Is er een verschil tussen Corporatistisch en neocorporatisme?

Geplaatst tegen een historische achtergrond is de term corporatisme nogal beladen. Het wordt geassocieerd met het fascistisch Italië, waarin corporaties niet de eigen particuliere belangen op het oog hadden, maar slechts één doel: het dienen van de staat. De corporaties hadden in dit model, dat ook in Spanje onder Franco en in Portugal onder Salazar te vinden was, geen eigen zelfstandigheid en zijn ondergeschikt aan de staat. Zij vormden een machtsinstrument in handen van de politici onder leiding van Mussolini. Voor de zuiverheid van de discussie zou men dan ook liever moeten spreken van totalitarisme, aangezien een wezenlijk element van het corporatisme nu juist een eigen autonomie van het orgaan is vis à vis de naast en boven de corporaties bestaande zelfstandige staatsorganisatie die de uiteindelijke souvereiniteit bezit en het algemeen belang behartigt . Een corporatieve ordening kan niet van bovenaf opgelegd worden, zoals het fascisme wil.

Ter onderscheiding van deze beladen vorm wordt het huidige democratische corporatisme neo-corporatisme genoemd. Het neo-corporatisme is 'van onderop', vanuit de maatschappij geïnitieerd en vervolgens politiek gesanctioneerd. Het is dus geen normatief begrip, maar veeleer een pragmatische neerslag van de ontwikkeling van de verzorgingsstaat. Kenmerkend voor het corporatistische model is een systeem van belangenbemiddeling tussen bijvoorbeeld vakbonden, werkgevers en overheid. Het gaat daarbij om een beperkt aantal onderling niet concurrerende maatschappelijke belangengroepen.