Hoe gaat een zwaar verstandelijke gehandicapte stemmen?

Ook mensen die vanwege hun verstandelijke handicap onder curatele staan, mogen stemmen. Dat is vrij recent, ik meen van 2009. Ik geloof niet dat hier veel gebruik van wordt gemaakt, zo verscheen in 2010 dit artikel (http://www.medicalfacts.nl/2010/04/28/gehandicaptenzorginstellingen-gaan-slecht-om-met-kiesrecht-clienten/) waaruit bleek dat veel instellingen massaal de stempassen van verstandelijk gehandicapte cliënten vernietigen.

Maar jouw vraag gaat over een "zwaar verstandelijk gehandicapte". Dat is natuurlijk lastig te concretiseren, maar ik ga er even vanuit dat dit gaat om iemand die niet in staat is om zelfstandig een standpunt in te nemen dat nodig is om op een politieke partij te stemmen. Hoewel elke Nederlander boven de 18 van wie het kiesrecht niet ontnomen is door de rechter het récht heeft om te stemmen, is het kiesrecht van een zeer ernstig verstandelijk gehandicapte, en zo ook van een ernstig dementerende oudere of bijvoorbeeld iemand die op het moment van stemmen buiten bewustzijn is (bijvoorbeeld in coma ligt), alleen een recht. De uitoefening van dit recht is een ander punt. De kieswet voorziet erin dat iemand met een lichamelijke handicap in het stemhokje zelf hulp krijgt (http://mijnwetten.nl/kieswet/artikelj28) maar voor iemand met een verstandelijke handicap is een dergelijke regel er niet.

Het komt er dus op neer dat een verstandelijk gehandicapte alleen kan stemmen wanneer hij dit zelfstandig kan doen. Er mag iemand mee om buiten het stemhokje uit te leggen hoe het stembiljet werkt, maar er mag niet iemand mee in het hokje om te helpen, tenzij dit dus nodig is omdat iemand ook een lichamelijke handicap heeft. Een bepaalde mate van zelfstandigheid is dus een voorwaarde voor het kunnen uitoefenen van het stemrecht.

Voor stemmen bij volmacht geldt precies hetzelfde: iemand moet in staat zijn om te tekenen. Als iemand dus niet in staat is om zijn eigen naam te schrijven en dit te gebruiken als ondertekening, kan er geen volmacht gegeven worden.

Mij lijkt dat de grens een beetje ligt bij kunnen lezen, aangezien ook bij een kiezer die analfabeet is niet IN het stemhokje hulp gegeven mag worden, en er dus niet daadwerkelijk door iemand anders gestemd mag worden (op de knop gedrukt of het hokje aangekleurd), zie: http://www.leek.nl/politiek-en-organisatie/verkiezingen/bijstand-gehandicapten.html. Dit mag echt alleen maar bij een lichamelijk gehandicapte kiezer, die dus zelf kan aangeven op wie de stem uitgebracht moet worden.