Het waait hard op dit moment. Maar hoe komt het dat dat met hevige vlagen en stoten gaat en niet gelijkmatig ?

Op dagen met wind is er in de onderste luchtlaag van de atmosfeer sprake van turbulentie (werveling) door wrijving van de bewegende luchtlaag over de niet meebewegende hindernissen op de grond (bomen, bossen, gebouwen en steden). Dan zijn er dus interne luchtbewegingen ten opzichte van de algemene beweging van de luchtlaag. Dit ervaren wij op de grond als variaties in de windsterkte. Maar dat is niet alles.

Ik begin even met opstijgende lucht op een windstille (!) mooie zomerdag (thermiek). De zon verwarmt het aardoppervlak (en niet de lucht zelf).
Het aardoppervlak wordt warmer en gaat dan de lucht vlak boven de grond mee verwarmen. Door verschillen in “natuurlijke bekleding en door de mens aangebrachte aankleding van het aardoppervlak” wordt de lucht op de ene plek sterker verwarmd dan op de andere plek. Een zandvlakte of kale akker wordt sneller warm dan een weiland en in en boven een bos of boven een waterplas gebeurt de luchtopwarming nóg trager. De warmste lucht is door de uitzetting relatief licht geworden en stijgt op een gegeven moment ineens op. Omdat het hete geasfalteerde parkeerterrein echter niet mee omhoog gaat, ontstaat er zo een luchttekort op die bepaalde plek. De lucht stroomt dan horizontaal van rondom toe, en parasols vallen door zulke windvlagen ineens om terwijl er verder geen blijvende wind is.

Als de thermiek wat verder ontwikkeld is, zeker als er later ook zomerse buien ontstaan, ontstaan er ter compensatie van al dat thermiekgedoe ook neerwaartse luchtstromingen, die tegen het aardoppervlak botsen en daar alleen zijdelings weg kunnen. Ook dat geeft tijdelijke horizontale luchtstromingen, die we als windvlagen ervaren.

Nu denken we ons deze verticale luchtbewegingen en de horizontale in- en uitstroomeffecten even in terwijl we de hele luchtlaag als een constante wind over het aardoppervlak laten schuiven. Dan is er voorafgaand aan zo’n verticaal hangende uitstroomslurf een tijdelijk verhoogde horizontale windsnelheid, terwijl aan de achterkant de combinatie van achterwaartse uitstroming en voorwaartse wind misschien wel een tijdelijke windstilte oplevert.
Andersom ontstaat er aan de voorkant van een thermiek-instroomschacht een tijdelijke windstilte, en aan de achterkant een verhoogde windsnelheid.

In een reactie vervolg ik deze uitleg hoe dit allemaal samenspant om ons te verrassen.