Wat nou als iemand is doodverklaard maar deze persoon alsnog leeft?

Question

Je kan iemand na 5 jaar doodverklaren als een persoon minimaal 5 jaar is vermist. Dit doet de rechtbank. Dus er zal dan ook een overlijdensakte worden opgemaakt en de persoon wordt uit de BRP geschreven. Maar wat nou als deze persoon nog leeft en in aanraking komt met de overheid of de politie? Als zijn/haar identiteit is vastgesteld en de gegevens overeenkomen met die van de doodverklarende persoon, hoe wordt dan gehandeld en wat gebeurt er dan met die overlijdensakte en andere juridische zaken?

 · Accepted Answer

In zulk een geval is de wet onverbiddelijk: is de dood van een vermiste persoon onzeker, dan kan pas na vijf jaar bij de rechtbank een 'verklaring van vermoedelijk overlijden' worden aangevraagd.
Verklaring van vermoedelijk overlijden is een bijzondere rechterlijke verklaring ten aanzien van een vermist persoon. De verklaring kan worden aangevraagd vijf jaar na de laatste dag dat betrokkene in leven is gezien en kan alleen door belanghebbende worden aangevraagd.
Daarna moet er vijf jaar gewacht worden voordat de erfenisdatum ingaat. Pas daarna krijgen erfgenamen hun deel.

Als hij later toch weer boven water komt, of via door welke gebeurtenis dan ook, zijn identiteit wordt vastgesteld, dan zal de persoon moeten verklaren verklaren hoe het mogelijk is geweest te leven en waarvan, terwijl hij doodgewaand is. Heeft hij ergens (waar en hoe) een nieuwe identiteit gekregen? Of heeft hij steeds onder een valse identiteit geleefd. Uitgezocht moet worden in hoeverre er strafbare feiten hebben plaatsgevonden. 
De akte van overlijden wordt via de rechtbank nietig verklaard en de persoon krijgt zijn eigen identiteit terug en stelt de wet dat hij recht heeft op teruggave van de eventuele verdeelde erfenis. Zijn er dingen verkocht, dan heeft hij recht op een vergoeding.
Meldt hij zich, of wordt hij ontdekt, twintig jaar na de doodverklaring vervalt dat recht, dan blijft de erfenis in handen van de erfgenamen.  
Er zijn situaties waarin de kans groot is dat iemand is overleden. Voor die gevallen werd in 2002 de wet aangepast. Is de dood van een vermiste waarschijnlijk , dan kan tegenwoordig na een jaar een 'verklaring van vermoedelijk overlijden' bij de rechtbank worden aangevraagd.

Is dit zeker, bijvoorbeeld bij een scheepsramp, dan kan de rechtbank direct al worden ingeschakeld om de formaliteiten te regelen.

http://www.wetrecht.nl/vermissing/

Toegevoegd na 30 minuten:
Hoe te  handelen inzake de problematiek bij vermissing van personen is geregeld in het BW door middel van Kamerstuk 27 117  (Wijziging van enige bepalingen van het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met de problematiek van vermissing van personen)
http://wetten.overheid.nl/BWBR0013533/geldigheidsdatum_15-09-2015
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/dossier/27117/kst-27117-3?resultIndex=29&sorttype=1&sortorder=4

 · Answer

Ik denk dat de gemeente dan ook even met de handen in het haar zit, want dat is niet iets wat regelmatig gebeurt. Wanneer iemand wordt vermist, kan deze persoon na vijf jaar verondersteld worden niet meer in leven te zijn en worden "doodverklaard" zodat de erfenis en allerlei administratieve zaken kunnen worden afgehandeld, en de nabestaanden verder kunnen gaan met hun leven. Als vrijwel zeker is dat iemand is omgekomen bij bijvoorbeeld een vliegtuigramp maar gewoon nooit teruggevonden, kan dat zelfs al eerder. Doodverklaren laat je eigenlijk pas doen als daar administratieve / financiële noodzaak voor is. Dat is aan de familie zelf om te beslissen. Sommige mensen zijn al jaren vermist, maar nooit doodverklaard. Vermiste kinderen worden zelden doodverklaard. Als die mensen weer terugkomen, kunnen ze echter ook niet zondermeer verder waar ze gebleven waren.

Maar dat iemand na meer dan die vijf jaar weer levend en wel opduikt is bijzonder zeldzaam, dus daar zijn geen standaard protocollen voor te vinden. Mijn vermoeden is dat zo iemand gewoon weer onder zijn eigen naam en geboortedatum kan worden ingeschreven, een administratieve formaliteit nadat de identiteit is vastgesteld, maar de verdere -vooral emotionele en financiële - gevolgen van zijn doodverklaring zullen niet meer zomaar kunnen worden teruggedraaid ; partners die opnieuw zijn getrouwd, bezittingen die zijn verkocht, etc.

Hoe dat verder verloopt zal sterk afhangen van de relatie met de achterban. Daar is natuurlijk al helemaal geen standaard procedure voor. In Nederland zijn we dan ook bezig vermisten een eigen status te geven, waardoor de familie van een vermist persoon rechtshandelingen kan uitvoeren uit naam van de vermiste zonder deze overleden te verklaren. Want uiteindelijk is "dood of levend" vooral een juridische status in deze, geen kwestie van leven of dood.

Toegevoegd na 5 minuten:
Als een persoon die doodverklaard is in aanraking komt met justitie en zichzelf kan identificeren als de persoon in kwestie, zal dat primair gezien worden als het moment waarop deze persoon is "teruggevonden". 
Voor de misdaad kan hij gewoon worden berecht ; dat kan tenslotte ook met een statenloze ongeidentificeerde illegale vreemdeling. Een identiteit verzorgen zal alleen wat makkelijker zijn, omdat er veel gegevens bekend zijn.

Ik heb hier zowaar een (Amerikaans) voorbeeld van gevonden, dat helaas niet vermeld hoe een en ander administratief verloopt. Maar de doodverklaring zal gerust ongedaan gemaakt zijn.

Wat nou als iemand is doodverklaard maar deze persoon alsnog leeft?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (1)

Bekijk alle vragen in deze categorieën: