Is de kans groot dat er een fout staat in een archief?

Het kan over dezelfde persoon gaan. In oude registers werd lang niet alles even nauwkeurig opgeschreven. Ook hadden registers nogal eens te lijden onder bv. waterschade of brandschade. Als het even kon werden dan de data overgeschreven in een nieuw register maar onleesbare gegevens werden dan weggelaten. Dus dan kan het best zijn dat de geboortedatum onleesbaar was geworden en alleen de geboortemaand werd genoteerd.

Bij het archiveren van die registers doet zich vaak hetzelfde probleem voor, onleesbaar geworden data wordt meestal niet overgenomen in de archief.

Of het dezelfde persoon is? Dat kun je niet met zekerheid zeggen, ligt ook aan de plaats waar diegene vandaan komt. In een grote stad is de kans een stuk groter dat er in 1 maand meerdere personen met dezelfde naam werden geboren dan in een klein dorp. En is het het archief van het register van de burgerlijke stand of van bv een kerk? Meeste mensen waren vroeger aangesloten bij een geloofsgemeenschap en staan dus in de doop-, trouw- en overlijdensregisters van een bepaalde kerk.

Beste kun je bij onderzoek op bezoek bij het betreffende archief en onderzoek doen in de oude registers; dan zie je het beste waarom bepaalde gegevens niet (meer) aanwezig zijn. Bovendien zijn daar ook medewerkers die je uitleg kunnen geven over de registers die bewaard zijn en je helpen met de vraag of je inderdaad kunt stellen dat het over dezelfde persoon gaat.

Ja, natuurlijk kan er een fout voorkomen in een archief. Het op orde houden van een archief is mensenwerk en mensen maken fouten. Daar komt bij dat men vroeger over veel minder middelen beschikte om fouten te voorkomen. Alles werd immers nog met de hand gedaan, en niet met computers. Iemand kan best in plaats van een 3 (het volgnummer van de maand maart) een 5 (het volgnummer van de maand mei) (of andersom) schrijven of dit zo per ongeluk in een eerder document hebben gelezen en verkeerd hebben overgenomen.

Overigens werden de gegevens die je tegenwoordig in archieven vindt in het verleden niet per definitie bijgehouden door professionals. Het bijhouden van de gegevens kon een van de vele taken zijn van bijvoorbeeld een priester, een overheidsmedewerker of een notaris, mensen die een andere hoofdtaak hadden.

Het beste is te proberen na te gaan of de gegevens in een derde of vierde archief zijn te vinden. Dan is beter te concluderen dat in een van de archieven een fout is gemaakt.