Hoe kan ik uitgeleend geld terug krijgen van iemand die overleden is?

Als je samen geen contract hebt opgesteld waarin de lening beschreven is en/of vaststaat, heb je geen zaak om naar de rechter te gaan of om op welke wijze dan ook je geld terug te krijgen.
Op de inboedel van de overledene heb je geen enkel recht, je bent geen wettelijk erfgenaam en ook niet testamentair benoemd als erfgenaam.

De gezamenlijke erfgenamen krijgen van rechtswege alle bezittingen en schulden. Behalve als zij de erfenis verwerpen, dan heb je een vordering bij degene die de boedel afwikkelt.
Een andere vraag is of je, als ze moeilijk doen, aannemelijk kunt maken dat je een vordering hebt. Wie eist moet bewijzen, is een oud juridisch adagium.
Oftewel: vind uit wie de erfgenamen zijn, en meld je daar. Misschien zijn het wel keurige mensen, die de nagedachtenis aan de overledene niet willen bezwadderen.

Beste Willetje,

Jouw vordering is een schuld van de nalatenschap in de zin van artikel 4:7 lid 1 sub a van het Burgerlijk Wetboek. Dit zijn de '...... schulden van de erflater die niet met zijn dood tenietgaan......'.

Was er geen zekerheid gesteld? Je kunt je als boedelschuldeiser verhalen op het gehele vermogen van de erflater (degene die is overleden). Wel heb je te maken met regels omtrent preferentie (voorrang) (denk aan de fiscus en eventuele uitvaartkosten) en de positie van separatisten, zoals een pandhouder (er was geen koopwoning, dus hypotheekrecht speelt niet). Mogelijk zijn er dus schulden van de nalatenschap die voorrang krijgen, waardoor jouw vordering niet of slechts ten dele kan worden voldaan.

Afhankelijk van hoe de erfgenamen verklaren te aanvaarden (vergelijk artikel 4:190-192 van het Burgerlijk Wetboek), kun je je vordering verhalen:
a) bij beneficiaire aanvaarding: op de boedel alleen;
b) bij zuivere aanvaarding: op de boedel en voor zover dit onvoldoende mocht zijn, op het privé-vermogen van de erfgenamen;
c) bij verwerping: op de boedel alleen.

Mochten de erfgenamen verwerpen dan is er niemand om de boedel te beheren (er is immers geen executeur, want er was ook geen testament; NB hierbij ga ik ervan uit dat het overlijden ná 2003 plaatsvond). Je kunt dan door de rechtbank een vereffenaar laten benoemen op de voet van artikel 4:204 lid 1 sub b van het Burgerlijk Wetboek. Een advocaat moet daartoe een verzoekschrift indienen bij de rechtbank. Als een vereffenaar is benoemd, zal deze - sterk vereenvoudigd samengevat - de bezittingen en schulden in kaart brengen en - nadat hij aan al zijn verplichtingen door de wet aan hem gesteld heeft voldaan - overgaan tot betaling van de schulden, waaronder jouw lening. Vergelijk artikel 4:211 van het Burgerlijk Wetboek, waarin de taken van een vereffenaar worden weergegeven.

Er zijn dus wel degelijk mogelijkheden, maar of je dit allemaal wilt, zal voornamelijk afhangen van de hoogte van de lening. Het leerstuk 'Wie stelt, moet bewijzen.', opgenomen in artikel 150 Rechtsvordering, is inderdaad van toepassing. Wellicht is de lening per bank overgemaakt? Of wellicht is er een e-mail te overleggen, waaruit bevestiging zijdens schuldenaar blijkt? Dat zou het al een stuk eenvoudiger maken. Mocht je evenwel meer informatie wensen of mocht ik van dienst kunnen zijn, stuur me dan een bericht. Hopelijk kun je hier iets mee.

Met vriendelijke groet,

Klaas Zondervan, Luminis