Bestaat er nog een mogelijkheid dat Brexit niet doorgaat?

Het is onwaarschijnlijk, maar zou theoretisch kunnen.

Artikel 50 is het officiële mechanisme – zij het in juridische uitwerking vrij vaag – waarmee een land de EU kan verlaten. Vanaf het moment dat Artikel 50 in werking is gezet, heeft een land twee jaar om onderhandelingen te voeren over de scheiding. In het geval van Londen ligt de deadline dus op 29 maart 2019.

Wat zegt het verdrag over terugkrabbelen?
Juridisch gezien is er geen heldere positie hierover. Politici, juristen en rechtbanken in heel Europa zijn verdeeld over deze vraag. De meeste recente toevoeging aan deze discussie is een gelekte resolutie van het Europarlement waarin staat dat het Verenigd Koninkrijk wel degelijk Artikel 50 kan herroepen vóór de deadline, mits alle 27 lidstaten daarmee akkoord gaan.
De schrijver van het artikel, John Kerr – nota bene een Brit – is ook van mening dat de beslissing om te blijven gemaakt kan worden zolang de onderhandelingen lopen. Ook EU-president Donald Tusk is die mening toegedaan en vindt dat de Britten op basis van het resultaat van de onderhandelingen nog kunnen besluiten om te blijven.
De huidige Britse minister van Justitie gelooft echter dat Artikel 50 niet omkeerbaar is en zit daarmee in hetzelfde kamp als het Britse Hooggerechtshof.

Kortom: de kwestie of Londen echt kan terugkomen van de scheidingsprocedure om toch te blijven, zal nog onderdeel van discussie blijven. Gezien het Britse politieke landschap lijkt het onwaarschijnlijk, maar aangezien het vorig jaar leek dat de Britten voor ‘Remain’ gingen stemmen, kunnen we niets uitsluiten.

Nieuw inzicht op 10 december 2018: Britten kunnen brexit-proces alsnog stoppen.

Het Verenigd Koninkrijk kan het brexit-proces alsnog stoppen. Om in de Europese Unie te blijven heeft het geen toestemming van de andere 27 lidstaten nodig. Dat heeft het Europees Hof van Justitie geoordeeld in een zaak die door Schotse parlementariërs die tegen de brexit zijn, was aangespannen.
Het hof zegt dat een land dat zijn voornemen om de EU te verlaten aan de unie heeft meegedeeld het recht heeft om van dat voornemen terug te komen, zolang de uittredingsprocedure niet is afgerond.
Dat is pas het geval als de parlementen van alle andere 27 lidstaten het brexit-akkoord hebben goedgekeurd.

Advies advocaat-generaal
Tot vorige week ging iedereen er in Brussel en Londen van uit dat de brexit alleen is terug te draaien als alle 27 overgebleven EU-landen daar ook mee instemmen.
Maar de advocaat-generaal van het hof kwam vorige week in een advies aan de rechters tot conclusie dat de Britten geen toestemming van de andere lidstaten nodig hebben, als ze toch willen blijven. Het hof neemt dat advies nu over.

Stemming Lagerhuis
De Britten kozen er in 2016 in een referendum voor om de Europese Unie te verlaten. In maart 2017 werd de twee jaar durende uittredingsprocedure in werking gesteld.
Morgen stemt het Britse parlement over het akkoord dat het Verenigd Koninkrijk heeft gesloten met de Europese Unie over de voorwaarden voor het vertrek. De verwachting is dat het parlement het akkoord afwijst, wat een grote politieke nederlaag zou betekenen voor premier May.

“Uitweg uit deze puinhoop”
“De uitspraak van vandaag is een duidelijke boodschap aan de parlementsleden dat er een uitweg uit deze puinhoop is”, zei het Schotse parlementslid en brexit-tegenstander Alyn Smith. “Er is licht aan het eind van de tunnel voor de economie, de werkgelegenheid en het aanzien van het Verenigd Koninkrijk in de wereld.”
Smith en zijn collega's die de zaak hadden aangespannen hopen op een nieuw referendum, waarin de Britten zich alsnog tegen de brexit zullen uitspreken.

Premier May heeft herhaaldelijk gezegd dat er geen nieuw referendum komt. Minister Gove van Milieu herhaalde dat vanmorgen: “Dit verandert niets aan het plan van de regering om de EU op 29 maart te verlaten”, zei hij tegen de BBC.