Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom gebruiken wij nog woorden als bureau en cadeau ipv buro en kado?

Er word regelmatig spelling veranderd, woorden aangepast. Waarom worden woorden zoals hierboven niet veranderd naar de simpele precies hetzelfde klinkende spelling?
Zo was bv de portemonnee vroeger echt portemenaie. Uithet frans komt dat.

Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
in: Taal
8K
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
+GV Uiteindelijk ligt die keuze voor het grootste deel bij een commissie. Aan de andere kant zou men dit als spreker/schrijver kunnen veranderen door consequent kado en buro te gaan schrijven. Overigens is een van de twee ooit alternatieve spelling geweest. Dit zei je ook terug in sommige bedrijfsnamen en verkoopartikelen en hun verkoopblaadjes. Grote vraag is dan: blijft het daarbij of ga je ook spellen.
Kompjoeter
Pietsa
Viela
Vanieje
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
Maar voor bureau en bv cadau zijn er Nederlandse woorden. Voor pizza niet, dat is een naam van een gerecht. Zelfde geldt voor vanille . Voor het woord computer is geen nl woord.
Ik schrijf al jaren buro en kado. Helaas geeft mijn telefoon en pc steeds aan dat het fout is.
Maar je hebt gelijk. Waar houdt het op dan?
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
Wat jij 'Nederlandse woorden voor bureau en cadeau' noemt (buro en kado), zijn gewoon aangepaste spellingswijzen. In principe staat ons niets in de weg om pietsa in plaats van pizza te schrijven, dat is exact het zelfde, alleen doen we dat om wat voor reden dan ook (nog) niet. Bij voornamen zie je af en toe een zelfde tendens, bijvoorbeeld dat een man Rop in plaats van Rob heet.
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
Ik heb geleerd dat je bureau zo schrijft, net als cadeau zo trouwens. Dat zit er zo ingebakken dat ik niet beter weet. Naar mijn idee veranderd dat pas als bijna iedereen die het zo geleerd heeft overleden is en de woorden op school aan (bijna) iedereen geleerd zijn als kado en buro te schrijven.
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
De rijke historie en traditie golden voor bureau en cadeau ook, en daar lukte het wel
Computoon
7 jaar geleden
NoteToSelf: De "Nederlandse" woorden voor 'bureau' zijn (afhankelijk van de betekenis) 'schrijftafel' en 'kantoor'. Om de een of andere reden noemen we allerlei kantoren gewoon 'kantoor' maar het kantoor van de politie 'politiebureau'. Het leger houdt deze gewoonte ook in stand: het kantoor waar de onderofficieren en officieren zich ophouden, wordt ook 'bureau' genoemd. Het "Nederlandse" woord voor 'cadeau' is 'geschenk'. Als dit geschenk een verrassing is, wordt het ook wel als 'surprise' aangeduid. Want dit is de betekenis van 'surprise'. 'Buro' en 'kado' zijn nooit voorkeurspelling geweest maar toegelaten varianten. De voorkeurspelling moest geleerd worden op school en was ook voorgeschreven in stukken van de overheid. Als je voor deze woorden een andere spelling op school hebt geleerd, heeft de school dus een steek laten vallen. Nu is dit 'gedrocht' van voorkeurspelling en 'toegelaten varianten' al weer een aantal jaren geleden afgeschaft en is er voor veruit de meeste woorden maar één spelling de juiste. Dus cadeau, bureau enz. En als je die allemaal kent: chapeau!
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
