Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wat is de dogmatiek in (alle) religies over de goedheid en/of kwaadheid van een pasgeboren kind?

Bijv.; Is de mens bij de geboorte al goed, en leert die slechtheid van andere?

Of is de mens bij de geboorte, al bij voorbaat slecht, en moet die leren het goede te doen?

Ik wil met deze vraag uitdiepen in het geloofsleer, of je goed moet blijven of goed moet worden (voor Het Doel). En het liefst zoveel mogelijk religies leren kennen, hoe religies daar tegenover staan.

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
in: Religie
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Goed en slecht is een subjectief oordeel van de mens. Het is geen feit, niet iets dat je bij geboorte meekrijgt.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Menselijk gedrag is doorgaans sociaal en gericht op het welzijn van de groep waarin je je bevindt omdat dat goed is voor je eigen welzijn en in die zin je dus zelfzuchtig handelt. Dit zit er al bij de geboorte ingebakken. Ik ga ervan uit dat alle religies daar zo hun eigen betekenis aan geven. Je schrijft "Ik wil met deze vraag uitdiepen in het geloofsleer, of je goed moet blijven of goed moet worden (voor Het Doel). En het liefst zoveel mogelijk religies leren kennen, hoe religies daar tegenover staan.". Ik vraag me af of je niet beter een boek over wereldreligies kunt lezen omdat de vraag met deze insteek zo breed wordt dat een duidelijk en volledig antwoord op dit forum niet te verwachten is.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Geef jouw antwoord

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

/
Geef Antwoord
+
Selected image

Het beste antwoord

Volgens het katholieke geloof:

Ieder mens wordt geboren met de erfzonde. Dit is gevolg van de zonde van het eerste mensenpaar (de zondeval). Het is dus geen persoonlijk kwaad dat iemand begaan heeft.

Het doopsel is heilsnoodzakelijk voor hen aan wie het evangelie verkondigd werd en die de mogelijkheid hebben gehad dit sacrament te vragen. Door het (eenmalige) Doopsel krijg je vergeving van alle zonden die voor het Doopsel zijn begaan en ook van de erfzonde.

De katholieke Kerk beschouwt de mens als een wezen dat tot het goede is geschapen maar tot het kwade geneigd. Deze geneigdheid wordt verklaard door het dogma van de erfzonde. De geneigdheid tot het kwaad is op zich echter geen zonde, dat wordt het pas als we willens en wetens in de bekoring toestemmen.

