Waarom klinken sommige betrekkelijk voornaamwoorden zo raar voor een zelfstandig naamwoord?

Question

Die doolhof Dat krat Dat moes Toegevoegd na 1 minuut: Ik weet dat het grammaticaal klopt op deze manier, maar toch klinkt het me zo raar in de oren.

Amadea · Accepted Answer

Over doolhof geeft Onze Taal uitleg: Zowel de doolhof als het doolhof is juist. 
Van Dale (2005) en Koenen (2006) vermelden zowel de doolhof als het doolhof. Het Groene Boekje (2005) vermeldt alleen de doolhof, maar op de website van de Nederlandse Taalunie wordt het doolhof toch ook juist genoemd. In de praktijk komt het doolhof vaker voor dan de doolhof. 
In oudere woordenboeken staan de doolhof en het doolhof naast elkaar, onder andere in het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Van Dale vermeldde in de zevende druk (1950) beide lidwoorden, vanaf de achtste (1961) tot en met de dertiende druk (1999) alleen maar de, en in de veertiende druk (2005) staat weer de én het. 
Doolhof is opgebouwd uit het werkwoord dolen ('dwalen') en het zelfstandig naamwoord hof in de betekenis 'tuin'. Hof kon vroeger zowel mannelijk als onzijdig zijn, maar gaandeweg ontstond het volgende betekenisonderscheid:
•	de hof (mannelijk) werd gereserveerd voor de betekenissen 'tuin', 'boomgaard' en 'halo' ('lichtende kring om de zon of de maan' en 'kleurige kring rondom de tepel van een vrouwenborst');
•	het hof (onzijdig) werd gereserveerd voor onder meer 'erf', 'binnenplaats, plein', 'woonplaats van een vorst', 'hofhouding', 'eerbiedige opwachting' (zoals in de uitdrukking iemand het hof maken) en 'gerechtshof'.
Aangezien het bij doolhof om het mannelijke hof ('tuin') gaat, ligt de doolhof meer voor de hand, maar uit citaten blijkt dat het doolhof – ook in de schrijftaal – is blijven bestaan. Er is dan ook geen enkele reden om het doolhof af te keuren. 
 Je kunt dus gewoon kiezen wat je zelf het beste vindt klinken, die doolhof of dat doolhof.

Bij krat en moes is het niet zo helder vastgelegd. Daar wil ik zelf bij adviseren om eraan toe te voegen wat het omvat: bierkrat, fietskrat, appelmoes, rabarbermoes. Zeg je aan tafel: Mag ik de of het appelmoes even? Welke appelmoes? Nou, die! 
Wie haalt het of de bierkrat uit de kelder? Welke krat? Nou, die van dat merk!

Meer adviezen over de/het staan te lezen op http://www.onzetaal.nl/advies/deofhet.php

 · Answer

Je veronderstelling klopt niet. Dat is jouw persoonlijke beleving maar geldt niet voor iedereen.

 · Answer

Geen wonder, dat het je raar in de oren klinkt, wat het is niet juist....
Het is dit/dat doolhof (HET doolhof)
Deze of die krat (DE krat)
Deze of die moes (DE moes)

Nederlands is zo'n rare, onlogische taal, maar je gaat geweldig goed, als je het al 'raar' vindt klinken : je bent hard op weg béter Nederlands te spreken, dan sommige Nederlanders. Dikke Plus voor jou!!!!!

 · Answer

Leuk he reacties uitlokken.
Als antwoord op je vraag, bij het LOI kan je een cursus Nederlands volgen. Zal je vraag volledig beantwoorden en voor de rest gaat er een wereld vour JOUW open.

 · Answer

Alledrie de woorden die jij noemt, mogen volgens Vandale zowel met 'het' als met 'de' geschreven worden. 
'Het doolhof' wordt vaker gezegd dan de doolhof (in mijn omgeving althans), en daardoor ben jij het nu waarschijnlijk ook zo gewend, waardoor 'de doolhof' en 'die doolhof' raar klinken. 
Bij 'krat' en 'moes' wordt juist vaker 'de' gebruikt, waardoor 'het' en 'dat' raar klinken.

Hoe het komt dat als beide toegestaan, mensen vooral het ene lidwoord gebruiken en weinig het andere, weet ik niet. Als je het zo hoort of leest, neem je dat over natuurlijk (tenzij je het anders geleerd hebt), maar hoe de voorkeur voor het ene lidwoord begonnen is, weet ik niet.

Waarom klinken sommige betrekkelijk voornaamwoorden zo raar voor een zelfstandig naamwoord?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (4)

Weet jij het beter..?