Hoe kan ik een 19e-eeuws handschrift goed leren lezen?

Dat kan niet. Taal mag tijdgebonden zijn, handschriften zijn tijdloos. Vroeger en nu waren en zijn er mensen die een duidelijk handschrift hebben en mensen die voor buitenstaanders vrijwel onleesbaar schrijven. Daarvoor heeft een cursus 19e eeuwse handschriften lezen beslist geen zin.

Het volgen van een cursus paleografie zal bijvoorbeeld helpen om letters te onderscheiden die aan elkaar geschreven zijn. Door deze verbindingen verandert nogal eens de standaardvorm van een letter. In sommige schriftsoorten krijgen letters aan het slot van een woord een andere vorm. In dit voorbeeld van het handschrift van Bosboom-Toussaint is ook het omgekeerde aan de hand: gehele woorden zijn met elkaar verbonden door grote bogen.
Inzicht in de schrijfwijze, het gebruik van afkortingen, oude maten, muntsoorten en gewichten en vormgeving helpt beslist om oud schrift vlotter te lezen en correct te transcriberen. Genealogische verenigingen bieden ook cursussen paleografie aan. Doe er je voordeel mee, is het niet voor dit concrete handschrift, dan voor volgende bronnen!