Jezus Christus is gestorven voor onze zonden, Hij is het Lam Gods dat de zonde van de wereld wegneemt. Nodig is geloof in Jezus Christus én met Gods genade meewerken. Deze genade wordt geschonken in de sacramenten die Jezus Christus heeft ingesteld. Iedere mens is echter een zondaar. Vergeving van zonden, die voor iedere berouwvolle zondaar mogelijk is, is één van de wezenlijke elementen van het christelijk geloof.
(Lees meer...)
Computoon
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Je zegt "Ieder mens wordt geboren met de erfzonde. " en "Jezus Christus is gestorven voor onze zonden, Hij is het Lam Gods dat de zonde van de wereld wegneemt". Dat betekent dan toch dat de eerste zin niet meer geldt na het offer van Jezus?
Computoon
12 jaar geleden
Toch. Jezus Christus zelf heeft namelijk de opdracht gegeven om te dopen in de Naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Hij heeft het sacrament dus ingesteld en is er zelf in aan het werk. De vergeving van de zonde (erfzonde/persoonlijke zonden) vindt plaats door de doop. Door het Doopsel ga je deel uitmaken van het Lichaam van Christus, dat bestaat uit alle gedoopte christengelovigen.
Het Doopsel is echter eenmalig. Jezus Christus heeft echter eveneens volmacht gegeven aan zijn apostelen (en hun opvolgers) om in zijn Naam zonden te vergeven aan de berouwvolle zondaar. Ook dat vindt in sacramentele vorm plaats, zodat Hij ook daarin zelf aan het werk is.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Wat heeft de doop hier mee te maken? De doop is binnen het christendom het sacrament van de christelijke initiatie en heeft volgens mij niks van doen met de erfzonde. Kinderdoop is pas vanaf de 13e eeuw gebruikelijk geworden dus dat zou betekenen dat alle kinderen van de eerste Christenen die voor hun doopsel gestorven zijn (en gezien de kindersterfte toen zijn er dat nogal wat) dit in zonde hebben gedaan?
Computoon
12 jaar geleden
Ik weet niet of je katholiek bent - ik denk het niet (gezien de reactie). De doop (of het H. Doopsel zoals we op z'n katholieks zeggen) is inderdaad een van de sacramenten van de initiatie (naast het H. Vormsel en de H. Eucharistie). Je opvatting omtrent de kinderdoop is onjuist. Al in de begintijd van de Kerk, zo is in het Nieuwe Testament te lezen, werden hele huishoudens gedoopt. Nergens is te vinden dat de jonge kinderen werden overgeslagen. Bedenk dat het Doopsel in de eerste plaats, net als alle sacramenten, een genade is: een gratis gave van God die door Jezus Christus mogelijk is geworden. God geeft ieder genoeg genade om gered te worden maar de genade wordt pas werkzaam als mensen haar uit vrije willenl aanvaarden en ermee samenwerken. Dat is de opgavekant, van ieder sacrament. Het was niet voor niets dat tientallen jaren geleden katholieken hun kinderen op de dag van de geboorte of de dag erna lieten dopen. Juist omdat het Doopsel heilsnoodzakelijk is en vanwege de onzekere bestemming van ongedoopt overledene kinderen. (NB: in de katholieke Kerk kennen we nog twee andere vormen van doop naast het sacramentele Doopsel). We moeten het beste hopen van de kinderen die voor hun doopsel overlijden (Jezus Christus sprak immers: 'Laat de kinderen tot Mij komen') maar nog steeds rust op katholieke ouders de morele plicht om redelijk kort na de geboorte hun kinderen te laten dopen en hen een gelovige opvoeding te geven. Het Doopsel kan nooit worden geweigerd door een priester of diaken. Hoogstens uitgesteld, als elke grond lijkt te ontbreken voor een katholieke opvoeding.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik heb mijn kennis van de doop van deze site : http://members.ziggo.nl/peter7/doop/doop.html Dat ziet er tamelijk doorwrocht uit. Er wordt een stuk uit Korintiërs aangehaald waarin wordt gezegd dat kinderen geheiligd zijn als een van de ouders geheiligd is, en daarmee gered. Ik heb ernstig de indruk dat in de loop der tijd de betekenis van dit sacrament verandert is. En mijn vraag uit mijn eerste opmerking blijft staan, hoe kunnen kinderen nog met de erfzonde geboren worden als Jezus deze heeft weggenomen?
Computoon
12 jaar geleden
Niet alle christenen zijn katholiek en ik durf mijn handen ervoor in het vuur te steken dat de schrijvers van jouw bronsite niet katholiek zijn. (Als een term als 'de Rooms-Katholieke Kerk' wordt gebruikt is dat al te zien, want 'onze' Kerk noemt zichzelf 'katholieke Kerk'.) Men heeft bijv. wel citaten opgenomen van Luther en Calvijn maar niet van (bijv.) kerkvader Augustinus en andere kerkvaders die over de erfzonde geschreven hebben.Die zijn van veel vroegere datum (uit de vroeg-christelijke Kerk). Ik had in mijn antwoord al geschreven dat het gegeven was vanuit het katholieke geloof. En, zoals wel of niet bekend, bestaat de katholieke Kerk al vanaf het allereerste Pinksterfeest. Om te weten wat de Kerk gelooft - of wat een christelijke geloofsgemeenschap gelooft - moet je bronnen hanteren van de Kerk (of de desbetreffende geloofsgemeenschap) zelf. Die zijn, wat de katholieke Kerk betreft, in zeer ruime mate aanwezig. Wel hebben de schrijvers van jouw bron een stuk uit de Winkler Prins-encyclopedie overgenomen waarin staat:
"De Rooms-katholieke Kerk kent de genadewerking van de doop, die bestaat uit vergiffenis van de schuld der erfzonde en "van die van alle zonden die voor het doopsel bedreven zijn, kwijtschelding van alle straffen van de zonde en de schenking van de heiligmakende genade, bovennatuurlijke verbinding en levensgemeenschap met de verrezen Christus. Het doopsel is het eerste en noodzakelijkste sacrament, voorwaarde voor alle andere sacramenten, onherhaalbaar. Door het doopsel wordt de dopeling lid van de kerk." De encyclopedie heeft het bij het rechte eind. Jezus neemt de erfzonde van ons weg maar dit gebeurt op het moment dat wij worden gedoopt. Bij de meesten zal dat het sacramentele doopsel zijn. Dan 'pas' krijgen wij vergeving van alle (persoonlijke) zonden en de (niet-persoonlijke) erfzonde. Er is maar één mens in de hemel, die door een bijzondere genade van God vrijgebleven is van de erfzonde, de H. Maagd Maria. Op haar ziel werd door God al vooraf de zuiverende werking van de toekomstige verlossing door haar Zoon Jezus Christus toegepast. (Dit is een dogma binnen de katholieke Kerk en staat bekend als de onbevlekte ontvangenis van Maria.)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dank voor de toelichting
