Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom zeggen we "Ik ga met je mee" en "Ik ga elke dag mee" maar moeten we zeggen "Ik ga mee naar de bioscoop" en niet "Ik ga naar de bioscoop mee"?

Waar zit de logica in de zinnen dit scheidbaar werkwoord? Is een zinsdeel met naar de uitzondering op de regel? Hebben alle scheidbare werkwoorden deze uitzondering? Alvast bedankt voor een verhelderend antwoord!

Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
in: Taal
2.5K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (4)

Je wilt een verhelderend antwoord. Of mijn antwoord verhelderend is, weet ik niet. Ik schrijf gewoon op, wat ik denk ;-)

Ik weet niet of hier nou zo veel logica inzit, of dat er logica in zou moeten zitten. Ook denk ik niet dat je hier kunt spreken van regels. We zeggen het gewoon zo, en dat is zo gegroeid.

Wèl zou je de zinnen kunnen analyseren, en kijken of het met andere zinnen ook zo gaat.
We hebben de basis-zin "ik ga mee"
Toevallig zouden we "met je" in deze zin er nog achter kunnen zetten "ik ga mee met je", maar vloeiender klinkt, "ik ga met je mee". (dat geeft al aan dat het hier niet om echte taalregels gaat)

HOE je mee gaat, zet je er dus tussen.
Ik ga nooit met je mee, ik ga graag met je mee, ik ga met tegenzin met je mee, ik ga, als ik niet te moe ben, met je mee en ik ga met de bus mee.

Het 2e voorbeeld is iets heel anders. Dat geeft het doel aan. En dan zet je het erachter. "Ik ga mee" en dan volgt gewoon een uitbreiding van de zin, om het duidelijker te maken. Ik ga mee op vakantie, ik ga mee naar de kermis.

Zoals gezegd, ik geloof niet dat er een regel is, maar als die regel er wel zou zijn, dan zou je kunnen zeggen dat HOE je meegaat ertussen komt, en WAARHEEN je gaat erna komt.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Aanvulling:
Een handig ezelsbruggetje kan zijn dat je het werkwoord gewoon vol uitspreekt:
'meegaan naar' tegenover 'elke dag meegaan' en 'met je meegaan'. Je zegt namelijk niet 'naar meegaan' of 'meegaan met je' of 'meegaan elke dag'.
Nu ik dit zo verzin, kom ik erachter dat hetgeen waar je naar toe gaat altijd achter 'naar' staat. Daarom moet naar dus voor datgene waar je naar toe gaat, en kan het niet op een andere plaats zoals met. Dat is echter nog steeds niet echt een reden voor de andere plaats van 'mee'.
Pittig!
Dat is met een werkwoord zoals meegaan bijna altijd zo. Uitzonderingen kan ik niet vinden, maar ik denk wel dat er een paar zijn. Meegaan is een werkwoord waar nog een woord voor/achter zit, in dit geval mee. Je hebt nog meer van deze werkwoorden, namelijk:

Uitkijken
Meedoen
Afkraken

Deze werkwoorden kunnen in de vormen van 1ste persoon enkelvoud tot 3de persoon meervoud altijd gescheiden worden, dat moet zelfs, anders is het een incorrecte zin. Je kunt de werkwoorden ook invullen in jouw zinnen, maar het resultaat wordt niet zo mooi. Toch kloppen de zinnen grammaticaal wel.

Ik kijk met je uit.
Ik kijk elke dag uit.
Ik kijk uit naar de bioscoop.

Ik doe met je mee.
Ik doe elke dag mee.
Ik doe mee met de bioscoop.
(Naar is even 'met' geworden)

Ik kraak met je af.
Ik kraak elke dag af.
Ik kraak af met de bioscoop.
(Naar is even 'met' geworden)

Ik hoop dat je begrijpt dat er wel een dergelijke logica in zit, de woordjes komen er gewoon tussen te staan. Verder valt er hier weinig aan te begrijpen, het moet gewoon zo. In andere talen heb je ook van die dingen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
omdat 'elke dag' een tijdsbepaling is, en 'naar de bioscoop' een plaatsbepaling. Plaatsbepalingen komen vaak aan het einde van de zin, zeker in dit soort 'eenvoudige' zinnen. (ik ga naar de kerk, ik ga mee naar het pretpark, ik ga straks naar mijn moeder)

tijdsbepalingen komen vaak na de persoonsvorm (gaan in deze zin).

Ik ga morgen weg naar de bioscoop. Ik wil vandaag nog iets kopen. Ik loop iedere dag (tijdsbepaling) naar mijn werk (plaatsbepaling)
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden
Dat heeft alles te maken met de regels over woordvolgorde in het Nederlands.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
14 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding