Hoe zorgt met in Nederland ervoor dat een extremistische partij niet de absolute macht kan grijpen?

In Nederland hebben we een systeem van evenredige vertegenwoordiging. Het, in mijn ogen, meest eerlijke democratische systeem dat er bestaat.
Het systeem zorgt dat ook kleinere partijen eren redelijke kans maken om in de 1e of 2e kamer te komen. Aan de andere kant zorgt het óók voor een redelijke versplintering van de partijen.

Dat laatste maakt compromissen noodzakelijk en het besturen lsstig, maar dempt ook zwalkend van links naar rechts en weer terug beleid. Het dempt daarnaast ook de extremen.

Een andere beperking is de grondwet. Daarin liggen de belangrijkste principes, waaronder het democratische stelsel zélf vast. Om de grondwet te wijzigen moet er 2x én in beide kamers gestemd worden én moeten er tussen die 2x stemmen ok nog eens verkiezingen zijn.

Maar goed... het blijven regels op papier. Een club die met wapens en geweld een dictatuur installeert hou je er niet mee tegen.

Tegen het 'aan de macht' komen is niets bedacht, dat is de 'wil van het volk'. Stel dat 60% van alle kiesgerechtigden stemt op zo'n partij, dan lijkt het gemakkelijk scoren.

Maar er zijn toch wel wat remmende factoren. Het wordt overigens ook een flinke hobbel om tot een ministersploeg te komen bij zo'n stembusuitslag.

Stel dat die partij voorstander is van afschaffing van artikel 25 van de Grondwet. ("Het koningschap gaat bij overlijden van de Koning krachtens erfopvolging over op zijn wettige nakomelingen, waarbij het oudste kind voorrang heeft, met plaatsvervulling volgens dezelfde regel.") Simpel gezegd: de partij wil de monarchie afschaffen.

Het kabinet komt met het wetsvoorstel daarvoor.

Het wetsvoorstel wordt door alle Tweede Kamerleden van die partij goedgekeurd, 60% van de stemmen. De eerste hindernis komt daarna, de Eerste Kamer. Die is gekozen door de gekozen volksvertegenwoordigers van Provinciale Staten maar die verkiezing is altijd in een ander jaar dan die van de Tweede Kamer. De verhouding van de stemmen daar kan & zal dus anders liggen en de kans is zeer groot dat de Eerste Kamer de wet afkeurt. Dan gaat de wet niet door. De Eerste Kamer is o.a. een beschermingsmiddel tegen 'de waan van de dag'.

Maar stel nu dat de Eerste Kamer de wet wel goedkeurt. Dan zou een gewone (na wat formaliteiten) op dat moment zijn aangenomen. Ook dat is democratie.

De troonsopvolging staat echter in de Grondwet. Om de Grondwet te kunnen wijzigen, moet de Tweede Kamer worden ontbonden zodat de kiezers een uitspraak kunnen doen over die wijziging. (Praktijk: de ontbinding valt samen met de vierjaarlijkse ontbinding vanwege de verkiezing van de nieuwe Tweede Kamer.)

Die nieuwe Tweede Kamer bekijkt het voorstel opnieuw. De stemverhouding kan (en zal) ondertussen weer heel anders liggen. De Tweede Kamer zal het voorstel nu met 2/3 moeten goedkeuren (100 Kamerleden dus), om het erdoor te krijgen, omdat het een grondwetswijziging betreft. Het gaat in dit geval om het voorstel-zoals-het-er-lag. Het kan dus alleen ongewijzigd worden aangenomen of verworpen, geen verdere discussie meer dus. Stel dat dit lukt. Ook de Eerste Kamer moet met 2/3 van het aantal leden het voorstel-zoals-het-er-ligt goedkeuren (50 EK-leden dus). Lukt ook dat, dan pas wordt het een wet.