Wat is het verschil tussen het Engelse en Nederlanse rechtsstelsel ?

Het voornaamste verschil is dat in Engeland een jury van gewone burgers zich buigt over de vraag of de verdachte wel of niet schuldig is (juryrechtspraak), terwijl dit in Nederland door één of meerdere rechter(s) bepaald wordt. Verder zijn er natuurlijk talloze andere verschillen te noemen, maar dit is veruit de voornaamste.

Juryrechtspraak is slechts een verschijningsvorm van de rechtspraak, die weinig of geen principieel verschil maakt.
Het belangrijkste verschil tussen Nederlands (Romeins) en Engels (Angelsaksisch) recht is dat in het Romeinse recht het schriftelijkheidsvereiste geldt. Dat komt terug in het Nerderlandse rechtstaatbeginsel, kort samengevat: de burger mag alles wat niet verboden is, en de overheid mag slechts dat waar een wettelijke bevoegdheid voor is toegekend. Oftewel: wetten vormen de basis van ons recht, aangevuld met jurisprudentie en gewoonterecht.
In Engeland is dat heel anders. Daar ligt de basis van het recht in de jurisprudentie. Door de eeuwen heen hebben rechters uitspraken gedaan, en daarmee is langzaam maar zeker een logisch samenhangend rechtstelsel opgebouwd. Ook nu nog kan een rechter zijn vonnis baseren op een gezaghebbende uitspraak van pakweg 150 jaar geleden. De laatste eeuw zijn steeds meer wetten op papier gezet, waardoor de rechtseenheid in het land is toegenomen. Maar het is niet zo dat de geschreven wet perse van een hogere orde is dan het gezonde verstand c.q. het morele besef van de rechter.
Wel is er natuurlijk een heleboel 'nieuw' recht, zoals de verkeersregels, belastingrecht, sociale zekerheid en milieurecht. Dan is de wet leidend.
In Engelend gold ook heel lang het adagium 'the king can do no wrong'. Oftewel: alles wat de overheid deed is goed. Daar was geen wettelijke grondslag voor nodig, en een schadeclaim op de overheid was ondenkbaar. pas sinds de internationale mensenrechtenverdragen (van rond 1950) is daar echt verandering in gekomen.