is 'vrijheid van keuze'; een perceptie of werkelijkheid?

De vrijheid om te kiezen betekend dat anderen dat niet voor je doen, en dat je er vrij in bent.
Het lijkt een voorportaal...
Terwijl de psychische vrijheid pas voelbaar is, als de keuze niet hoeft te worden gemaakt, zeker niet door anderen maar ook niet door mij....

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

in: Overig

1.5K

1.5K keer bekeken

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Uitstekende vraag, wie weet komt er wel meer discussie over los. Overigens is kiezen of niet kiezen ook een keuze; het wordt pas echt bezwaarlijk als je verplicht bent om te kiezen. Wel is het zo dat, als jij niet kiest, een ander de keus voor jou maakt. Het is maar waar jij je het prettigst bij voelt. Filosofen als Levi Strauss en Sartre hebben hierover veel geschreven.

Castle

9 jaar geleden

George Carlin is voor mij hier altijd wel interessant in. Bijvoorbeeld:
https://www.youtube.com/watch?v=yt49DsfKDMc

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Het ligt natuurlijk sterk aan het precieze thema, maar inderdaad wordt vrije keuze soms wel eens een beetje overschat.

Het is natuurlijk heerlijk om altijd zelf te mogen kiezen, maar helaas besteden we veel van die keuzevrijheid aan het maken van volkomen onzinnige keuzes als welk merk cola we drinken, welke kleur trui we aantrekken, wat we op onze boterham doen, en waar we heen op vakantie willen. En móeten we in de supermarkt kiezen uit 48 soorten pindakaas en 26 merken afwasmiddel.

Bij grote existentiële dingen is keuzevrijheid natuurlijk veel belangrijker, maar ook daar kan de keuzedruk hoog zijn. De keuze voor een opleiding of partner bijvoorbeeld, of je politieke of religieuze voorkeur. Daarin géén keuze hebben lijkt in onze westerse ogen verschrikkelijk. Maar ook bij die keuzes blijven we verrassend dicht bij wat onze omgeving kiest of zou kiezen, en maken we vaak toch dezelfde keuzes die we anders onder (sociale) druk door onze strot geduwd zouden hebben gekregen.

De vrijheid van keuze is tegenwoordig voor veel mensen - vooral jongeren - ook een keuzeDWANG. Je MOET zelf iets kiezen, en daarmee ben je ook meteen verantwoordelijk voor de keuze - en de soms levenslange gevolgen van die keuze - die je zelf hebt gemaakt. En niet kiezen is ook een keuze. Vroeger "werd" je later wat binnen een heel beperkt scala aan mogelijkheden lag, en je had gewoon geluk of pech in het leven, en iedereen accepteerde dat tot op zekere hoogte. Als je nu in het leven min of meer een beetje "mislukt", ligt dat ineens aan je eigen keuzes. Dat kan keuzestress heel zwaar maken. We mogen ineens de omstandigheden niet meer "de schuld" geven. Alsof we nu niet nog steeds aan vele invloeden onderhevig zijn die onze keuzes lang zo vrij niet laten zijn als ze soms lijken.

Zoals A Perfect Circle zong :

Freedom of choice
it's what you've got
Freedom from choice
it's what you want.

....en eigenlijk misschien vaak ook wel "what you need".
Daarom is het fijn je prioriteiten goed op een rijtje te hebben en je eigen richtlijnen op te stellen, (of die van een ander te volgen, een geloof bijvoorbeeld, of een ideologie) waarmee je kiezen in de praktijk zo makkelijk mogelijk maakt.

Toegevoegd na 1 minuut:
Daarmee is onze vrijheid van keuze voor een groot deel een schijnvrijheid, een illusie dus, en houdt die ons in de praktijk juist meer gevangen. Vooral gevangen in een eindeloze twijfel of we wel de juiste keuze gemaakt hebben. want onze échte vrijheid is beperkt. "Want tussen droom en daad ....etc".

(Lees meer...)

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Mooi antwoord (plus). Zie J.P. Sartre.

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

"Daarmee is onze vrijheid van keuze voor een groot deel een schijnvrijheid, een illusie dus, en houdt die ons in de praktijk juist meer gevangen." Waarmee? @WillemNeoChorio
Hoezo Sartre...? Zijn ideeën over vrijheid fluctueerden nogal. Refereer je aan de visie die hij in 'L'être et le Néant' uiteenzette? Of misschien 'Critique de la raison dialectique'? Voor zijn ontologische visie op het begrip vrijheid werd hij door veel collega's verguisd.
Hoewel Sartre later een materialistische conceptie van vrijheid uiteenzette, heeft hij zijn eerdere visie nooit verworpen, hoewel beide onverenigbaar lijken. Dus wellicht zou je uit kunnen leggen waarom je Sartre aan dit antwoord relateert?

ronron1212

9 jaar geleden

Ja eigen verantwoordelijkheid is vrijheid dat vele die niet aankunnen is iets anders.