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
@ Computoon; Vragen n.a.v. het antwoord; 1.)Vraag over deze tekst; "Jezus Christus is gestorven voor onze zonden." Wie zijn/waren 'onze' waarvoor Jezus Christus is gestorven? (Wie wordt daarmee bedoelt?) In het begin schrijft u; dat ieder mens wordt geboren met de erfzonde. Betekent dat; de gehele mensheid, ook voor Christus geboorte uit Maria, dat daarvoor gestorven is door Christus? 2.)We zijn dus tot het kwade, als we met de bekoring (verleiding?) toestemmen. Maar hoe wordt een pasgeboren kind dan verleid tot zonden/het kwade? 3.)Wat ik aanneem is dat het kwade in uw taalgebruik ook als zonden worden vertaald, is dat correct? 4.)"Het doopsel is heilsnoodzakelijk voor hen aan wie het evangelie verkondigd werd en die de mogelijkheid hebben gehad dit sacrament te vragen."
Betekent dat als er iemand is die het evangelie niet verkregen heeft, dus neem ik aan, automatisch niet om het sacrament kunnen vragen, dan vergeven zijn van erfzonde? En er waren nog meer sacramenten, interessant! Ik ben namelijk geen katholiek, dus zou wel willen weten wat die zijn. Maar voorlopig genoeg vragen alzo.
Computoon
12 jaar geleden
1. "Onze": alle mensen, zonder uitzondering, want ieder mens is zondig. De katholieke Kerk preekt echter geen 'automatische hemel'. Vanuit Gods kant wordt genade geschonken. Wil deze 'effect' hebben, dan dient Gods genade wel te worden aanvaard en zullen we als mensen met Gods genade moeten meewerken. Uw aanvullende toelichting is wat lastig voor mij. Jezus heeft het mogelijk gemaakt dat wij in de hemel kúnnen komen, Hij heeft onze zonden op zich genomen. Wij, mensen, zijn sinds de zondeval niet meer in staat om, als het ware, 'vanzelf' het eeuwig geluk deelachtig te worden. Alle mensen die vóór Jezus' dood in vriendschap met God overleden waren, waren dus niet in de hemel maar in het dodenrijk. De apostolische geloofsbelijdenis leert, dat Jezus bij zijn dood 'nedergedaald is ter helle'. Daar heeft hij de zielen van de rechtvaardigen die Hem voorgegaan waren bevrijd. (Dat is dus wat anders dan 'hel' in de betekenis van de eeuwige verblijfplaats voor degenen die sterven in doodzonde). Jezus heeft door zijn dood voor ons de dood en de duivel, 'de vorst van de dood' (Hebreeën 2 ,14) overwonnen. Wi jontvangen in het Doopsel, waarin Jezus zelf aan het werk is, de vruchten van zijn verlossingswerk. Ook in andere sacramenten, maar elk sacrament heeft zijn eigen genade. 2. Een pasgeboren kind kan uiteraard nog geen zonde doen (onwetend zondigt men niet) maar het elementaire besef van goed en kwaad is wel aangeboren en moet door een goede, christelijke, vorming van het geweten worden uitgebouwd. (Een kind van een paar jaar oud bijv. 'beseft, weet' dat bijv. stelen verkeerd is. Ook al heeft het nog niet van de Tien Geboden gehoord.
Het pasgeboren kind is echter wel 'besmet' met de erfzonde. Dat is ook zonde, maar geen persoonlijke zonde. 3. Ja.
Computoon
12 jaar geleden
4. Zo zou ik het niet formuleren. Ik gaf al aan dat er meerdere vormen van 'dopen' bestaan in de katholieke Kerk. Bij de meesten is alleen het sacramentele doopsel bekend (met de drievoudige begieting/onderdompeling en de trinitaire doopformule). De katholieke Kerk kent echter ook het 'doopsel van het bloed' en het 'doopsel van begeerte'. Die brengen dezelfde vruchten met zich mee. Doopsel van het bloed: je ondergaat omwille van het geloof de dood zonnder het doopsel ontvangen te hebben. Jouw vraag heeft echter betrekking op het zog. doopsel van begeerte. Daarover zegt de Kerk:
"Ieder die zonder het evangelie van Christus en zijn Kerk te kennen, de waarheid zoekt en de wil van God doet, in de mate waarin deze hem bekend is, kan gered worden. Men mag veronderstellen dat zulke mensen het doopsel uitdrukkelijk verlangd zouden hebben, indien zij er de noodzakelijkheid van hadden gekend." Dat noemen we dus het doopsel van begeerte. De Kerk heeft echter de taak te missioneren, het geloof moet verkondigd worden aan alle mensen op de aarde. Maar als je geen kennis hebt kunnen nemen van de Blijde Boodschap (het Evangelie) dan wil dat niet zeggen dat je niet in de hemel zou kunnen komen, als je in Gods geest handelt, hoe primitief ook.
Computoon
12 jaar geleden
Ja, er zijn meer sacramenten. De katholieke Kerk heeft er 7 waarvan zij vanaf het allereerste begin gelooft dat Jezus Christus zelf ze heeft ingesteld. En dat Hij er ook zelf in aan het werk is. (H. Doopsel, H. Vormsel, H. Eucharistie (de 3 initiatiesacramenten), het Sacrament van de zieken, het sacrament van boete en verzoening (de Biecht), het huwelijk en het wijdingssacrament.
Als je na je Doopsel zwaar zondigt, dan kun je niet nogmaals gedoopt worden om een nieuw leven in Christus te beginnen. Daarvoor is de biecht. Na een berouwvolle belijdenis vergeeft de priester in Christus' Naam alle zonden. Zondenvergeving vindt ook plaats in de ziekenzalving, als de zieke niet meer heeft kunnen biechten. De vergeving van zonde is wezenlijk voor het christelijk geloof. In staat van doodzonde (ernstig gezondigd hebben zonder ook maar een moment er berouw van hebben gehad) ga je naar de hel als je sterft en de hel is eeuwig. Ook dat is christelijk geloof. Het doel voor de christen is natuurlijk het eeuwig geluk bij God, in de hemel. Alle middelen om daar te komen heeft Christus aan zijn Kerk nagelaten. Het hoogste doel van de Kerk is dan ook: het heil van de ziel. Van de katholiek wordt verlangd: God bovenal liefhebben met heel je hart, heel je ziel, heel je verstand en al je krachten en de naaste als jezelf. Drie manieren van liefhebben dus.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Bedankt voor de antwoorden, ik plus (duim- omhoog motie) dit antwoord om mijn waardering ervoor te betuigen, het is dan uitermate zeer inhoudelijk.

