Kan een gemeente zomaar een privegebouw tot monument verklaren en wat is de mogelijke procedure om dit wel te kunnen doen?

Nee, dat kan niet zo maar. Voor vrijwel ieder belangrijk besluit van de gemeente bestaat in ieder geval een inspraakprocedure. Vóór het begin van de inspraaktermijn moet het besluit bekend worden gemaakt. Burgers en andere betrokkenen hebben dan zo'n vier tot zes weken de gelegenheid hun zienswijze over en hun eventuele bezwaren tegen het besluit kenbaar te maken.

Dat is in ieder geval een middel om te voorkomen dat de gemeente niet "zo maar" een besluit kan nemen.