Waarom liggen de rijstraten veelal lager dan de trottoirs?

Ten eerste is het belangrijk dat er een duidelijk onderscheid is tussen de rijstraat en het voetgangersgedeelte. Ook voor kinderen is een verhoogd trottoir beter te herkennen dan (bijvoorbeeld) kleurverschil.
Ten tweede is het fijn dat je, als het heel hard regent, niet door plassen hoeft te baggeren. Voor een auto is het niet vervelend als ie natte wielen krijgt. Het fijne van een stoeprand is bovendien dat je er zo mooi van die afvoerputjes in kunt verstoppen, waardoor ook de rijstraat relatief droog blijft (daarom zijn straten meestal ietwat bol).
Ten derde kan een automobilist niet zo makkelijk een trottoir oprijden als hij slingert, zich vergist of te veel gezopen heeft. Je voelt dan die stoeprand, en bij een kleine vergissing wordt de auto zelfs een beetje teruggeduwd. Je moet echt wel je best doen om zomaar een stop op te rijden (geldt ook voor fietsers e.d. natuurlijk).

Het is zowel een juridisch alsook een praktische zaak.

Als wegvakken twee centimeter of minder in niveau van elkaar verschillen en hetzelfde zijn geplaveid of onvoldoende van elkaar gescheiden door doorgetrokken strepen in combinatie met aanduidingen op de weg zoals een fiets of voetganger, dan hebben beide stukken weg hetzelfde verkeersregiem. Of in simpele woorden: dan mag op alle twee de stukken weg hetzelfde verkeersgebruik plaats vinden. Dan zou je dus geen voetgangers of fietsers van het overige verkeer kunnen scheiden.

Als er dus weinig niveauverschil zou zijn, moet je overal doorgetrokken strepen gaan aanbrengen en afbeeldingen van voetgangers, zoals aangegeven in het RVV, waarin de verkeersregels zijn vastgelegd.

Bij kruisend verkeer ligt dat anders. Uitritten kennen dat verschil van minder dan 2 centimeter bij de stoeprand namelijk ook. Uitritten mag je alleen gebruiken om kruisend in- en uit te rijden, onder het verlenen van voorrang aan alle passerende verkeer, inclusief voetgangers.

Bij een uitrit moet het plaveisel van het trottoir en de stoepband of -rand doorlopen. Een uitrit mag dus niet net zo zijn geplaveid als de weg, want dan is het geen uitrit. Een zijstraat met doorlopende stoeprand en trottoirplaveisel is dus een uitrit-constructie waarop je als je er uitrijdt voetgangers en alle het overige kruisende verkeer voorrang hoort te verlenen! Dat weet lang niet iedereen helaas, want woonerven en dertig kilometergebieden zijn bij kruising met andere wegen meestal met zo'n uitritconstructie vormgegeven.

Voor de afwatering is het verschil tussen rijbaan en trottoir niet noodzakelijk, zoals bij een eerder antwoord werd vermeld. Dat is oplosbaar met afschot en dergelijke.

Toegevoegd na 5 minuten:
PS
Bij weginrichting wordt in principe NIET uitgegaan van wetsovertreders, zoals personen met te veel alcohol op. Dat stond wel in een eerder antwoord, maar is niet aan de orde. Dan zou de overheid straatarm worden aan allerlei voorzieningen. Je hoort je aan de wet te houden en anders loop je het risico gepakt te worden. Maar de weg inrichten doen wij voor degenen die zich aan de wet houden.