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Mooi antwoord @Marleen!..(plus) Maar ik mis alleen nog een stukje wat niet 'zichtbaar' is voor ons, en eigenlijk geen denken lijkt..
Dat gebied wat ons soms zonder keuze van onszelf direkt een daad laat uitvoeren....en dat het dan ook nog altijd 'goed' is ook!
Is dat nou perceptie of werkelijkheid?
;-)

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

@Marleen
@WillemNeoChorio Nu wil ik natuurlijk niet pushen, maar ik ben wel erg benieuwd naar jullie reacties. ;)

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

@Rabelais ; Ik bedoel daarmee dat juist het idee dat KUNNEN kiezen eigenlijk automatisch ook betekent dat je altijd MOET kiezen, en dat niet alleen, dat je ook altijd de BESTE keuze moet maken. En aangezien we niet altijd alle consequenties kunnen overzien, de toekomst niet kunnen voorspellen en nogal impulsief kunnen zijn, kan dat heel veel stress opleveren. Ik zie daardoor veel mensen die blijven hangen in twijfel, niet durven of kunnen kiezen - en daarmee natuurlijk ook een keuze maken - en zich het leven niet gewoon "durven" te laten overkomen. Dat mensen in plaats van het beste te maken van wat je hebt, blijven hangen in angst iets beters te moeten "kiezen", bang op hun keuze te worden afgerekend, voortdurend hun keuze te moeten verantwoorden etc. Vooral bij jonge mensen is de druk soms groot , omdat zij heel gevoelig zijn voor maatschappelijke druk. Ze "moeten" (of denken dat ze moeten) de beste opleiding kiezen, voor de beste baan, de beste partner, etc. Daarbij groeien ze op in een wereld waarin het soms wel lijkt alsof iedereen ook altijd verplicht gelukkig moet zijn, en dat dat geluk ook nog eens afhankelijk is van de keuzes die je maakt. Medunkt dat je daardoor behoorlijk in de knoop kunt raken. @Typie ; ik denk dat het bij heel veel keuzes inderdaad net zo goed - en soms zelfs beter- kan zijn om je hart te volgen als/dan je verstand. Het blijkt namelijk dat we ondanks onze "vrije" wil, ook heel goed zijn in het achteráf onderbouwen en goedpraten(rationaliseren) van onze keuzes.

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

@Marleen
Dat verhaal volg ik wel.
Er is een aantal mensen, met name jongeren, dat moeilijk keuzes kan/wil maken.
Ik krijg ze dagelijks over de vloer in mijn werk en mijn ervaring is dat het gros van deze mensen gewoon een trap onder de kont nodig heeft, maar dat terzijde. Laten we er voor het gemak vanuit gaan dat er veel mensen zijn die keuzevrijheid als druk ervaren. Is jouw stelling dan dat het ervaren van een dergelijke druk ervoor zorgt dat je de keuze niet in vrijheid kan maken?
Als dat het geval is, zou je mij díé relatie nader kunnen uitleggen?
In hoeverre is de vrijheid dan inderdaad een 'schijnvrijheid' zoals jij dat noemt? Hébben die mensen daadwerkelijk die vrijheid niet? Of durven/willen ze die niet te nemen en is de angst nog niet zozeer gericht op de vrijheid, maar op de mogelijke consequenties van gemaakte keuzes? Het komt op mij een beetje over als een smoes:
Ik wil/durf geen verantwoordelijkheid te dragen voor de keuzes die ik maak, dús bestaat er niet zoiets als vrijheid. Het ligt niet aan mij, maar aan de maatschappij. Het externaliseren van je eigen tekortkomingen.
Let wel: ik doel hiermee niet op de relatief kleine groep mensen dat met een stoornis te kampen heeft. Zoals Sammy Davis Jr. zei:
"You always have two choices: your commitment versus your fear."

ronron1212

9 jaar geleden

het niet kunnen kiezen of durven kiezen heeft niets te maken met vrijheid van keuze. Dat je niet kunt of durft heeft te maken met angst voor het maken van de eigen keuze.