"we zijn geen mongeaulen die een fonetisch schrift behoeven" Dat is een mening en een die ik niet deel. In mijn ogen wordt functie van taal (communicatie) het sterkst gediend als deze zou eenvoudig mogelijk is. Dus een uitspraak voor een letter/lettercombinatie, en voor een letter/lettercombi maar een uitspraak. Ik zou me zo voor kunnen stellen dat je dan veel minder geld en tijd zou hoeven steken in het taalonderwijs (met nog een aantal versimpelende wijzigingen
zoals consistent vervoegen, "het" weg, etc.). Dat is een utopie, dat weet ik, want zoals ik altijd begrijp zijn mensen heel erg conservatief als het op taal aan komt.
Computoon
7 jaar geleden
Spelling heeft weinig met de taal te maken, het is slechts de verpakking en af en toe wil "men" een nieuwe verpakking. Maar als we dat toch willen, zou ik kiezen voor wijzigingen waarmee je systematisch een grote reeks worden gelijktijdig kunt wijzigen. Het moet wel "leerbaar" blijven. Bijv. het achtervoegsel "isch" veranderen in "ies". Giganties prakties. En van het achtervoegsel "lijk" maken we "luk". Dat lijkt me redeluk gemakkeluk te onthouden. Van "het" maken we "ut". Met deze drie veranderingen komt de uitspraak beter terug in de spelling en dat lijkt me een vereenvoudiging. Waar ik beslist af zou blijven, is de werkwoordspelling. De spelling van de zwakke werkwoorden is volgens een consequent systeem opgebouwd en een goede leerkracht met voldoende didactische vaardigheden moet dit aan de meerderheid van zijn leerlingen kunnen aanleren. Het inzicht moet landen en daarvoor is veel oefening nodig. Consequent een bepaalde oplossingsmethode toepassen en op zeker moment gaat het dan automatisch. Datzelfde geldt voor wiskunde. Maar ook daarvoor geldt dat bij een deel van de leerlingen het inzicht niet zal landen.
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
De spelling van de zwakke werkwoorden is volgens een consequent systeem opgebouwd. Daarom ben ik sowieso voor afschaffing van sterke vervoeging. ik loop
hij loop
wij loop
ik loopte
hij loopte
wij loopte
heb geloopt Alles zwak en eenduidig. Waarom niet?
Computoon
7 jaar geleden
Dat zal niet gebeuren :-)
Het "gat" dat er nu al is tussen uitspraak en spelling wordt dan nog groter. En bij de sterke werkwoorden helemaal. Je moet dan aan kinderen de gedachtekronkel gaan leren: we zeggen in de verleden tijd "liep" maar schrijven "loopte". Een geluk is, dat er geen sterke werkwoorden bijkomen. Ik vermoed dat langzaam maar zeker een aantal weinig gebruikte sterke werkwoorden zal veranderen in zwakke. Een probleem minder dus. Al eens gehoord: de boer melkte de koeien. Terwijl het "vroeger" uitslutend "molk" was. Maar zo'n verandering zie ik bij "lopen" en "kopen" niet gebeuren, die worden te frequent gebruikt. Maar dat "beval" ooit "beveelde" wordt, lijkt me een kwestie van tijd.
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
Je moet dan aan kinderen de gedachtekronkel gaan leren: we zeggen in de verleden tijd "liep" maar schrijven "loopte". ?? Nee dan gewoon ook hij loop/loopte gaan zeggen natuurlijk. Dat zal niet gebeuren :-)
Die illusie heb ik ook niet.
Computoon
7 jaar geleden
Da's de omgekeerde wereld. De spelling en grammatica zijn hulpmiddelrn om taal schriftelijk vast te leggen en te beschrijven. We hebben echter een levende taal en die verandert dan ook voortdurend maar wordt niet bepaald door opgelegde regels. Geen enkele autochtone Nederlander zal zeggen: "Gisteren ik was laat thuis". Niet omdat dit in de grammatica staat, maar eenvoudigweg omdat we dit zo niet zeggen. En omdat we dit zo niet zeggen, staat het zo ook niet in de taalkundige werken. De taal was er eerder dan de taalboeken. Zou het gaan om een kunsttaal, dan zou je wel zo te werk kunnen gaan: eerst een grammatica in elkaar zetten en dan gaan spreken volgens die gramnaticale regels.