Andere antwoorden (5)

Goed antwoord van de eerste persoon die antwoord. Hier een nadere uitleg:
Zonde in de meest eigenlijke zin van het woord is de doodzonde waardoor wij aan God, ons hoogste goed en einddoel van ons leven, de rug toekeren. Vergeleken met de doodzonde is de dagelijkse zonde analoog "zonde", wij doen er wel verkeerd mee, maar wenden ons niet van God af. Nog duidelijker analoog wordt het begrip zonde wanneer wij van "erfzonde" spreken. Zijn doodzonde en dagelijkse zonde nog persoonlijke zonden, de erfzonde is dit niet. Zij wordt wel "zonde van de natuur" genoemd, in zover het hele mensengeslacht, dat afstamt van de eerste ouders, onder een schuld ligt, waaraan alleen de stamouders persoonlijk schuldig zijn. Als een edelman voor straf uit de adel wordt verwijderd, kan het zijn dat al zijn afstammelingen automatisch in dit lot delen. Onrecht wordt hun daardoor niet aangedaan en persóónlijk gestraft worden zij evenmin; van adel te zijn is immers een voorrecht, gewone burger te zijn géén onrecht. De onsterfelijkheid die Adam toekwam, is verloren gegaan voor zijn nageslacht en andere voorrechten eveneens. De mens heeft opgehouden volkomen en zonder moeilijkheid meester te zijn van zijn eigen daden, zijn verstand is niet altijd helder en het kan vooral door de hartstochten verduisterd worden.
Door de erfzonde is de mens, door de schuld van Adam, tot de natuurlijke toestand vervallen, waarin hij door God zou zijn gesteld wanneer Hij hem niet op bovennatuurlijke wijze bevoorrecht had geschapen.

