Back to frontpage
Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom is zwarte kleding gepast bij een begrafenis of crematie?

Heeft het te maken met huwelijk (de witte bruidsjurk) en dood (zwarte kleding)?

SentWierda
6 jaar geleden
5.6K
Antoni
6 jaar geleden
Zwart wordt in het Westen algemeen gezien als de kleur van dood en droefheid. In grote delen van Afrika en in delen van Azië wordt echter de kleur wit gebruikt als rouwkleur. Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwart_(kleur) en https://en.wikipedia.org/wiki/Black.
SentWierda
6 jaar geleden
Met hetgeen op Wikipedia staat (en dat is heel veel) kom ik niet verder. Wikipedia vermeldt alleen wat wordt gedragen.
Maar mijn vraag was: waarom.
Waarom in Nederland zwarte rouwkleding, terwijl in andere delen van de wereld hele andere kleuren worden gedragen. Om enkele voorbeelden te noemen: rood bij de zigeuners, geel in Egypte, bruin in Iran..
Antoni
6 jaar geleden
Ja, dat begrijp ik. Ik vond met Wikipedia ook geen antwoord op jouw vraag. Daarom gaf ik geen antwoord op de vraag, alleen een reactie.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Geef jouw antwoord

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

/
Geef Antwoord
+
Selected image

Antwoorden (1)

Dat men in "christelijk Europa" zwart als de kleur ziet voor rouwkleding komt door het gebruik om als adellijke vrouw je terug te trekken in een klooster, waar men voornamelijk zwart droeg. Toch zie je dat in de geschiedenis ook andere kleuren voorkwamen.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Rouwkleding#Geschiedenis_van_rouwkleding_in_Europa

""
In de vroege middeleeuwen trokken adellijke weduwes zich meestal terug in kloosters. Zij droegen daar kleding die vergelijkbaar was met die van de nonnen, ook al waren ze niet echt tot de orde toegetreden. Dit werd van lieverlee ook de dracht voor weduwen buiten het klooster. Het gaat dan om een wijd habijt, een kapje dat het haar en het voorhoofd helemaal bedekt en een sluier. Buitenshuis droeg de weduwe een wijde mantel met capuchon of een huik. Behalve zwart droegen de weduwes ook grijs, wit en bruin. Zij droegen deze kleding de rest van hun leven, tenzij ze hertrouwden. Mannen in de rouw droegen een gewaad dat op een monnikspij leek, maar alleen in de periode voor en vlak na de begrafenis.
""

De Engelse wiki gaat nog verder terug met de "toga pulla"
https://en.wikipedia.org/wiki/Mourning#Continental_Europe

Hier nog een aantal aanwijzingen waarom zwart de kleur is geworden/gebleven:
http://www.jefdejager.nl/dood.php
Mogelijk met het oog op het zielenzorg voor overledenen gingen nabestaanden gedurende lange tijd zwarte rouwkleding dragen. De Romeinen kenden bij begrafenissen al een toga pulla, een zwarte toga. En de katholieke Kerk voerde als rouwkleur paars of purper. Gewestelijk was wit gangbaar. Het verhaal wil dat Anna van Bretagne zich in 1498 na de dood van haar man Karel VIII in het zwart stak, en daarmee een nieuwe hofmode lanceerde. Niettemin zouden Franse koninginnen in de zestiende eeuw 'deuil blanc' prefereren, witte rouw - nu een aanduiding voor de situatie van partners van Alzheimerpatiënten. Zwarte rouw bleef voorlopig een aangelegenheid voor nobelen, al was het maar omdat gewone mensen er geen geld voor hadden.

Toegevoegd na 19 uur:
Hoewel Rudolf Brasch er ook iets over geschreven heeft moet alles van zijn hand met een korreltje zout genomen worden:

