Wat is het verschil hoofdelijk en in solidum aansprakelijk?

Bij hoofdelijkheid heeft de schuldeiser de mogelijkheid om ieder van de schuldenaren aan te spreken om de volledige prestatie na te komen en door betaling van één schuldenaar zijn de overige medeschuldenaren bevrijd.
De verbintenis in solidum kan van toepassing zijn zowel inzake extra contractuele aansprakelijkheid als in contractuele aansprakelijkheid. Wanneer de samenlopende fouten - of tot aansprakelijkheid aanleiding gevende feiten van verschillende personen - de aanleiding waren van dezelfde schade, kan de benadeelde ieder van hen aanspreken tot vergoeding van de gehele schade. De eerste toepassingsvoorwaarde is dus de vereiste van de verschillende samenlopende fouten.
Sensu lato verwijst het naar de overkoepelende Latijnse term van elke vorm van algehele gehoudenheid.
Grondslag
Hoofdelijkheid is louter technisch en moet uitdrukkelijk bedongen zijn of bestaan krachtens een bepaling van de wet. (art. 1202 BW).
Verbintenis in solidum vloeit voort uit de noodwendigheden van de onderscheiden casusposities. Op grond van de algemene beginselen die een bepaalde toestand beheersen, acht men het noodzakelijk dat verschillende personen tot het geheel gehouden zijn.
Het Voorwerp
Hoofdelijkheid = eenheid van voorwerp en pluraliteit van verbintenissen
- gemeenschappelijke fout van een pluraliteit van daders.
In solidum = pluraliteit van voorwerpen en pluraliteit van verbintenissen
- onderscheiden fouten van een pluraliteit van daders die ook tot één enkele schade leidt
- bijvoorbeeld in solidum aansprakelijkheid van de aannemer en architect wegens miskenning van hun respectieve contractuele verbintenissen, en deze fouten hebben geleid tot één schade.
De Gevolgen
Het regresrecht van de hoofdelijke schuldenaren vindt zijn grondslag in artt. 1213-1214 BW.
- Deze bepalingen zijn niet van toepassing op de verbintenis in solidum.
- In de regel zal de regresvordering bij de verbintenis in solidum gebaseerd zijn op art. 1251, 3° BW, dat de wettelijke subrogatie inricht van degene die met of voor anderen gehouden was.
- Bij gebrek of afwezigheid van subrogatie, zou degene die betaald heeft, tegen zijn mede SA een rechtstreekse vordering kunnen instellen op grond van de vermogensverschuiving zonder oorzaak.
Zowel de hoofdelijke verbintenis als de verbintenis in solidum hebben als gevolg dat iedere schuldenaar de verplichting heeft tot het geheel, en dat de betaling door één schuldenaar de anderen bevrijd.