Vanaf wanneer werden boetes niet meer kwijtgescholden na gijzeling?

Bij de invoering van de zogeheten Wet Mulder in 1989 is gijzeling opgenomen als dwangmiddel om de boetes te betalen. De wetgever ging ervan uit dat gijzelen alleen in uiterste noodzaak zou worden ingezet.
Aangezien Bestuursorganen (zoals het CJIB) in principe geen vrijheidsstraf kunnen opleggen is de vrijheidsbeneming op grond van de Mulderwet voor de vorm geen “hechtenis” maar “gijzeling” genoemd.
Om tot gijzeling te kunnen overgaan moet er aan bepaalde voorwaarden zijn voldaan.

De boetes, waarvoor gijzeling wordt gevraagd, moeten al langere tijd openstaan
De officier van justitie moet ook al via andere middelen hebben geprobeerd om u tot betaling te dwingen (bijv. buitengebruikstelling voertuig en/of inname rijbewijs)
De officier van justitie moet ook hebben geprobeerd om via de deurwaarder de boete te incasseren door beslag te leggen
Gijzeling mag alleen worden toegepast als indien er genoeg geld is om de geldboete te betalen. Wanneer de persoon aantoonbaar niet over voldoende financiële middelen beschikt, mag er officieel geen gijzeling worden toegepast.
De gijzeling mag namelijk niet aan het doel voorbijgaan. Wanneer blijkt dat iemand echt niet kan betalen, en hierop gemotiveerd en onderbouwd verweer wordt gevoerd, kan de kantonrechter de vordering tot gijzeling afwijzen.

Toegevoegd na 2 uur:
Voor 2008 kon alléén de rechter zaken via het Strafrecht afhandelen. Hij kon dan boete opleggen met vervangende hechtenis. Vervangende hechtenis kan echter alleen worden toegepast als de geldboete door de rechter is opgelegd. Het gaat dan om een boetevonnis. De rechter heeft bij de uitspraak bepaald hoeveel dagen betrokkene bij niet betalen naar de gevangenis moet. Bij het ondergaan van de vervangende hechtenis vervalt de boete.

Vanaf 1 februari 2008 is de Wet OM-afdoening van kracht. Het OM kan boetes opleggen via de strafbeschikking (via het Strafrecht) maar hij kan geen vervangende hechtenis opleggen.
Mocht inning van de boete niet mogelijk zijn dan kan de officier van justitie de rechter toestemming vragen om betrokkene te gijzelen. Ook in zulk geval is de gijzeling een drukmiddel om tot betaling over te gaan en komt dus niet in de plaats voor de boete.

Ook vroeger verviel de boete niet als gijzeling werd toegepast, alleen als er sprake was van vervangende hechtenis. Vervangende hechtenis is alleen volgens het Strafrecht mogelijk.