Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom wordt een schandaal '...gate' genoemd?

Waarom wordt een schandaal '...gate' genoemd? Het schandaal met Nixon ging toch over Watergate, maar dit is toch in zijn geheel de naam van de architect van het gebouw? Waarom noemt men dan later een schandaal [...]GATE?

3 jaar geleden
in: Taal
Geef jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord

Antwoorden (1)

Hoewel -gate, als deel van een samenstelling, oorspronkelijk een zelfstandig woord is, is het daarmee een productief element geworden, hetgeen wil zeggen dat het in nieuwe combinaties kan worden gebruikt. Daarmee is het vergelijkbaar geworden met een achtervoegsel (suffix), waarmee nieuwe afleidingen kunnen worden gevormd.
Niettemin is het juister van porte-manteaus te spreken; twee woorden worden immers ineengeschoven tot één; de combinatie is steeds:
X (een aanduiding van het onderwerp dat nu weer stof doet opwaaien) plus Watergate.
Voorbeelden:
• in Amerika:Nipplegate (een bekend schandaal waarbij op televisie een tepel, nipple in het Engels, van Janet Jackson werd ontbloot)
• in Nederland: Mabelgate, een episode die opschudding veroorzaakte rond Mabel Wisse Smit.
• wereldwijd: dieselgate, een schandaal rond fraude met emissiewaarden van dieselauto's
Porte-manteauwoorden hebben het effect dat ze efficiënt zijn: in één woord kan gezegd worden wat anders twee of meer woorden zou vergen. Daarnaast hebben ze een categoriserend effect, en ontstaan er klassen van woorden die naar vorm en betekenis verwant zijn:
• motel en botel behoren tot de klasse hotel, waaraan vorm- en betekeniselementen zijn toegevoegd die naar het Engelse motoring (automobilisme) en het Nederlandse boot verwijzen.
• infotainment en infomercial behoren tot de klasse information, samengevoegd met respectievelijk entertainment en commercial, maar in beide gevallen nog met een betekeniscomponent van informatie.
• webcam, dashcam en camcorder behoren tot de klasse camera.
Het classificerende element kan dus aan het einde van het porte-manteauwoord staan (-tel), of aan het begin (info-), maar kan ook een variabele plaats bezetten (-cam, cam-).
Andere voorbeelden:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Porte-manteauwoord
Toegevoegd op 02 november 2021 16:29: tekst
SimonV
3 jaar geleden
Deel jouw antwoord
0 / 2500
Geef Antwoord
logo van Kompas Publishing

GoeieVraag.nl is onderdeel van Kompas Publishing