Waarom meet men de verwijtbaarheid van een feit aan de hand van de gevolgen van dat feit?

Hele goede vraag... Dankjewel voor het stellen...

Want dat ZOU volkomen irrelevant moeten zijn, maar dat is het niet... Als ik iemand dood rij, helemaal buiten mijn schuld, dan maakt het wel degelijk uit of het een jan met de pet is of Abraham Moskovitch...

Die arts die Michael Jackson geholpen heeft zou NOOIT zo in de problemen zijn gekomen als hij de buurman geholpen zou hebben in plaats van Michael...

Het is totaal irrelevant, maar toch wordt dat meegenomen, volkomen misplaatst, er is dus toch onderscheid...

De impact op de maatschappij wordt dan meegewogen, waanzin is dat... Klassenjustitie, dus...

Eigenlijk niet, maar toch is dat hoe het in de praktijk werkt. Stel je voor dat je van iedere keer dat iemand vergeet een gaspit af te sluiten, zijn gordel om te doen of een deur af te sluiten daar een halszaak van zou moetne maken ! De kans dat het misgaat is natuurlijk altijd aanwezig, maar ook wel altijd minimaal.

Maar ook als het misgaat, is de aanleiding zo banaal en 'dat overkomt iedereen wel eens', dat je nauwelijks van een ernstig vergrijp kunt spreken. Gáát het mis, dan spreken we ook in de regel van een (ernstig) ongeluk.

Anders is het wanneer de kans dat het misgaat onevenredig groot wordt. Met veertig bier achter je knoopje de snelweg opgaan bijvoorbeeld. Een levensgevaarlijk apparaat open en bloot en aangesloten in de buurt van een groep spelende kinderen laten slingeren. Een onopgevoede gevaarlijke hond buiten laten lopen. Ik noem maar wat zijstraten.

Gaat het DAN verkeerd, dan had je dat ergens kunnen verwachten en spreken we van opzet danwel ernstige nalatigheid.

En in de praktijk zal dus ook dat gekoppelde gedrag alszodanig beoordeeld worden : het gas aan laten vinden we allemaal knetterdom, maar bezopen gaan rijden vinden we minimaal misdadig.

De be/veroordeling van het feit/gedrag zelf staat in feite dus in relatie met de KANS waarop het mis kan gaan en de mate waarin (en ook wie daar het slachtoffer van is ; je eigen deur openlaten treft meestal alleen jezelf).

Toegevoegd na 2 minuten:
(Vergeet het belangrijkste)
Wanneer het dan dus onverhoopt toch verkeerd gaat, en vooral als het heel erg belangrijk is en veel mensen treft, DAN gaan we het gedrag veroordelen als ernstig laakbaar, strafbaar, vreselijk, onvergefelijk, onmenselijk. Althans, in de publieke opinie. Mensen kunnen erg slecht tegen ongeluk en toeval, en moeten altijd een schuldige of een zondebok hebben.
Rechters zijn daarin gelukkig wat beter getraind. In het ergste geval zijn dergelijke aanleidingen maximaal voldoende voor doodslag, of eventueel dood door schuld.
De tweede categorie gedrag die ik noemde, zal eerder moord worden.

Ik heb de indruk (maar ik kan het niet staven) dat het zoeken naar een schuldige nu sterk is toegenomen in vergelijking met een jaar of veertig geleden.
Als er een boom omwaait en iemand verliest daardoor het leven was dat vroeger een ongeluk, maar tegenwoordig wordt algauw gekeken of de eigenaar niet nalatig is geweest; alsof iedereen die een boom in zijn tuin heeft staan ook maar een deskundige moet zijn.
Naar mijn idee hangt het nauw samen met de uit Amerika over gewaaide claimcultuur en niet te vergeten de aandacht in de media.
Maar ook de grotere bevolkingsdruk zal wel een rol spelen.

Ik vind dat dat zelfs onvoldoende gebeurt in Nederland, maar er valt overigens ook wel iets voor te zeggen.

Zo krijgt een ‘zwartspaarder’ (wat doet hij fout? Het is zijn eigen geld waarover hij reeds inkomstenbelasting heeft betaald) snel een zware straf, maar een verduisteraar van miljoenen van onschuldige beleggers komen er vaak met een kleine straf van af. Staat in geen verhouding.

Dat is toch logisch? Als je vergeet een gaspit uit te doen, en er gebeurt niets, dan gaat dat feit ongemerkt voorbij.
Maar als een wegwerker vergeet een putdeksel terug te leggen en iemand komt daardoor om, dan is kun je echt van verwijtbare nalatigheid spreken. Ik zie het probleem niet.

Iets heeft alleen maar betekenis als jij het er aan geeft. Een feit op zich heeft (voor mij) geen enkele waarde. Alleen wat er achter dat feit schuilt, de gevolgen, de historie etc.

Of je nu je pen vergeten bent (niet echt erg maar wel een feit) of je vergeet dat je kind op de achterbank in de auto zat (terwijl het ijskoud of bloedheet is). De gevolgen maken dus dat een feit ernstig en verwijtbaar is of niet.
Verwijtbaar is een juridische term en betekent zoveel als "had de persoon die dit feit heeft gepleegd, kunnen weten wat de gevolgen waren". Zo ja dan is het verwijtbaar, zo niet dan is het nog erg maar niet verwijtbaar en is de straf lager (als het om rechtspraak gaat).