is 'vrijheid van keuze'; een perceptie of werkelijkheid?

Het ligt natuurlijk sterk aan het precieze thema, maar inderdaad wordt vrije keuze soms wel eens een beetje overschat.

Het is natuurlijk heerlijk om altijd zelf te mogen kiezen, maar helaas besteden we veel van die keuzevrijheid aan het maken van volkomen onzinnige keuzes als welk merk cola we drinken, welke kleur trui we aantrekken, wat we op onze boterham doen, en waar we heen op vakantie willen. En móeten we in de supermarkt kiezen uit 48 soorten pindakaas en 26 merken afwasmiddel.

Bij grote existentiële dingen is keuzevrijheid natuurlijk veel belangrijker, maar ook daar kan de keuzedruk hoog zijn. De keuze voor een opleiding of partner bijvoorbeeld, of je politieke of religieuze voorkeur. Daarin géén keuze hebben lijkt in onze westerse ogen verschrikkelijk. Maar ook bij die keuzes blijven we verrassend dicht bij wat onze omgeving kiest of zou kiezen, en maken we vaak toch dezelfde keuzes die we anders onder (sociale) druk door onze strot geduwd zouden hebben gekregen.

De vrijheid van keuze is tegenwoordig voor veel mensen - vooral jongeren - ook een keuzeDWANG. Je MOET zelf iets kiezen, en daarmee ben je ook meteen verantwoordelijk voor de keuze - en de soms levenslange gevolgen van die keuze - die je zelf hebt gemaakt. En niet kiezen is ook een keuze. Vroeger "werd" je later wat binnen een heel beperkt scala aan mogelijkheden lag, en je had gewoon geluk of pech in het leven, en iedereen accepteerde dat tot op zekere hoogte. Als je nu in het leven min of meer een beetje "mislukt", ligt dat ineens aan je eigen keuzes. Dat kan keuzestress heel zwaar maken. We mogen ineens de omstandigheden niet meer "de schuld" geven. Alsof we nu niet nog steeds aan vele invloeden onderhevig zijn die onze keuzes lang zo vrij niet laten zijn als ze soms lijken.

Zoals A Perfect Circle zong :

Freedom of choice
it's what you've got
Freedom from choice
it's what you want.

....en eigenlijk misschien vaak ook wel "what you need".
Daarom is het fijn je prioriteiten goed op een rijtje te hebben en je eigen richtlijnen op te stellen, (of die van een ander te volgen, een geloof bijvoorbeeld, of een ideologie) waarmee je kiezen in de praktijk zo makkelijk mogelijk maakt.

Toegevoegd na 1 minuut:
Daarmee is onze vrijheid van keuze voor een groot deel een schijnvrijheid, een illusie dus, en houdt die ons in de praktijk juist meer gevangen. Vooral gevangen in een eindeloze twijfel of we wel de juiste keuze gemaakt hebben. want onze échte vrijheid is beperkt. "Want tussen droom en daad ....etc".