Betekent "ik sta u niet toe" hetzelfde als "ik verbied u"?

Gevoelsmatig niet.

Niet toestaan is het niet goed vinden. Maar als het toch zou gebeuren dan is er niet echt een vervelende situatie. Dan wil men nog wel de hand over het hart halen.

Verbieden is door een gebod ontzeggen. Dat is veel strikter. Als het verboden is en je doet het toch, dan zal er een sanctie volgen. Dat kun je dus niet ongestraft doen.

Ik denk dat het bijna altijd uitwisselbaar is.
Een onderscheid zou kunnen liggen in de uitgangssituatie. Bij "ik verbied u" mocht het eerst wel en nu niet meer. Bij "ik sta u niet toe" mocht het toch al niet en is vergeefs gevraagd of het wel mocht.

Dat hangt af van de situatie. In de praktijk komt het veelal op hetzelfde neer, namelijk dat je iets niet mag doen. Maar in bepaalde situaties kan het verschil maken. Als ik bijvoorbeeld zeg dat ik jou verbied om - ik noem maar wat - in je auto te stappen en weg te rijden, heeft dat niet zoveel zin, want ik heb daar geen gezag over. Zeg ik in deze situatie dat ik het niet toesta, dan heeft het meer de betekenis van 'dat laat ik niet gebeuren' en betekent het misschien wel dat ik je zal tegenhouden als je het toch probeert.

In een andere situatie kan het feitelijk op hetzelfde neerkomen, óf juist een nuanceverschil aangeven waarbij 'niet toestaan' betekent dat een ander er niet verantwoordelijk voor is, maar dat je ook niet tegengehouden zult worden. Bijvoorbeeld iemand die vraagt aan een agent of hij mag fietsen in een voetgangersgebied omdat hij slecht ter been is. Als de agent zegt: 'ik verbied u dat', dan is duidelijk dat het niet mag. Zegt hij: 'ik kan u daar geen toestemming voor geven, maar u moet weten dat wij straks koffiepauze hebben', dan komt het neer op een oogluikend toestaan (zonder dat hij daar daadwerkelijk voor verantwoordelijk gehouden wil worden) en is het iets anders dan een verbod.

In een ander geval kan 'ik sta u niet toe' gezegd worden door iemand die geen enkel gezag heeft over de kwestie. Als de schilder aan mij vraagt of hij de tuin van de buren mag betreden, zal ik hem vertellen dat ik daar geen toestemming voor kan geven. Ik sta hem het dus niet toe. Maar ik kan het hem niet verbieden ook, want ik ga er simpelweg niet over.

Maar soms kunnen beide uitspraken precies hetzelfde betekenen. Als een leraar tegen de klas zegt dat hij niet toestaat dat er gepraat wordt tijdens de les, of dat hij praten tijdens de les verbied, dan mag er in beide gevallen niet gepraat worden.

Kortom: het is afhankelijk van de context en van wat er verder eventueel gezegd is.