Andere religies denken hier mogelijk anders over. Deels is de visie van protestanten ook anders dan die van de katholieken.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Goed omschreven aanvulling. Op één ding na; Wat bedoeld u precies met; de analoog "zonde"?
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Analoog in de zin van meer om minder goed/slecht. Het tegenovergestelde is digitaal (0/1) in de zin van in genade levend (1), of buiten de genade vallen (0). Citaat komt trouwens van prof. van der Ploeg, zie: www.bitterlemon.nu
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik vond dit citaat; "We moeten bedenken dat op die manier "zonde" een analoog begrip is, d.w.z. dat het van ongelijksoortige daden kan worden gebruikt. Wij zeggen dat God is en dat ook een schepsel is, maar beiden zijn het op geheel andere manier. Hetzelfde moet ook worden gezegd van nog meer dat wij aan God toeschrijven; zo is God op een overtreffende, heel andere manier goed dan wij dit zijn. "Zijn" en "goed" zijn analoge begrippen. " (bron.; http://www.bitterlemon.nu/#het-bestaan-van-de-erfzonde Door Prof. Mag. J.P.M. van der Ploeg) Want dat is wat ik met de zoekfunctie kon vinden toen ik "analoog" daarin typte. Citaat is de 7de alinea van het artikel. Bedoelde u dit? Hetgeen u antwoord, doet me veel denken aan signaalbewerking. Ik begrijp niet wat dan buiten of binnen de genade valt.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Eerlijk gezegd weet ik het ook niet precies. Dat artikel van van de Ploeg is inderdaad wat ik bedoelde. Zijn andere artikelen zijn ook heel goed.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Schrijft u daar toevallig ook artikels? Ik zag daar namelijk Hugo Bos staan, aangezien uw gebruikersnaam hbos is.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Inderdaad, ik schrijf ook op die website. Mijn eigen blog is: http://verbond.blogspot.nl/
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik heb net gekeken op uw blog. Oogst professioneel in verslagen en proza's. Duim omhoog! (+)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dank voor het compliment !
In de Bijbel kun je in Romeinen 3 vanaf vers 10 lezen dat er niet één mens is die de wil van God doet.
Het dogma wat daarop gebaseerd is leert dat de mens reeds bij de geboorte "slecht" is (dit slecht tussen aanhalingstekens, want beter gezegd: de mens is van nature geneigd tot het DOEN van alle kwaad).

