Waar komt de streeknaam Salland (deel van Overijssel) vandaan?

Toen de Romeinen rond het begin van onze jaartelling oprukten in de Lage Landen waren deze bewoond door verschillende Germaanse stammen. De namen van deze stammen zijn tot ons gekomen in gelatiniseerde vorm. Daarbij waren ook de Salii.

Tegen het einde van de derde eeuw na Christus verenigden een aantal Germaanse stammen langs de Rijn zich tot een verbond: de Franken. In een brief aan Rome in 358 noemt Julianus II (de Romeinse opperbevelhebber in Gallië) deze Franken "Francos, quos consuetudo Salios appellavit" en dat betekent: Franken, die gewoonlijk Salii worden genoemd. Dit is de oudste vermelding van Salii als stamnaam. Hun naam stamt hoogstwaarschijnlijk af van Salland, dat in de 9e eeuw Salahom heette.

Waarschijnlijk is Salii een latinisering van Oudgermaanse Saljōz, meervoud van saljaz met de betekenis ‘heel, gezond, goed’. En nevenvorm van Salwōz, meervoud van salwaz, dat buiten het Germaans verwant is aan o.a. Latijn salvus ‘gezond, behouden, ongeschonden’ en Grieks hólos ‘geheel’. Het verdringen van salwaz door saljaz zal gebeurd zijn om het onverwante en weinig vleiende salwaz met de betekenis ‘geelbruin, grauw, vuil’ (Nederlands zaluw, Engels sallow) te vermijden.

Saljōz dan wel Salwōz met de betekenis ‘gezonden, helen, goeden’ zou in het hedendaagse Nederlands Sellen of Saluwen zijn geworden.

De streeknaam Salland gaat terug op de Oudnederlandse of Oudsaksische derde naamval meervoud Salawom ‘(bij de) Saluwen’, dat in de 9e eeuw is opgeschreven en gespeld als Salahom, en waarbij de -h- slechts een overgangsklank is. Waarom juist in deze streeknaam niet Saljōz, maar de gemakkelijk met salwaz ‘geelbruin, grauw, vuil’ te verwarren nevenvorm Salwōz overleefde is niet duidelijk. Misschien dat het een nagalm is van spot door buurstammen en/of nieuwe heersers.