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
Ik ben dan ook een voorstander van een semi-kunsttaal (een volledige kunsttaal lijkt vanwege culturele non-existentie altijd gedoemd te mislukken). Met een kunsttaal kan je veel beter volledig consistente regels gaan maken, in plaats van de gekunstelde achteraf bepaalde regels die met al hun uitzonderingen. Ik zie het dat we nu vastzitten aan een taal die moeilijker is dan nodig die exact hetzelfde zou kunnen bereiken als een versimpelde variant (andere talen hebben daar overigens nog veel meer last van, Duits bijvoorbeeld met hun totaal onnodige naamvallen*). Jij doet altijd of dat zoals jij het ziet de enige manier is, het is enkel toevallig zo dat het nu zo gedaan wordt zoals jij het ongeveer prima vind. Als er meer mensen waren die erover dachten zoals ik erover dacht was taal een heel andere constructie. Een die er altijd naar zou streven om zo simpel en efficiënt mogelijk te zijn. Eentje waar je na de basisschool amper meer naar om zou hoeven kijken omdat je dan alles foutloos zou kunnen schrijven. "maar wordt niet bepaald door opgelegde regels" Ik heb juist het idee dat de taal juist door de regels die we nu aanhouden vrij eenduidig is. Als iemand iets verkeerd om gaat zeggen, zal iemand anders hem al snel proberen te corrigeren met een regel achter de hand. Daarnaast heb ik het idee dat door o.a. het invoeren van de standaardtaal(ABN) men ook ander is gaan spreken, of dat men ook regels heeft gemaakt die verder gingen dan de spreektaal (door bijvoorbeeld het uitsluiten van bepaalde sterke werkwoordsvormen). Of bijvoorbeeld de als/dan-regel, die heeft er voor gezorgd dat mensen nu "beter als" als volledig onjuist zien en dat dan ook niet zullen zeggen (of iig proberen te voorkomen).
*Zijn Nederlandse naamvallen ook niet gewoon weggewerkt dmv regels, of is dat geheel "natuurlijk" gebeurd?
Computoon
7 jaar geleden
Over die "als/dan" is al heel veel geschreven. Dat is een ooit bedachte "schoolregel". Dus als je "groter als" zegt, is dat alleen fout vanwege die ooit bedachte regel. Niet omdat het tegen onze levende taal zou ingaan. Het klinkt ook niet "onnederlands".
Maar als je bijv. zegt: "Hij heeft een zus kleine" of "Hij naar huis ging om half zes" doet het dat wel. Iedere autochtone Nederlander zal begrijpen wat je bedoelt maar hoort meteen dat het geen correct Nederlands is. Ook als die autochtone Nederlander geen taalonderwijs heeft gehad. En ook de regels voor de zinsvorming staan in de grammatica. Kortom: er is een verschil tussen voorschrijvende regels die een bepaald taalgebruik willen voorschrijven (en die we op school moeten leren omdat het door het leerprogramma worden voorgeschreven) en beschrijvende regels die bijv. vastleggen hoe we in onze taal zinnen maken. En die we vanzelf leren en al lang beheersen voor we naar de basisschool gaan. Die naamvallen: ben benieuwd hoe dat is gegaan. Schriftelijk hebben ze langer bestaan dan in de spreektaal. In teksten uit het eerste kwart van de 20e eeuw kom je nog zinnen tegen als "ik zag den man" maar dat was al echte schrijftaal. Op zeker moment was de "n" niet verplicht meer en nog later is hij afgeschaft. Maar een aantal vaste uitdrukkingen met naamvallen zijn toch blijven hangen: "in naam der wet". Of: "te allen tijde". (Vaak fout geschreven, dus leeft niet echt meer.)

