Is opstaan in de rechtszaal verplicht bij binnenkomst van de rechter?

Dat aanwezigen opstaan als de rechters een zittingszaal binnenkomen is in Nederland algemeen gebruik. Maar in de wet staat niet letterlijk dat dit verplicht is. Alleen advocaten zijn ertoe verplicht volgens de Raad voor de Rechtspraak, om zo ‘eerbied tonen voor de autoriteit van het recht’.
Uitzondering is natuurlijk als iemand fysiek er niet toe in staat is om op te staan.

Opstaan als de rechterbank binnenkomt is een traditie.

Door op te staan benadrukt men hiermee dat men zich onderwerpt aan hun gezag.

Bij het begin van de zitting roept de bode de zaak uit (‘aanvang van de zaak Openbaar Ministerie tegen xxxxx’) op het moment dat de zitting gaat beginnen.
Daarna roept de bode: “de rechtbank” en maak met beide armen, palm van de hand naar boven, een uitnodigend gebaar om te gaan staan.
Ziet de bode dat u blijft zitten, dan kan het gebeuren dat de bode u apart uitnodigt met de tekst: ”U dient te gaan staan.”

Een advocaat is wel wettelijk gebonden aan regels op grond van artikel 14 van de Advocatenwet. Hoewel in deze wet nergens gesproken wordt over opstaan, kan de advocaat berispt worden door de Raad voor de Rechtspraak voor onbehoorlijk gedrag. Niet opstaan bij binnenkomst van de rechtbank valt volgens de Raad voor de Rechtspraak onder onbehoorlijk gedrag.

http://wetten.overheid.nl/BWBR0013100/geldigheidsdatum_01-11-2013

http://wetten.overheid.nl/BWBR0002093/geldigheidsdatum_01-11-2013#2

Toegevoegd na 16 minuten:
Mocht u fysiek niet in staat zijn om te gaan staan, dan is het een goede gewoonte dit te melden aan de bode, vóórdat u de publieke tribune betreedt.