Mag een verdachte liegen in de rechtbank?
Of staat daar in theorie ook een straf op? Zijn er bepaalde uitzonderingen?
---
Legt een verdachte geen eed af? Staat deze niet onder ede?
---
Met andere woorden, zou deze geen meineed plegen als deze liegt?
Ja hoor, een verdachte mag liegen wat hij wil. De reden hiervan is dat je als verdachte niet hoeft mee te werken aan je eigen veroordeling. Ook al heb je een moord gepleegd, dan nog mag je dat ontkennen. Want je hoeft de rechter of de politie niet te helpen om jou te straffen. Het is echter wel beter voor de verdachte zich zoveel mogelijk aan de waarheid te houden. Een verdachte die eenmaal betrapt wordt op een leugen, verliest zijn geloofwaardigheid (Voor zover aanwezig). En iemand die echt onschuldig is, zal weinig reden hebben om te liegen.
Een verdachte staat niet onder ede en kan dus ook geen meineed plegen. Zelfs als hij hierom verzoekt, mag hij geen eed afleggen.
Een verdachte heeft de vrijheid zijn proceshouding te bepalen en kan gebruikmaken van het zwijgrecht of een verklaring afleggen. Het voordeel van zwijgen is dat hij niet kan liegen. Maar met de Murray-uitspraak van het Europese Hof kan de rechter aan zwijgen bewijsrechtelijke consequenties verbinden: wellicht verhult de verdachte iets met zijn zwijgen. De cliënt mag zo veel liegen als hij wil, al hij maakt het de advocaat wel moeilijk. Die moet steeds weer een acrobatentoer uithalen om te voorkomen dat de rechter geen gevolgen aan de leugens verbindt. Als een cliënt van Spong wil gaan verklaren, dan krijgt deze van zijn raadsman te horen: verklaar dan ook de waarheid. Maar: “Ik heb nogal wat liegende cliënten gehad die het heel goed hebben gedaan en er ook goed vanaf zijn gekomen. Wel is het moeilijk om goed te liegen. Ben je eenmaal betrapt op een leugen, dan verspeel je je betrouwbaarheid en geloofwaardigheid, en dan hang je.”
Een verdachte wordt tijdens Nederlandse strafrechtelijke procedures nooit onder ede gehoord omdat hij zwijgrecht heeft en het recht om onwaarheden te vertellen.
Bij het afleggen van de eed heeft men de verplichting om de waarheid te spreken, dat kan uitmonden dat de verdachte tegen zichzelf moet getuigen en dat is in strijd met het zwijgrecht. Onder ede staan, het recht om onwaarheden te vertellen en zwijgrecht zijn contradictoir (onverenigbaar).
Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.