Waarom kan je niet wisselen van pensioenfonds zonder van baan te verwisselen?

Een eenvoudig antwoord is, dat een werkgever in bepaalde bedrijfstakken verplicht is zich bij een bepaald bedrijfstakpensioenfonds aan te sluiten. Dat is een pensioenfonds dat specifiek is voor een bepaalde bedrijfstak of beroepsgroep. Bijvoorbeeld voor de bouw (die je al noemde) of de horeca. Het bestuur van zo'n fonds bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en pensioengerechtigden uit de bedrijfstak. Het fonds wordt door hen beheerd en het beleid wordt door hen bepaald.

Maar ook als die verplichting er niet zou zijn, zal de keus voor aansluiting bij een of ander pensioenfonds door de werkgever worden gemaakt. Het wordt een financieel-administratieve rommel als de werknemer zelf zijn pensioenfonds zou mogen kiezen. De werkgever zou dan namelijk verplicht zijn om met verschillende pensioenfondsen overeenkomsten af te sluiten. En maandelijks informatie te verstrekken over nieuwe medewerkers die deel gaan nemen aan dat fonds of juist uit dienst gaan. En informatie over wijzigingen in het salaris die ook een wijziging in het pensioen met zich meebrengen.

Dat is nog niet alles. Verschillende pensioenfondsen hebben verschillende voorwaarden. Die moeten allemaal ingebouwd worden in het salarispakket want bij het ene fonds is de inhouding voor de werknemer waarschijnlijk een ander bedrag dan bij een ander fonds.

Zelf pensioen opbouwen is voor de gemiddelde werknemer geen optie, hoogstens als aanvulling op een pensioen van de werkgever. Bij de meeste pensioenregelingen is het zo, dat de werkgever een flink deel bijbetaalt aan het pensioen. Daar zie je niets van op je salarisstrook maar het is wel 'echt geld'. Het deel dat de werknemer aan het pensioen bijdraagt gaat van het brutoloon af voordat de loonheffing wordt berekend. Pas veel later, als het pensioenfonds gaat uitkeren, wordt er belasting op ingehouden. Je moet wel een zeer behoorlijk salaris hebben als je in staat bent om maandelijks een bedrag in je eigen pensioenregeling te stoppen van het niveau dat je werkgever nu aan pensioen kwijt is.


Nu denk je misschien: maar de werkgever kan toch aan 'mij' het geld geven wat hij normaal aan het pensioenfonds zou overmaken? Maar ook dat is geen optie. Het bedrag dat je netto zou krijgen is veel lager (het telt immers als loon, dus er moet loonheffing op worden ingehouden), bovendien is de werkgever dan extra geld kwijt voor de werknemersverzekeringen (omdat zo'n bedrag als loon wordt gezien).