Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waarom schrijf je: Op de Veluwe? En niet in de Veluwe?

Je schrijft: In de achterhoek, In Twente, In de Betuwe. Maar op de Veluwe. Net als op Urk. (maar dat was een eiland).

Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
in: Taal
7.9K
Bordensteker
9 jaar geleden
De Veluwe is een hoger gelegen gebied.
Dat kun je van eilanden ook zeggen. Op Wieringen – en in de Wieringermeer. Anderzijds zeg je weer wel: in de Ardennen, en in de Alpen ...
Hannibal trok wel óver de Alpen. Maar je bent in het Gooi, terwijl dat ook wat hoger ligt.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Waarom heeft een wielrenner het na een ronde over "ik ga OP de k*t" terwijl hij daar toch echt een ander voorzetsel bedoelt...? (Ingegroeid) Gebruik...
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Zal wellicht te maken hebben met dialect. Staphorsters zeggen ook 'op Stappest' terwijl dat nooit een eiland is geweest.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Hoogstwaarschijnlijk is dit toevallig ontstaan, uit plaatselijk taalgebruik.
In Amsterdam heb je bijvoorbeeld iets dergelijks, maar dan met een merkwaardig verschil in klemtoon bij de uitspraak van twee aangrenzende straten.
De MEEUWENlaan heeft als zijweg de HaviksLAAN.
De HERCULESstraat is een zijstraat van de StadionWEG.
Amadea
9 jaar geleden
Jouw reactie begrijp ik niet, Gesp. Bij alle vier de straatnamen leg ik de klemtoon op de eerste lettergreep. Dat heeft niets met voorzetsels te maken.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Nou....ik leg bij Stadionweg niet de klemtoon op stà-dion maar op beide niet. Ik heb wel een lichte neiging om de klemtoon naar weg te verplaatsen. Maar bij Waddenweg leg ik weer de klemtoon op Wadden. Bij Watergraafsmeer op meer.
Bij Koninginneweg op INNE...Kwestie van een persoonlijk taalgevoel denkt ik. Als laatste: Hortensialaan op ten.
Bordensteker
9 jaar geleden
Ik herken en bevestig als voormalig Amsterdámmer de typische uitspraak die Gesp, en ging er tot nu toe van uit dat het te maken kan hebben met het onderscheid tussen StadionWEG en StadionPLEIN.
In die buurt heb je ook de Olympiaweg met haaks erop het bekendere OlympiaPLEIN, en de Minervalaan bij het Minervaplein – waarvan ik de klemtoon dan weer niet zeker weet. Maar bij de HaviksLAAN zie ik géén gelijknamig plein, al ligt hij wel aansluitend aan de HagedoornWEG en het HagedoornPLEIN ...
En bij de Herculesstraat klopt het weer, want daar is geen gelijknamig plein. OsdorpPLEIN, OsdorperBAN.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Amadea en azalaia
Het gaat er niet om waar júllie de klemtoon leggen, maar waar de mensen die er van oudsher wónen hem leggen.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
@Gesp: jij hebt de juiste klemtonen gebruikt...;-)
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
Inderdaad net als op Urk, want de Veluwe is een soort van eiland.
Dat was de Betuwe trouwens ook, Isla Batava, het Bataafs Eiland.
Dus het moet eigenlijk ook "op de Betuwe" zijn.
Wellicht is het nu echter "in de Betuwe" omdat de oeroude Isla Batava zich vanaf de splitsing van de Rijn en de Waal helemaal tot aan de Zuid-Hollandse kust uitstrekte, terwijl nu slechts het Gelderse gedeelte nog ermee wordt aangeduid.
Het laatste echte stukje eiland van de Betuwe, het Gelders Eiland, werd de gemeente Rijnwaarden en fuseerde daarna met Zevenaar "in de Liemers", dus niet "op de Betuwe" meer, maar wel nog "waoter en wiend", hoop ik tenminste!!!

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Omdat de Veluwe hoog ligt, althans voor Nederlandse begrippen. Het ligt zo'n vijftig meter boven A.P. (Amsterdams Peil).
Bron: Atlas der gehele aarde, Bos/Zeeman
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Ik begrijp niet wie je gemind heeft voor deze reactie. Ook Taaladvies geeft een dergelijke verklaring.
https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/op-in-scheveningen
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Er wordt helaas heel vaak zonder toelichting gemind.
Niemand heeft daar wat aan: de vragensteller niet, de antwoordgever niet en een bezoeker niet.
Jammer dat GV het geven van een min niet uitsluitend mogelijk maakt na het geven van een reactie!
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Nou... plusje van mij dan... ;)
fisbel
9 jaar geleden
Geen plus, geen min.
Koensander geeft het goede antwoord. Maar zijn bron is dubieus. als bron had kunnen gelden de verwijzing naar onze taal die Pieter1986 hierboven vermeldt.
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
"Normaliter spreek je van 'in' als het om wijken, straten, plaatsen enz. gaat. Het is echter (meestal regionaal) gangbaar om van een gebied dat oorspronkelijk iets hoger ligt, of lag, dan het omliggende gebied te spreken van 'op'.
Zo zullen veel oud-Scheveningers of Hagenaars zeggen dat ze 'op' Scheveningen wonen, omdat dit altijd zo bij hen gezegd werd. Rotterdammers wonen bijv. ook 'op' Zuid' of 'op' Spangen. De meeste Nederlanders zien dit hoogteverschil niet of het is inmiddels iets wat vroeger zo was en zullen zij weer 'in' Zuid of 'in' Spangen zeggen.
In de algemene taal is het bij dit soort hoger gelegen plaatsen of wijken gewoon 'in'en indien sommigen het woordje 'op' gebruiken voor dit soort plaatsen/wijken is het geen taalfout. Het is echter niet altijd gebruikelijk.
Het is wél gebruikelijk om het woordje 'op' te gebruiken bij een eiland of inderdaad 'op' de veluwe of 'op' de Noord-/Zuidpool."
Bronnen:
- https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/op-in-scheveningen

Andere antwoorden (1)

De Veluwe is een grondgebied en daar leef je OP.
De achterhoek is een sociale omgeving van die naam, en daar leef je IN.

dacht ik..
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Amadea
9 jaar geleden
Klopt gelijk al niet als je kijkt naar de Betuwe. Wat is volgens jou dan het verschil tussen Betuwe en Veluwe?
Verwijderde gebruiker
9 jaar geleden
Blijft tricky dat klopt, want het hangt er van af, of men het heeft, bv over de plaats waar je huis staat of de gemeenschap waarin je leeft...
Je kunt daarvoor op en in gebruiken bij de Betuwe.
Toch denk ik dat dát het verschil is geweest bij het ontstaan van gebiedsnaam of gemeenschapsnaam.
Amadea
9 jaar geleden
Nee dus. Op de Betuwe wordt niet gebruikt. Het is altijd 'in de Betuwe'.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding