Wat zijn de verschillen/overeenkomsen tussen lijsttrekker, fractievoorzitter en fractieleider?

De lijsttrekker is degene die de lijst trekt. Dat is dus de kandidaat die als nummer 1 op de lijst staat voor de *komende* verkiezingen. De lijsttrekker is dan ook het gezicht van de partij voor de verkiezingen.

Vaak is dat ook de partijleider, en wordt hij/zij als de partij in de Kamer komt fractievoorzitter. Niet altijd: als die partij ook in de regeringscoalitie komt, zal de voormalig lijsttrekker vaak een functie in het Kabinet nemen en daarvoor de Kamer verlaten.

De fractievoorzitter is de leider van de fractie. Hij/zij zit de interne fractievergaderingen voor, is meestal woordvoerder voor de speerpunten van de partij, en is soms degene die het laatste woord heeft bij beslissingen van de fractie. Dit is overigens wel hetzelfde als fractieleider, als Jan Marijnissen ergens 'fractieleider' wordt genoemd, is dat verkeerd.

Dan heb je ook nog het fenomeen 'partijleider'. Dat is vaak, maar niet altijd dezelfde persoon als de lijsttrekker, en degene die later fractieleider wordt of het kabinet in gaat. De partijleider kun je zien als de roerganger van de partij.

Bijzonder aan Jan Marijnissen is dat hij wél partijleider is, maar geen vertegenwoordigende functie heeft in de kamer (dus ook geen fractievoorzitter kan zijn) en ook geen functie in de regering heeft. In theorie heeft Jan Marijnissen niets te zeggen over het handelen van de fractie (volksvertegenwoordigers worden namelijk 'zonder last' gekozen), maar in feite heeft hij wel zéér veel invloed op de fractie.

Toegevoegd na 13 minuten:
Ik zie dat ik één ding verkeerd zeg: formeel is Jan Marijnissen niet de partijleider (ook wel 'politiek leider') van de SP, maar de partijvoorzitter. Dat is formeel géén politieke functie. De partijvoorzitter zit het partijbestuur voor.

Het partijbestuur regelt het praktische reilen en zeilen van de partij: het organiseren van interne commissies (bijvoorbeeld de commissie die het partijprogramma schrijft), campagneondersteuning, congressen (in feite ledenvergaderingen) organiseren, de financiën van de partij beheren, ledenadministratie etc.