Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Is 'zich beseffen' correct nederlands?

Ik hoor heel vaak op de radio mensen zeggen 'zich beseffen' maar het voelt voor mij onjuist aan. Omdat het echter zo vaak wordt gebruikt vraag ik me af of het misschien allebei mag (beseffen, of 'zich beseffen')

een jaar geleden
in: Taal
1.8K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (4)

Nee.
Beseffen betekent ‘goed begrijpen, bewust stilstaan bij’. Als je me toevoegt in een zin als ‘Ik besef dat het moeilijk wordt’, maak je volgens veel mensen een fout. Ik besef me, hij besefte zich, wij beseften ons enz. komen echter vaak voor. In lijstjes met taalergernissen heeft ik beself me dat ... een hoge notering.
Beseffen is niet wederkerend
Het bezwaar tegen ik besef me dat ... is dat beseffen van oorsprong geen wederkerend werkwoord is. Het wordt dus zonder wederkerend voornaamwoord gebruikt. Juist zijn dus:
• Je beseft toch wel dat jullie dan moeten verhuizen? (en niet: je beseft je toch wel ...)
• De auteur besefte nauwelijks dat ze de literatuurprijs gewonnen had. (en niet: de auteur besefte zich nauwelijks ...)
• Ze hebben nooit beseft hoeveel ze aan hun oma te danken hebben. (en niet: ze hebben zich nooit beseft ...)
Het werkwoord beseffen gedraagt zich dus anders dan bijvoorbeeld zich realiseren, dat wél een wederkerend werkwoord is. In de volgende zinnen moet daarom een wederkerend voornaamwoord staan:
• Ik realiseer me dat het moeilijk wordt. (me is het wederkerend voornaamwoord dat bij ik hoort)
• Jullie realiseren je toch wel dat jullie dan moeten verhuizen? (je is het wederkerend voornaamwoord dat bij jullie hoort)
• Zij hebben zich nooit gerealiseerd hoeveel ze aan hun oma te danken hebben. (zich is het wederkerend voornaamwoord dat bij zij hoort)
Waarom hebben veel taalgebruikers de neiging om beseffen wederkerend te maken? Volgens de Taalprof lijkt het erop dat we werkwoorden die een ‘mentale handeling’ beschrijven, graag wederkerend gebruiken. Vergelijk: ‘Ik bedenk me dat ik nog boodschappen moet doen’, ‘Je kunt je wel indenken dat ik schrok!’, ‘Ik geneerde me voor mijn dronken oom’ en ‘Ik nam me voor geen suiker meer te eten.’
(Lees meer...)
Toegevoegd op 30 november 2022 10:31: bron
SimonV
een jaar geleden
Nee, dat is een contaminatie - het door elkaar halen van 2 uitdrukkingen: het is "zich realiseren" óf "beseffen". Maar als mensen het maar vaak genoeg verkeerd blijven doen gaan we het misschien op den duur goed vinden - taal leeft en past zich aan....
(Lees meer...)
een jaar geleden
SentWierda
een jaar geleden
Het best mogelijke antwoord - volgens mij.
Dat is geen goed Nederlands. Je beseft iets of je realiseert je iets. Je hebt dus gelijk dat dit niet klopt. Helaas wordt er dit soort fouten tegenwoordig heel vaak tijdens journaals en andere programma's op tv en radio of bij ondertitelingen of in tijdschriften tegenwoordig heel vaak gemaakt.
https://taaladvies.net/zich-beseffen-of-beseffen/#:~:text=Het%20werkwoord%20beseffen%20('zich%20realiseren,dat%20gebruik%20is%20geen%20standaardtaal.
Het woordje er moet weg bij "Helaas wordt er".
(Lees meer...)
Toegevoegd op 30 november 2022 10:39: tekst
een jaar geleden
Nee, dat is geen correct nederlands en het was mij ook al opgevallen.
Het is hij beseft dat... en niet hij beseft zich. Zich realiseren is wel correct nederlands.
(Lees meer...)
een jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding