wat moet worden verstaan ondereen waaierdemocratie?

Ed van Thijn sprak al van een waaierdemocratie, waarin de politieke uitersten ontevredenheid oogsten waarmee zij het centrum in de tang nemen; het vormen van werkbare coalities wordt erdoor bemoeilijkt. Dat verschijnsel is volop zichtbaar.

De oud-PvdA-politicus beschreef al in 1967 hoe het politiek stelsel dreigde mis te lopen. Hij vond dat was gebleken dat het Nederlandse democratisch besluitvormingsproces niet meer functioneerde zoals het zo moeten. Nederland heeft een kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging, met relatief veel middelgrote en kleine partijen. Dat maakt het moeilijk voor een regering om tot een beleid te komen en plannen uit te voeren.
Hij gaf voorbeelden van drie politieke modellen. Hij vond dat Nederland zich op dat moment bevond in de waaierdemocratie. Een toenemende ontevredenheid over het niet gevoerde beleid werd niet omgebogen om in positieve zin zich te rechten op een alternatief. Het beleid waaierde uit over een diversiteit van groepen en groepjes die onderling geen enkele samenhang vertonen. Een explosie van onbehagen bij de verkiezingen leidt bij het gebrek aan een alternatief, niet tot een aflossing van de wacht. Het beleid wordt voortgezet, maar de democratie wankelt. Aldus Van Thijn.
Een vertrouwenscrisis, voortkomen uit het niet weg kunnen vloeien van maatschappelijk en politie onbehagen in de ‘waaierconstructie’ zou volgens Van Thijn leiden tot een ‘tangdemocratie’.
Met de term “waaierdemocratie’ bedoelde Ed van Thijn dat er in Nederland een democratie was (dat vond hij in 2014 ook nog)waarin politieke uitersten ontevredenheid oogsten waarmee zij het centrum van de democratie in de tang nemen: het vormen van een werkbare coalitie is een zware, haast onmogelijke opgave. Het is een instabiele, wankele democratie, zoals een waaier – instabiel en wankel.

Toegevoegd na 1 uur:
In 1992 verscheen het boek met dertien artikelen van Ed van Thijn: Democratie als hartstocht. Commentaren en pleidooien 1966-1991 Hierin is het bewuste 1967 artikel: 'Van partijen tot stembusakkoorden' opgenomen.
Het Kabinet Cals was in 1966 na een jaar al gevallen na de nacht van Schmelzer. Volgens Van Thijn bevond de democratie van Nederland zich in het eindstadium van de waaierdemocratie, waarop onvermijdelijk de tangdemocratie zou volgen, tenzij nog net op tijd voor de pendule-democratie zou worden gekozen.
Het artikel is een pleidooi voor staatkundige vernieuwing, waarin het primaire doel is de vorming van twee alternatieve regeringen en de opstelling van twee alternatieve regeringsprogramma’s.
Het is 47jaar later allemaal niet gebeurd.
De laatste kabinetsformatie heeft 225 dagen geduurd, Nederland heeft nog steeds een waaierdemocratie, soms meer, soms minder wiebelig.