Wat komt er na het leven?

Het is een mysterie.

Veel mensen zijn ervan overtuigd dat er na het einde van het leven weer een ander leven begint. Veel religies zeggen dat je naar de hemel kunt gaan of naar de hel. Sommige mensen zijn er zelfs van overtuigd dat iedereen naar de hemel gaat, maar dan vraag ik me af of Hitler en Saddam Houssein zich daar volgens hen ook bevinden. Anderen hangen een breder idee van reïncarnatie aan: dat je weer op aarde (of een andere planeet) terugkomt. Wederom als man of vrouw, maar misschien ook wel als konijntje of parkiet.

Uiteindelijk is het aan jezelf om af te wegen wat jou logisch lijkt en waar jij je het best bij thuis voelt. Ik kan wel vertellen hoe het boeddhisme er tegenaan kijkt. Van andere ideologieën heb ik geen verstand.

Wanneer het lichaam het opgeeft, gaat het bewustzijn verder. Dat gaat door een tussenstaat, die in het Tibetaans boeddhisme 'de bardo' genoemd wordt. In die staat is er alleen bewustzijn, en geen lichaam. Je beweegt met de snelheid van je gedachten. Het bardo-wezen heeft de normale gehechtheid aan een lichaam die wij allemaal hebben (anders zouden we geen overlevingsdrang hebben) en zal sterk op zoek zijn naar nieuw lichaam. Als het ergens een paar seks ziet hebben, voelt het zich aangetrokken tot ofwel de man ofwel de vrouw, en vanuit die aantrekking komt het terecht in 'de daad', overlijdt en komt terecht in de bevruchte eicel. Dan is er een embryo dat 'bezeten' is door een bewustzijn.

En dat is dan het nieuwe leven van dat bewustzijn. Van het vorige zal het zich weinig meer herinneren. Misschien in de vroege jeugd nog, maar wanneer die herinneringen niet serieus genomen worden, zal dat (behalve in uitzonderlijke gevallen) snel wegvagen.

Of je in een goed of slecht leven terecht komt, en wat je daarin ervaart, zal afhangen van je karma. Heb je veel gestolen, dan zul je ofwel in armoede geboren worden, ofwel vaak je spullen verliezen, bestolen worden, enz. Heb je veel gelogen, dan kun je in een onherbergzame streek geboren worden (b.v. in de woestijn), of vaak ervaren dat er tegen jou gelogen wordt, of dat mensen jouw woorden niet serieus nemen. Zo heeft wat je doet in dit leven ook gevolgen voor je volgende levens.

Om direct antwoord op je vraag te geven: volgens het boeddhisme ben je dus nooit dood. Je ene leven houdt op, en je gaat door naar het volgende.