Wat is het verschil tussen een rechtsregel en een wet?

Men hoort zich in Nederland niet alleen aan de wet te houden, maar ook aan andere rechtsregels. Rechtsregels omvatten dus meer dan alleen datgene wat in wetten is vastgelegd.

Rechtsregels zijn dus beschreven in wetten, maar er zijn er ook die zijn vastgelegd in gemeentelijke verordeningen, in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB) en in ministeriële regelingen (en in nog veel meer niet door jou genoemde officiële documenten van allerlei organisaties).

Rechtsregels zijn gedragsregels die wettelijk zijn vastgelegd en voor ieder individu gelijk zijn. Bijvoorbeeld het zeerecht, de maritieme regelgeving, is het geheel van Internationale rechtsregelingen die het gebruik van de zee regelt.

Er zijn normatieve rechtsregels. Zij richten zich op het sturen of beoordelen van gedrag en bevatten geboden (wat men moet),verboden (wat men niet mag) en bevoegdheden (wat men mag).
Er zijn ook niet-normatieve rechtsregels. Zij richten zich niet op het sturen of beoordelen van gedrag, het zijn kwalificatieregels of definitiebepalingen.
De verzameling van rechtsregels vormen samen het Recht.
Deze verzameling bestaat uit:
1. De wetten (de verzameling van geschreven rechtsregels).
2. De rechtspraak (de jurisprudentie)
3. De rechtsleer
4. De algemene rechtsbeginselen
5. De gewoonte – Gewoonterechtelijke regels, welke niet in de wet zijn vastgelegd, maar wel gelden binnen een bepaalde groep. De regel moet ononderbroken voor lange tijd herhaald zijn binnen een bepaalde maatschappelijke kring.
6. Internationale Verdragen gelden ook steeds meer als een bon van rechtsregels.
Deze verzameling is er om rechtszekerheid te geven en dienen verworven rechten te beschermen.
Een rechtsregel is algemeen naar drie vormen:
Algemeen naar tijd: de rechtsregel geldt in beginsel voor onbepaalde tijd, totdat hij wordt ingetrokken.
Algemeen naar persoon: de rechtsregel geldt in beginsel voor alle personen die onder de categorie van de rechtsregel vallen.
Algemeen naar rechtsfeit: de rechtsregel geldt in beginsel voor alle rechtsfeiten waaraan de rechtsregel rechtsgevolgen verbindt. Een rechtsgevolg is in de rechtsgeleerdheid de aanduiding voor het gevolg dat het recht verbindt aan een rechtsfeit.

Een APV is in formele zin geen verzameling van rechtsregels. Het is een verzameling van regels die door elke gemeente in Nederland afzonderlijk wordt opgesteld en geldt voor iedereen binnen de gemeente. Door middel van een APV kan erop worden toegezien dat rechtsregels die in andere formele wetten staan, worden gehandhaafd.
Een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) berust op een rechtsregel, het is meestal een uitwerking van een rechtsregel uit een formele wet. Dat heet gedelegeerde wetgeving.
De wet bevat namelijk een rechtsregel dat de regels nader mogen worden uitgewerkt in een AMvB.
De Ministeriële Regeling bevat geen nieuwe rechtsregel maar is een verdere uitwerking van een AMvB.