De bijbel zegt niet dat je goed moet blijven of worden. De bijbel leert dat je lief moet hebben (kiezen voor God en je medemensen) en dat God in Zijn genade je vergeving van zonden aanbiedt, maar dat vergt wel een keuze om die genade te accepteren.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
In het jodendom en de islaam gaat men uit van een onbeschreven blad. Een baby is geneigd tot het goede.

Het christendom gaat uit van de erfzonde en dat het kind geneigd is tot het slechte.

Het hindoeïsme en boeddhisme gaan uit van karma, verbonden met het vorige leven.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Volgens Jezus moet een mens opnieuw geboren worden uit water en geest.

Johannes 3
3 Jezus zei: ‘Waarachtig, ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien.’ 4 ‘Hoe kan iemand geboren worden als hij al oud is?’ vroeg Nikodemus. ‘Hij kan toch niet voor de tweede keer de moederschoot ingaan en weer geboren worden?
‘Waarachtig, ik verzeker u: niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest. 6 Wat geboren is uit een mens is menselijk, en wat geboren is uit de Geest is geestelijk. 7 Wees niet verbaasd dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden.

Met deze woorden is Jezus zeer duidelijk.
Iedere mens heeft een zondige natuur vanaf de geboorte.
Alle mensen moeten opnieuw geboren worden in de geest om het koninkrijk van God binnen te gaan, dit betekent dus dat kinderdoop weinig nut heeft aangezien babies geen geestelijke beslissing kunnen nemen om opnieuw geboren te worden.

Toegevoegd na 9 minuten:
Iemand moet dus goed worden, aangezien hij dat nog niet is. We moeten dus transformeren in een nieuwe creatie. En deze creatie werpt de vruchten van God af. Galaten 5:22 Maar de vruchten van de Geest zijn liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, 23 zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Aan deze kenmerken herken je dus een wedergeboren kind van God in zijn geest.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Je praat over goed en slecht...

Goed en slecht zijn slechts een mening. Het goede bestaat alleen doordat mensen het als goed zien en vanaf dat moment bestaat ook het kwaad (het tegenover gestelde van iets wat men als 'goed' ziet dus)

Goed en kwaad zijn nooit hetzelfde. Zo was het over het algemeen 'goed' om je kind te slaan als deel van de opvoeding, tegenwoordig vinden de meeste mensen dit niet goed. Dit is slechts één voorbeeld.

Goed en kwaad zijn afhankelijk van het tijdsbeeld en de omgeving.... Dus Goed en kwaad bestaan niet. Je kunt slechts iets doen of iets niet doen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Het onderwerp is Religie. Binnen de Christelijke religie is de bijbel de hoodzakelijke bron van informatie en voor de Islam is dit dus de Koran. In de bijbel en ook de Koran wordt zeer duidelijk goed en kwaad beschreven met tig voorbeelden. Waarvoor denk je dat de gelijkenissen van Jezus dienen? Door middel van het Woord en de heilige geest die in ons is zijn we in staat om goed van kwaad te onderscheiden en gebaasseerd daarop beslissingen te nemen. Adam en Eva aten namelijk van de boom van kennis van goed en kwaad.
Deel jouw antwoord

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

/
Geef Antwoord
+
Selected image

Bekijk alle vragen in deze categorieën: