Is een nationaal geloof echt nodig voor goede centralisatiepolitiek?

Nee natuurlijk niet. Je hebt geen nationaal geloof nodig, maar een nationaal geaccepteerde basis van normen en waarden (ik weet het, beladen term sinds Balkenende).

Het is dus belangrijk dat je inderdaad iedereen op dezelfde manier kan regeren en dat iedereen dat ook acceptabel vindt. Dat iedereen hiervoor dezelfde levensbeschouwing moet aanhangen is onzin. Het idee destijds komt voort uit de illusie dat er zonder godsdienst geen moraal bestaat en dat is niet zo.

Dus kort en goed: om centralisatiepolitiek te bedrijven is een nationaal geaccepteerde basis van moraal noodzakelijk. Een nationaal geloof kan zo'n basis zijn, maar is niet noodzakelijk. De nadelen van een nationaal geloof zijn dat je te maken krijgt met religieuze leiders die invloed gaan uitoefenen op de politiek, immers zij beinvloeden de morele basiswaarden en dus de methode waarop geregeerd kan worden. Iran is een goed voorbeeld van een land waar dit volledig verkeerd gelopen is.