Kunnen we het mestprobleem niet anders oplossen?

Een effectieve oplossing zal daarom moeten starten met het uitfaseren van het product drijfmest. Ooit door de veehouderij omarmd als de ideale arbeidsbesparende oplossing voor de huisvesting op stal, heeft deze geleid tot het landbouwkundige gewrocht waarbij maxima in kubieke meter drijfmest berekend moeten worden per hectare, die niets te maken hebben met de werkelijke bemestingsbehoefte. Boeren worden dan geacht zelf de bemesting aan te vullen met kunstmest. En ze worden geacht duizenden kubieke meters drijfmest, vooral water, tegen hoge kosten te laten vervoeren naar verre streken. Een dergelijke systematiek is in de praktijk niet handhaafbaar omdat iedere logica ontbreekt.
Drijfmest als afvalproduct kent een negatieve prijs en is daarmee tegelijk gevoelig voor fraude, zoals alle afvalproducten. Uitfaseren van drijfmest is mogelijk door een financiële prikkel in stappen te organiseren en op termijn te koppelen aan iedere hernieuwing van de vergunning. Bij die financiële prikkels kan gedacht worden aan steun bij bouwkundige en technische aanpassingen, aan fiscale opties en aan koppelingen met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Tegelijk kunnen dan andere emissiedoelstellingen worden gestimuleerd.

Kunstmest blijft een minder milieuvriendelijke bemestingsoptie

Uiteraard blijft er met deze aanpak nog steeds een vergelijkbare hoeveelheid mineralen over die als bemesting zijn weg moet vinden. In een normale economische concurrentie met kunstmest zijn de nieuwe producten uit de veehouderij in het voordeel vanwege hun ecologische aantrekkelijkheid. Kunstmest is nu eenmaal niet de meest milieuvriendelijke vorm van bemesting. Wanneer we de natuur en het landschap willen beschermen is herformulering van het mestbeleid noodzakelijk. In Brussel is, samen met andere lidstaten, best ruimte om een haalbare aanpassingstermijn voor België, Duitsland, Frankrijk en Nederland goed te definiëren.

De hier geschetste aanpak zal natuurlijk voorzien moeten worden van flankerend beleid, zoals bijvoorbeeld het inperken van de uit de hand gelopen geliberaliseerde pacht. Maar voor een korte bijdrage op dit moment is dit voldoende voer voor discussie.