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (2)

Je stelt de vraag net omgekeerd :-)

Feitelijk zou deze moeten zijn: 'waarom gebruiken wij nog woorden als buro en cadeau in plaats van bureau en cadeau'.

'Bureau' en 'cadeau' is de enige, juiste spelling voor deze woorden. Spelling berust op afspraak. Niet op uitspraak. We hadden ook af kunnen spreken dat we 'automaties' en 'automatise' zouden schrijven i.p.v. 'automatisch' en 'automatische'. Maar dat is tot nog toe niet gebeurd. Dan is overigens nieuw 'gezeur' te verwachten, want er zijn mensen die de 'au' in dit woord uitspreken als 'o'.

'Buro' en 'kado' zijn nooit officiële spelling geweest. Op school moet (altijd al) 'bureau' en 'cadeau' als de spelling voor deze woorden worden onderwezen en in stukken van de overheid mag uitsluitend 'bureau' en 'cadeau' worden gebruikt, al krijg je weinig cadeau van onze overheid.

'Kado' is volgens mij 'winkeliersspelling'. En met fantasiespellingen als 'aksie' en 'komitee' zijn we volgens mij in de jaren '60 van de vorige eeuw terug.

Toegevoegd na 1 minuut:
En waar ik schreef "Feitelijk zou deze moeten zijn: ‘waarom gebruiken wij nog woorden als buro en cadeau in plaats van bureau en cadeau’."

moest dit natuurlijk zijn

"Feitelijk zou deze moeten zijn: ‘waarom gebruiken wij nog woorden als buro en kado in plaats van bureau en cadeau’."
(Lees meer...)
Computoon
7 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden
+Ik snap de minnen niet echt.
Dat wordt uiteindelijk bepaald door de taalunie (zie hun argument later).

Bron
"Taalinfrastructuur
Spelling, woordenschat en grammatica zijn de basis van onze taal. De Taalunie is de autoriteit op deze gebieden en geeft taalgebruikers advies. Dat doet zij steeds meer online".

Bron
"Vraag
Mogen in het Nederlands ingeburgerde woorden die ontleend zijn aan het Frans en eindigen op -eau, zoals bureau, niveau en cadeau, worden gespeld met -o?
Antwoord
Nee. Bij deze woorden is in de officiële spelling alleen de oorspronkelijke Franse spelling met -eau toegestaan."
"Toelichting
Hoewel de schrijfwijze met o (buro, nivo, kado) in de praktijk ook voorkomt, is ze niet opgenomen in de Woordenlijst. Sommige mensen laten zich ten onrechte leiden door het beginsel van de standaarduitspraak, waardoor ze het woord spellen met de klanken die we horen in de uitspraak van dat woord, bijvoorbeeld /buro/, /nivo/, /kado/. "

(Argument Taalunie, of wel het feitelijke antwoord)
"Het beginsel van de standaarduitspraak is bij deze Franse leenwoorden echter ingeperkt door het beginsel van de etymologie, dat zegt dat uitheemse woorden (gedeeltelijk) hun uitheemse spelling behouden. De schrijfwijze met eau is de enige correcte: bureau, niveau en cadeau."

De verlegde vraag is dan, waarom kiezen ze voor behoud, in plaats van voor vernieuwing en eenduidigheid in uitspraak? In andere landen wordt daar namelijk soms wel voor gekozen en wordt de spelling van een woord gelijk gemaakt aan de heersende uitspraak. De Litouwse taal is daar een interessant voorbeeld van. Daar schrijven ze pica voor pizza, immers hun "c" is een "tz" klank. Als we dat in Nederland zouden introduceren dus pietza/pietsa, kompjoeter en ook al woorden als buro (die wel veel gebruikt worden) zouden veel mensen daar weer tegen in opstand komen.
Aan de andere kant kan je je ook weer afvragen waarom we kostuum en boetiek wel zo schrijven (dus vernederlandst qua spelling) en woorden als buro/nivo/kado weer niet. Uiteindelijk zou je er als taalgebruikers wel verandering in aan kunnen brengen door consequent kado te gaan gebruiken. Het is maar een afspraak en kunnen we die afspraak veranderen. Althans de mensen bij de taalunie kunnen dat. Die moeten daar wel een reden voor hebben. Ik kan me zo maar voorstellen dat popularisering van spellingswijze een argument kan zijn in zo'n wijziging.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
7 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding