juda (“yehuwdah”).
Van dit woord heeft “men” een “vertaling” willen geven als “JOOD” in onze taal, “Jew” in het engels, “Jude” in het Duits, enz.

I In plaats van nu dit woord “JOOD” uitsluitend en terecht op te vatten als “Judahiet” of eventueel “Judeeër” (een man uit het land Juda) heeft men de naam “JOOD” ook gegeven aan mensen die helemaal niet van Juda afstammen of uit het land Juda afkomstig zijn. Het is een vermenging geworden.
Deze naam is ook gegeven aan al diegenen die het Joodse geloof hebben aangenomen, onverschillig tot welk volk zij door afstamming behoorden.De volksgroepen hebben in de historie hetzij gedwongen, zoals de Idumeërs of Edomieten, hetzij vrijwillig, zoals de Chazaren (verzameling van verschillende volkeren), dit geloof omhelsd.
Ook in Israël zelf werd de naam JOOD uitgebreid. Zo schrijft de “Christelijke Encyclopedie” dat deze naam later werd gegeven aan allen, die van Abraham afstammen. Maar na deze opvatting zouden ook de nakomelingen van Abraham en Hagar en Ketura “JODEN” zijn. Abraham en Isaäk en Jacob waren geen Joden, alleen uit de vierde zoon van Jacob dus Juda komen de Joden, (en enkele levieten).

Na de dood van Salomo, werd het koninkrijk verdeeld in de twee koninkrijken Israël en Judea (Jehoeda) bestaande uit twee stammen. Israël had een verscheidenheid aan koningen, maar na een paar honderd jaar stond God vanwege een zich uitbreidende afgodendienst Assyrië toe om Israël te veroveren en zijn volk te verbannen. Het koninkrijk van Judea, waarvan Jeruzalem de hoofdstad was en dat de tempel bevatte, bleef onder het gezag van het Huis van David.

Salomo leefde van 972 - 932 v. Chr.. Dus de bovenstaande theorie aangehangen zou je kunnen zeggen dat (de afstammelingen van) Juda in 932 v. Chr het Jodendom heeft gesticht.

II Maar volgens de Joodse traditie was Abraham (Awraham) de eerste Jood. Rabbijnse literatuur vertelt dat hij de eerste was om het tegen de rest van de wereld op te nemen en de dwaasheid van afgodendienst af te werpen. Abraham leefde rond 2000 v. Chr, Volgens deze visie is het Jodendom door Abraham in 2000 v. Chr. ontstaan.

Globaal genomen zijn de joden afstammelingen van een oude, Hebreeuwssprekende tak van het Semitische ras (Genesis 10:1, 21-32; 1 Kronieken 1:17-28, 34; 2:1, 2).

Bijna 4000 jaar geleden verliet hun voorvader Abram de bloeiende wereldstad Ur der Chaldeeën in Soemer en trok naar het land Kanaän, waarvan God had gezegd: „Aan uw nageslacht zal Ik dit land toewijzen” (Genesis 11:31–12:7).

In Genesis 14:13 wordt hij aangeduid als „Abram, de Hebreeër,” maar later werd zijn naam veranderd in Abraham (Genesis 17:4-6).

De joden beschouwen hem als de stamvader van een geslachtslijn die begint bij zijn zoon Isaäk en via zijn kleinzoon Jakob loopt, wiens naam werd veranderd in Israël (Genesis 32:27-29).
Israël kreeg twaalf zonen, die de grondleggers van twaalf stammen werden.
Een van hen was Juda, van welke naam uiteindelijk het woord „jood” werd afgeleid. — 2 Koningen 16:6,

Mettertijd werd de benaming „jood” toegepast op alle Israëlieten, niet alleen op een afstammeling van Juda (Esther 3:6; 9:20).
Omdat de joodse geslachtsregisters in 70 na Chr., toen de Romeinen Jeruzalem met de grond gelijkmaakten, werden vernietigd, kan geen enkele jood in deze tijd nauwkeurig vaststellen uit welke stam hij afkomstig is.
Niettemin heeft de oude joodse religie zich in de loop van duizenden jaren ontwikkeld en is ze in die tijd ook veranderd.