Is de vorstentitel "keizer" nou een andere benaming van "koning" of is keizer soms een ander "soort" vorst?

De oorsprong van de keizerstitel moeten we zoeken bij iemand die zelf nooit keizer is geweest: de Romeinse veldheer Julius Caesar. Rome was in zijn tijd nog een republiek en Caesar mocht zich alleenheerser noemen. De opvolgers van Caesar maakten van Rome een keizerrijk en zij gaven zichzelf, in navolging van hun grote
voorbeeld, de titel 'caesar'. Hier is het woord keizer rechtstreeks van afgeleid.
Na de val van het West-Romeinse rijk ontstonden er nieuwe Germaanse koninkrijken in Europa. De machtigste onder deze koningen, Karel de Grote, beschouwde zich als
opvolger van de Romeinse keizers en liet zich daarom in het jaar 800 tot keizer kronen. Na Karel de Grote ging de keizerstitel over op een van zijn opvolgers.
De vorsten vanhet koninkrijk Moskovië in Rusland zagen zich als erfgenamen van het Oost-Romeinse rijk. Zij droegen daarom de eveneens van caesar afgeleide titel 'tsaar'. Oorspronkelijk was de keizerstitel dus alleen gereserveerd voor de navolgers van de Romeinse keizers.
Later verschenen er echter keizers op het toneel die zich niet op de Romeinse erfenis konden beroepen. De bekendste voorbeelden zijn Napoleon Bonaparte en de keizers van het verenigde Duitsland.
Van een Romeinse connectie was al helemaal geen sprake bij niet-Europese heersers zoals de keizers van China en Japan. Daarom verstaan we nu onder een keizer een vorst, die over een rijk heerst waarin meerdere volkeren
wonen of dat uit meerdere koninkrijken bestaat. Omdat een keizerrijk meerdere koninkrijken kan omvatten, bijvoorbeeld Duitsland van 1871 tot 1918, staat een keizer
hoger in rangorde dan een koning.
Nederland is sinds 1815 een koninkrijk, met de erfgenamen van het huis van Oranje-Nassau als staatshoofd. Omdat Nederland toen ook het huidige België omvatte, had men misschien voor een keizerrijk kunnen kiezen. Maar al ver daarvóór, in de 16e eeuw,
waren de Zeventien Verenigde Provinciën der Nederlanden al min of meer een staatkundige eenheid onder een gemeenschappelijke landsheer. Dus kreeg het nieuwe Nederland een koning als staatshoofd.
Momenteel telt de wereld dertig monarchieën, waarvan Japan het enige keizerrijk is.