wat mag een handhaver/toezichthouder?

Als de handhaver/toezichthouder BOA (buitengewoon opsporingambtenaar) is mag hij dit, als dit in zijn instructie staat. Hij kan zelfs een wapen dragen maar alleen als dit bij zijn taak hoort. Een toezichthouder van een gemeente die BOA is, zal geen wapen dragen maar een boswachter (eveneens BOA) kan wel die toestemming hebben.

De bevoegdheden van een BOA die voor een gemeente werkt, zijn door de gemeente vastgelegd. Maar er zijn ook BOA’s in dienst van NS, bijv. de hoofdconducteurs.

BOA’s zijn altijd herkenbaar aan een badge met een gestileerde vuist.

"Boa’s worden opgeleid in een afgebakend vakgebied. Hierdoor kunnen zij deskundig zijn op gebieden waarop de politie dat niet is. Een jachtopziener weet bijvoorbeeld meer over wetgeving rond de jacht dan een politieagent.

Boa’s hebben een belangrijke rol bij het handhaven van veiligheid en het tegengaan van criminaliteit. De boa mag identiteiten controleren, proces-verbaal opmaken, boetes uitschrijven en personen aanhouden als deze worden verdacht van een strafbaar feit.

Elke soort boa heeft een eigen takenpakket. Zo controleert een treinconducteur plaatsbewijzen en zorgt voor de veiligheid in de trein. Een milieuinspecteur rapporteert over vervuiling (zoals zwerfafval en autowrakken) en controleert bedrijven op het naleven van milieuregels.

Boa’s moeten tijdens hun werk effectief kunnen optreden tegen geweld en agressie. Sommige boa’s hebben daarom politiebevoegdheden (zoals fouilleren) en geweldsmiddelen (zoals handboeien, wapenstok, pepperspray of een vuurwapen). In de Circulaire boa staat een volledig overzicht van de politiebevoegdheden en geweldsmiddelen die boa’s kunnen hebben.

Boa’s zijn ‘landelijk opsporingsbevoegd’. Dat betekent dat ze buiten hun eigen gebied mogen optreden. Dat kan uitsluitend in overleg met de politie en het Openbaar Ministerie.

Justis kent bevoegdheden en eventuele geweldsmiddelen toe aan de boa als de boa-werkgever de noodzaak hiervan heeft aangetoond en de boa bekwaam en betrouwbaar is. De noodzaak is er als:
het werk (bijvoorbeeld controleren of bekeuren) zonder opsporingsbevoegdheid niet mag worden gedaan;
de politie het werk niet kan doen of het niet wenselijk (geen kerntaak) is dat de politie dat werk doet.

De bekwaamheidseisen variëren per werkterrein. Verder moet een boa die over politiebevoegdheden en geweldsmiddelen komt te beschikken, ook voldoen aan de eisen van de Regeling Toetsing Geweldbeheersing boa.