Wat zijn de oorzaken van de Koude Oorlog?

De Amerikanen waren bang voor een communistische aanval en de verspreiding van het communisme in het algemeen. De Russen voelden een afkeer van het kapitalisme en waren ook bang voor een Amerikaanse aanval, waarbij de aanwezigheid van de atoombom in het Amerikaanse kamp een grote rol speelde. De Amerikanen wensten hun nucleaire kennis niet te delen met de Russen en dit leidde tot meer wantrouwen van Sovjet-kant.

Ook persoonlijke zaken speelden een rol. Roosevelt en Stalin konden het tamelijk goed vinden met elkaar, maar na de dood van Roosevelt kwam Truman aan de macht, die een afkeer had van Stalin.
Niet nagekomen afspraken die eerder waren gemaakt tijdens conferenties leidden ook tot vervreemding tussen beide partijen. De Russische expansie in Oost-Europa en de niet nagekomen belofte om vrije verkiezingen te houden in de bevrijde gebieden zetten kwaad bloed bij de Westerse geallieerden. Evenals de Russische acties in hun zone in Duitsland. Rusland vond dat hun behoefte aan een veilige westgrens miskend werd
1917 was een belangrijk jaar voor het begin van de Koude Oorlog. De Sovjet-Unie en de Verenigde Staten kwamen in dat jaar als twee wereldmachten samenl. De Sovjet-Unie had als denkbeeld het marxisme waaruit de naam communisme ontstond. De Verenigde Staten had het kapitalisme in hun hoofd. Zij wilden graag een economische wereldmacht vormen waarin geld, vrijheid van mensen belangrijk waren. De Sovjet-Unie had een ideologie die graag het kapitalisme deed vallen en de ideeën van het marxisme inbrachten.
Een van de echt oorzaken van de Koude Oorlog was het conflict in Oost-Europa. De Sovjet-Unie rukte na de oorlog op met zijn rode leger. Als eerste doel was het innemen van Polen om zo het communisme nog meer veilig te stellen. De Sovjet-Unie nam na het innemen van Polen de rest van Oost-Europa in. Landen zoals Tsjecho-Slowakije, Hongarije, Bulgarije, Joegoslavië en Albanië waren in handen van het rode leger. Amerika zag dit als een enorme bedreiging. Ze dachten dat heel Europa zou worden ingenomen door het rode leger. Hier begon dus de angst van de Amerikanen dat de Sovjet-Unie groter en sterker zou worden dan zij.

Er zijn drie soorten verklaringen te vinden over de oorzaak van de koude oorlog:
de traditionalisten, revisionisten en de postrevisionisten.

De traditionalisten pleiten dat de Koude Oorlog is ontstaan door de expansionistische politiek van de Sovjet-Unie onder Stalin, net na de Tweede Wereldoorlog. Na het verslaan van nazi-Duitsland probeerden de Verenigde Staten een internationaal beleid te voeren met hulp aan landen als zij werden benadeeld of aangevallen.

De revisionisten (jaren zestig/zeventig) wijzen juist Amerikaanse expansie aan als oorzaak voor de Koude Oorlog. Zij wijzen erop dat aan het eind van de Tweede Wereldoorlog de Sovjet-Unie door jaren van oorlog ernstig verzwakt was, terwijl de Verenigde Staten welvarend waren en bovendien het monopolie op de atoombom bezaten.

De laatste groep, de postrevisionisten (jaren zeventig/tachtig), zien de Koude Oorlog als iets onvermijdelijks waarbij niet echt een schuldige partij kan worden aangewezen. De Koude Oorlog kwam volgens hen voort uit het machtsvacuüm dat ontstond na de Tweede Wereldoorlog, toen de Europese landen door oorlog ernstig verzwakt waren.