Waar komt de uitdukking oliedom vandaan? Heeft het ook maar iets met oliebol te maken?

Question

Ik vraag dus nadrukkelijk niet naar de betekenis, maar naar de oorsprong van het woord.
Het 2e gedeelte van de hoofdvraag stel ik omdat men ook wel van domme oliebol spreekt, of gooit men dan 2 betekenissen door elkaar?

 · Accepted Answer

Sommigen zeggen: zo traag als dikke olie die uit een fles loopt. Anderen denken aan een verbastering van uildom of van olifantsdom. Waarschijnlijker is de gissing dat oliedom is ontstaan uit een niet meer begrepen olijk dom. Olijk, nog wel bekend in de betekenis van schalks, duidde vroeger het begrip: slecht in zijn soort, aan. Teun de Jager uit de Camera zegt: ik zal me olijk houden, dat wil zeggen, van de domme. En op een vraag van Gerrit Witse naar de toestand van een patiënt is het antwoord: olik, dokter, olik.

Amadea · Answer

Voor de wonderlijke combinatie van olie en dom in het woord oliedom in plaats van aartsdom heeft men allerlei verklaringen gezocht. Sommigen zeggen: zo traag als dikke olie die uit een fles loopt. Anderen denken aan een verbastering van uildom of van olifantsdom. Waarschijnlijker is de gedachte dat oliedom is ontstaan uit een niet meer begrepen 'olijk dom'. Olijk, nog wel bekend in de betekenis van schalks, duidde vroeger het begrip: slecht in zijn soort, aan. "Ik zal me olijk houden" betekent: van de domme. 
Ook als bijwoord van graad komt olijk voor. Men zei vroeger "iemand olijk beet hebben" voor: iemand flink voor de gek houden. Uit olijk dom: erg dom, zou dan oliedom ontstaan zijn.

Oliebol wordt gebruikt als scheldwoord. Door er dom voor te zetten maakt het 't nog wat erger. Dat heeft in oorsprong niets met oliedom te maken.

Waar komt de uitdukking oliedom vandaan? Heeft het ook maar iets met oliebol te maken?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (1)

Bekijk alle vragen in deze categorieën: