is de VVD rechts of links? en waarom is die rechts of links?

Links wordt vaak gelijkgesteld aan progressief en rechts aan conservatief.
Volgens deze globale indeling valt de VVD onder " rechts" .
Maar deze indeling is wel omstreden.

-Het is populair om politieke partijen in te delen in linkse, rechtse en middenpartijen. Deze indeling is omstreden en niet altijd scherp te maken. Het gaat erom in hoeverre partijen in de maatschappij een grotere gelijkheid van inkomen, kennis en macht nastreven en hiervoor ook de staat, het overheidsbeleid, willen gebruiken. Hierbij is dus vooral sociaal-economisch beleid in het geding: werkgelegenheid, belastingen, inkomens, uitkeringen. Maar het gaat ook om onderwijs- en scholingsbeleid en inspraak van werknemers in bedrijven en instellingen. Als partijen voor staatsingrijpen zijn om die grotere gelijkheid te realiseren, dan noemt men ze ‘links’. Voor zover partijen bestaande ongelijkheden in inkomen en macht redelijk of onvermijdelijk vinden, noemt men ze wel ‘rechts’. -----

-----Bij deze indelingen moeten we ook bedenken dat vooral de grote politieke partijen door hun omvang verschillende meningen in zich bergen. Bovendien willen politieke partijen op bepaalde gebieden nog wel eens van mening veranderen. Ook komt het voor dat ze zich in de praktijk niet altijd kunnen houden aan de opvatting die ze uitdragen. Ze moeten dikwijls water bij de wijn doen, compromissen sluiten. Soms moet een partij een stuk van haar programma in de ijskast zetten, om in een regering, een gemeente- of provinciebestuur mee te kunnen doen.


In de eerste helft van de 20e eeuw was de links-rechts-verdeling vrij scherp. De linkse politieke partijen waren voornamelijk socialistisch. Daarbij loopt het spectrum van extreemlinks (o.a. marxisme, communisme) tot gematigd-links (sociaaldemocratisch). Liberalisme staat in het centrum van de links-rechts as, met zowel gematigd-linkse (sociaal-liberaal) tot gematigd-rechtse (conservatief-liberaal) partijen. Rechtse partijen zijn vooral de conservatieve en christendemocratische partijen. Ook daar valt een onderverdeling te maken in gematigd-rechts (christendemocratisch), reactionair en extreemrechts (o.a. nationaalsocialistisch, fascistisch). ----

De VVD is rechts. De politieke visie van de VVD is het liberalisme. Het liberalisme heeft als uitgangspunt: zoveel mogelijk vrijheid van burgers, zolang als dit de vrijheid van anderen niet beperkt. Het liberalisme probeert de macht van de staat en de kerk te beperken (vroeger had de kerk grote macht, ten koste van de burgers). Scheiding tussen kerk en staat is in het liberalisme dus ook belangrijk, zodat burgers godsdienstvrijheid hebben. Een ander centraal idee is de vrije markt, met zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid. Volgens het liberalisme moet de overheid zich alleen richten op openbare taken die niet door individuele burgers kunnen worden behartigd. Veel zaken die nu door de overheid worden geregeld, zoals onderwijs en zorg zouden volgens de VVD wel geprivatiseerd kunnen worden.

Wat kritiekpunten die het verschil tussen rechts en links duidelijk maken: de clash bij het liberalisme en dus ook bij de VVD is wel tussen burgers vs. vrije markt vs. overheid. Opkomen voor burgervrijheid wordt vaak vertaald in het opkomen voor ondernemende burgers, zodat de vrije markt kan floreren. Dit kan echter ten koste gaan van werknemers (ook burgers) en milieu. Werknemers worden minder beschermd, want economische belangen gaan voor. Een ander kritiekpunt van linkse politiek op de VVD is dat kwetsbare burgers minder worden beschermd. Burgers hebben de vrijheid om hun leven zelf te bepalen, maar tevens ook de verplichting en de verantwoordelijkheid om dit te doen. Burgers die hun leven niet tot een succes kunnen maken of kwetsbare burgers die volledige verantwoordelijkheid niet aankunnen, worden minder beschermd. Die hebben 'pech gehad' of er zelf een 'potje van gemaakt', volgens de VVD. De linkse politiek hangt meer de visie aan dat burgers beschermd moeten worden door de overheid. Dit leidde na de Tweede Wereldoorlog tot de verzorgingsstaat: je wordt verzorgd van 'wieg tot graf', met allerlei voorzieningen. De VVD heeft hier kritiek op, omdat dit burgers afhankelijk maakt van de staat en het enorme kosten met zich meebrengt voor de overheid. Onder de invloed van rechtse politiek wordt de verzorgingsstaat afgebouwd: de overheid trekt zich terug en burgers worden (weer) zelf verantwoordelijk. Dit heeft onder andere tot de Participatiewet geleid.