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

@ Rabelais, ik begrijp dat je veel met die keuze-situaties van doen hebt, en denk dat die ( ik noem het maar materieële keuze..) eenvoudiger gemaakt kan worden, als de kiezers meer kennis hebben van de opties die er zijn.
Opties maken de keuze.
Kennis over de opties is dan een vereiste, om de kiezer meer veiligheid te geven ondanks dat elke keuze een risico meedraagt.
Vaak zien we, dat een werkcoach bv, niets anders doet dan registreren en controleren...waardoor de kiezer...niet meer hoeft te kiezen..maar juist in dat stramien van de coach mee gaat lopen, wat ook een veiligheid is. Toen ik nog niet gestart was met een bedrijfje, liep ik regelmatig naar binnen bij het ' werkbedrijf' van het UWV.
Tenenkrommend is wat je daar dan ziet.
Er zijn zoveel mensen, die altijd achter de kiezers aan hebben gelopen, en nu dus zelf geen uitweg zien....geen keuze durven te maken bij gebrek aan inzicht.
( dan ga je als coach toch even mee?...er is genoeg te vinden, voor elk wel wat.) Dacht ik...:-)

Andere antwoorden (2)

Perceptie en geen werkelijkeid. De kaders,cde wetten, de producten etc zijn allemaal grenzen die gemaakt zijn door een ander. Binnen die grenzen mag je kiezen, niet daarbuiten.
De enige plek waar jij echte vrijheid kunt ervaren is in je fantasie. Daar is alles mogelijk.

Toegevoegd na 5 minuten:
Alhoewel... Er zijn mensen die in hun hoofd hun eigen gevangenis hebben gebouwd.

(Lees meer...)

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Als je het gevoel uitschakelt heb je daadwerkelijk 'de vrijheid om te kiezen'. Er is niemand die je kan verhinderen om een keuze te maken, die keuzevrijheid is dus werkelijkheid. Ook al zou je de mond gesnoerd worden, in gedachten kan je ALTIJD de keuze maken. Die vrijheid heb je werkelijk, te allen tijde.

Het kan echter ook een perceptie zijn. Zodra het gevoel gaat meespelen, kan je niet zomaar alles zeggen waarvoor je kiest. Stel dat iemand waar je om geeft, dolblij is met een nieuwe aanschaf en jij vindt het maar niks, dan ben je niet echt vrij om te zeggen wat je werkelijk denkt, omdat je weet dat je daarmee de ander kwetst. Je bent echter wel vrij om dan te liegen en die keuze maken we dan meestal omdat 'leugentjes om bestwil' wel geaccepteerd worden voor het gevoel.

(Lees meer...)

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

Noch plus, noch min. Maar wel commentaar. Als je iemand echt goed kent hoef je geen leugentje om bestwil te plegen. Als mijn vrouw iets koopt en ik vind het niks (komt weinig voor) zeg ik dat. En andersom ook. Meestal zien we al aan elkaars lichaamstaal hoe de ander het vindt en spreken we er op tijd over. Er zeker van zijn dat de ander meent wat zij / hij zegt is een vorm van integriteit.
Dus ik denk dat ook als het gevoel meespeelt, er keuzevrijheid is. Die geldt ook voor moreel verwerpelijke dingen (een kind doden, fraude, misbruik). maar vrijheid is wel gekoppeld aan verantwoordelijkheid; als je die geen probleem vindt, dan bestaat vrijheid in absolute zin.

Verwijderde gebruiker

9 jaar geleden

@Marleen, waar ik aan dacht is dit: Stel je nu eens voor, dat mijn 'ik' even uit beeld is.
Dat is even lastig, want die is er altijd....maar toch, als ik voorstel en indenk dat mijn 'ik' waar alle keuzes om begonnen zijn, er niet was.
Wel mijn wezen als mens, met verstand of informatie die al opgeslagen is, maar zonder dat centrale punt wat die 'ik' nu eenmaal is... Dan is keuze helemaal niet een ding om aan te denken, dan is keuze om te gaan eten, geen keuze maar iets wat je automatisch doet.
Maw, dan WIL ik niet eten, dan GA ik eten.
Dan WIL ik niet meer (in de toekomst) voor mijn 'ik', maar dan doe ik alleen (NU) wat nodig is voor mijn lijf. Volgens mij is dat keuzevrijheid.
Dat ik niet 'iets' wil worden, krijgen, begeren, bereiken, maar dat ik gewoon ben wat ik ben.
(Dat zou wel heeeel veel rust geven, haha) Het is natuurlijk geen materialistisch systeem, waarin ik gewoon in mijn auto stap en links- of rechts-af sla, maar veel meer een psychische keuzevrijheid, die me dan een helder inzicht geeft in de maatschappelijke keuzes die ik nu eenmaal maken moet. Hieruit komt dan automatisch naar voren, dat elke keuze die ik maak, een perceptie moet zijn.
Een perceptie van mijn 'ik'..... Of mis ik wat in die oefening? :-)

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000