Wie heeft de term 'smeergeld' bedacht? Waar ligt het verband met smeren?

Smeergeld is geld waarmee je iemand omkoopt.

Smeergeld is een vorm van corruptie in het politieke, sociale of economische systeem waarbij iemand in een machtspositie ongeoorloofde gunsten verleent in ruil voor wederdiensten of als vriendendienst.

Men kan enerzijds een onderscheid maken tussen publieke en private corruptie, al naargelang de omgekochte persoon een positie bij de overheid of bij een onderneming heeft. Anderzijds is er het onderscheid tussen actieve en passieve corruptie. Passief is de aangestelde die zich laat betalen om zijn macht of bevoegdheid foutief aan te wenden, actief is de burger of de klant die de steekpenning betaalt. Dat is nog niet hetzelfde als degene die het initiatief neemt: de steekpenning kan gevraagd, geëist of zelfs afgeperst worden door de functionaris, maar het initiatief kan ook van de burger komen en stilzwijgend aangenomen worden.

Het verband met smeren heb ik niet gevonden. En gezien de betekenis van het woord kan ik me niet voorstellen dat het leidt tot het soepeler (gladder) verlopen van processen en systemen zoals eerder werd gesuggereerd. Meestal werkt het tegengesteld.

Wat gesmeerd is, loopt gesmeerd, dus soepel, en naar wens.

Het gaat volgens mij om smeren in de betekenis van smerig maken. In de oorspronkelijke betekenis is smeren het bestrijken met een vettige stof. Je maakt je handen vuil als je steekpenningen geeft of aanneemt; je bezoedelt je handen door illegale praktijken.
Het woord komt van het Nederduitse Schmiergeld. Dat is rond 1700 ontstaan. Maar in de 13e eeuw bestond al de uitdrukking "die hant smirwen".