https://www.goodreads.com/book/show/13648182-how-did-it-begin
(de reviews van zijn boeken klagen steen en been over de onbetrouwbaarheid van de informatie en het gemis aan referenties)
(Lees meer...)
LeonardN
6 jaar geleden
SentWierda
6 jaar geleden
Van oudsher waren er meer kleuren dan alleen zwart. Dus dan kan zwart ook niet de enige rouwkleur zijn.
Dit lijkt een eigenwijze stellingname - maar het zou kunnen dat een begrafenisondernemer weet hoe het eigenlijk verklaard moet worden.
LeonardN
6 jaar geleden
"Van oudsher waren er meer kleuren dan alleen zwart."
Klopt er staan meerdere kleuren in mijn antwoord en de bronnen. "Dus dan kan zwart ook niet de enige rouwkleur zijn."
Zwart is in onze cultuur de belangrijkste rouwkleur op dit moment, dat het vroeger anders was zegt niet altijd iets over nu. "Dit lijkt een eigenwijze stellingname"
Jij eigenwijs? Valt wel mee toch? " - maar het zou kunnen dat een
begrafenisondernemer weet hoe het eigenlijk verklaard moet worden." Alles kan, maar vertrouw je die dan op zijn woord?
SentWierda
6 jaar geleden
Stel dat zwarte kleding niet iets te maken heeft met rouw, maar met bijgeloof. Zoals bijvoorbeeld het strooien van witte rijst bij een bruidspaar.
Witte rijst, witte bruidsjurk en lege conservenblikjes achter de auto zijn toch ook een vorm van bijgeloof?
LeonardN
6 jaar geleden
Als je enige vorm van bewijs hiervoor hebt zie ik het graag. Je kan niet zomaar iets stellen en dan ervan uitgaan dat dat de waarheid is. Ik snap niet helemaal wat je wil of waar je naar toe wil. Ik neem ook zovaak iets niet aan wat een ander zegt of hier antwoord, maar dan bouw ik wel zoveel mogelijk bewijs/argumentatie als ik kan vinden in mijn verweer. Stel dat pindakaas, pindakaas heet omdat men chinezen pinda's noemt en chinezen geel genoemd worden en kaas geel is?! Ja stel... en dan?
SentWierda
6 jaar geleden
Om de tegenstelling wit-zwart te accentueren nog een voorbeeld.
Wit is om op te.vallen, vandaar de witte bruidsjurk.
Zwart is om niet op te vallen, vooral om middernacht op het kerkhof...
LeonardN
6 jaar geleden
Dus je verzint wat in het wilde weg en hoopt dat een ander daarin meegaat?!
SentWierda
6 jaar geleden
Verzinnen is een groot woord. De waarheid is soms heel wat eenvoudiger dan ze lijkt.
De waarheid is dat zwarte rouwkleding niets met rouw te maken heeft.
Zwarte rouwkleding heeft te maken met angst - angst voor de dood. Zowel angst voor de dode als voor de eigen dood.
Wordt vervolgd, uiteraard.
LeonardN
6 jaar geleden
En dat blijkt waaruit?
SentWierda
6 jaar geleden
Het heeft met bijgeloof te maken.
Daar zijn vele dikke boeken over geschreven, met talloze voorbeelden.
Bijvoorbeeld 'Friese volksgebruiken weerspiegeld in Europese folklore' van D.J. van der Ven; 597 pagina's. Over bijv. bijenhouders (imkers) die de bijen de dood aanzeggen van hun baas ('Uw bijenvader is dood', in Harderwijk) en de nieuwe baas die driemaal op de korf klopt en zegt: 'Vader is dood, ik ben de nieuwe heer' (in Spreewald bij Berlijn).
Een standaardwerk is 'Dreimal schwarzer Kater' van Rudolph Brasch, verschenen in 1968, herdrukt in 1973; 285 pagina's; Deutscher Taschenbuch-Verlag, Wiesbaden. Hierin alles over o.a. bijgeloof. Ook over rouwkleding. De zwarte kleding is een camouflage, om niet herkend te worden door de dode - de dode die de levenden als een plaaggeest kan achtervolgen.
Dat er later een kerkelijke versie van is gemaakt, met zwarte kloosterkleding in de hoofdrol, is een leuke anekdote.
LeonardN
6 jaar geleden
"Bijvoorbeeld ‘Friese volksgebruiken weerspiegeld in Europese folklore’ van D.J. van der Ven; 597 pagina’s. Over bijv. bijenhouders (imkers) die de bijen de dood aanzeggen van hun baas (‘Uw bijenvader is dood’, in Harderwijk) en de nieuwe baas die driemaal op de korf klopt en zegt: ‘Vader is dood, ik ben de nieuwe heer’ (in Spreewald bij Berlijn)." Ik lees geen enkele connectie tussen rouwkleding en zwart hier. "Dat er later een kerkelijke versie van is gemaakt, met zwarte kloosterkleding in de hoofdrol, is een leuke anekdote." Dat trucje kan ik zo herhalen:
Dat er een latere versie over bijgeloof bij verzonnen is, met plaaggeesten in de hoofdrol is een leuke anekdote. https://images.booklooker.de/x/03211036_MTM1NjY2/Rudolph-Brasch+Dreimal-schwarzer-Kater-Aberglaube-Sitten-und-Gewohnheiten-und-ihre-merkw%C3%BCrdigen.jpg
SentWierda
6 jaar geleden
Begrafenisrituelen oftewel dodencultus berusten voor een groot deel op bijgeloof.
Zoals het rondjes om de kerk maken alvorens tot begraven over te gaan.
In het boek 'Friese volksgebruiken' worden ruim 20 pagina's besteed aan begrafenisrituelen. Bijvoorbeeld dat in sommige delen van Nederland wit de rouwkleur is bij overleden ongehuwden en kraamvrouwen.
Bijen speelden een belangrijke rol bij de dood. Op de Veluwe (Veenendaal) kwam het voor dat een zwart strikje op de korf werd bevestigd bij overlijden van de imker. Het bijgeloof wil dat als de dood niet wordt aangezegd aan de bijen, de bijenvolken zullen sterven, wegkwijnen of slecht werken. De Koninklijke Akademie van Wetenschappen heeft over bijen en rituelen een studie gepubliceerd, geschreven door prof.dr. H. Wagenvoort..
LeonardN
6 jaar geleden
Je laatste reactie zegt niets over de link tussen rouwkleding en de kleur zwart. De Koninklijke Akademie van Wetenschappen heeft over bijen en rituelen een studie gepubliceerd, geschreven door prof.dr. H. Wagenvoort..
Dat zal, maar wat heeft dat met jouw vraag of dit antwoord te maken?
SentWierda
6 jaar geleden
Voor alle duidelijkheid nogmaals het antwoord op de vraag m.b.t. de link tussen rouwkleding en de kleur zwart. .
In het zwart gekleed (= gecamoufleerd) meende men niet herkend te worden door de dode - die de levenden als plaaggeest zou kunnen achtervolgen. De zwarte kleding heeft niet te maken met de dood van de ander, maar met de mogelijke eigen dood. Namelijk de angst voor de eigen dood.
De beweringen van Brasch zijn volgens mij niet tegengesproken - geargumenteerd tegenspreken lijkt me trouwens ook lastig.
De reviews op zijn boek in Engelse vertaling zijn behoorlijk positief: ik heb behalve pagina 1 ook pagina 2 en 3 van de reviews gezien.
Tot slot: bij de bijen werd een zwart strikje op de korf bevestigd bij overlijden van de imker. Zwart om onheil af te weren.
LeonardN
6 jaar geleden
Je gaat niet in op de bezwaren. Als je het verhaal wat ik weergeef een anekdote noemt, waarom is dat van jouw dan niet een anekdote? Het boek zal vast prima recensies krijgen, maar lees juist de gegronde bezwaren. De beweringen van Brasch zijn volgens mij niet tegengesproken. Ik spreek ze tegen op het argument wat de de recensies ook meermaals weergeven; geen verwijzingen. Ook wordt het woord "debunked" gebruikt. (onderuitgehaald). "In het zwart gekleed (= gecamoufleerd) meende men niet herkend te worden door de dode - die de levenden als plaaggeest zou kunnen achtervolgen. De zwarte kleding heeft niet te maken met de dood van de ander, maar met de mogelijke eigen dood. Namelijk de angst voor de eigen dood." Het gaat er niet om wat er gezegd wordt, maar hoe het aan te tonen is of het klopt.
SentWierda
6 jaar geleden
Een mooie laatste zin.
Stel dat wordt beweerd dat je vanuit de Atlantische Oceaan door het Panamakanaal naar het westen vaart, naar de Grote Oceaan.
Dan zeg ik dat dit niet waar is en dat je naar het oosten vaart naar de Grote Oceaan.
Het is eenvoudig aan te tonen of dit klopt...
LeonardN
6 jaar geleden
Juist dergelijke dingen zijn uiterst makkelijke aan te tonen en te weerleggen. Dat R. Brasch zomaar wat verzonnen heeft is veel lastiger aan te tonen. Of als hij wel gelijk heeft is dat ook lastig te onderbouwen, zeker als er geen verwijzingen zijn. Je vergelijkt twee ontzettend verschillende dingen. Een totaal zinloze zin dus.
Deel jouw antwoord

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

/
Geef Antwoord
+
Selected image

Bekijk alle vragen in deze categorieën:

  • Maatschappij
  • Politiek & Overheid
  • Samenleving
  • Verkiezingen
  • Wetgeving