Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wat is het verschil in betekenis tusssen "überhaupt" en "sowieso"?

Een paar jaar geleden had ik hier dagenlang debat over met een vriendin, maar onze conclusie was dat er in het Nederlands geen verschil tussen de twee is. Zie ook wat http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/822 erover zegt. Toch blijft er een onderbuikgevoel dat er een verschil is. Maar als ik dan naar voorbeelden ga zoeken, vind ik ze niet. Weet iemand of er in het Duits een verschil is? Of worden ze daar ook 'vaag' gebruikt?

Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
in: Taal
7.1K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Leuke vraag! Voor mijn gevoel is er zeker gebruiksverschil tussen de twee woorden. Überhaupt gebruik ik om te benadrukken dat het niet anders kan, het is de enige manier. Sowieso is om aan te geven dat het erbij inbegrepen is; het kan ook op andere manieren, maar dit hoort er in elk geval bij. Sowieso is meestal wel te vervangen door een Nederlands woord, maar überhaupt heeft geen goed equivalent.
(Lees meer...)
Amadea
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik zie net als jij, Amadea, verschil, maar ik kan er de vinger niet precies op leggen. Ik voel bij überhaupt meer een soort van 'in het geheel', maar dan kan ik ook wel zinnen bedenken waarbij überhaupt gewoon staat voor 'hoe dan ook'. En sowieso staat bij mij meestal voor 'hoe dan ook' ("wat er ook gebeurt, het feest gaat sowieso door" is in mijn ogen dubbelop). Maar als je zegt: "ik vond die acteur slecht acteren, ik vond het sowieso een slechte film", dan bedoel ik met 'sowieso' 'in het geheel'. Misschien ben ik gewoon inconsequent...
Amadea
12 jaar geleden
Maar neem nou een jouw eerste voorbeeld. Wat er ook gebeurt, het feest gaat `in elk geval` door. Überhaupt kan je in deze zin niét gebruiken. Dat is eigenlijk altijd gekoppeld aan een ontkenning. Als er plotseling een naaste overlijdt gaat het feest überhaupt niet door. En de tweede zin: Ik vond het 'zondermeer' een slechte film. Überhaupt had ik al geen zin om naar de bioscoop te gaan.
Pieter2011
12 jaar geleden
Leuk artikel: http://www.tekstschrijvers.nl/tnlab/taalrubriek/sowieso-moet-je-ueberhaupt-niet-gebruiken.html
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Sterk, dat van die koppeling aan ontkenning. 'Zondermeer' doet het hem voor mij dan weer niet, ik zou daar dan zeggen 'in z'n geheel', maar dat zeg ik natuurlijk nooit. En het artikel is leuk en heeft een punt. Maar ja, ingeburgerd is niet zo maar weer uitgeburgerd. En er is blijkbaar een vacature in onze taal voor een dergelijk woord. Wel grappig dat de betekenis van leenwoorden gaat verschillen van de oorspronkelijke betekenis (of verbreden), allemaal wel in te voelen, ook.

Andere antwoorden (2)

In mijn beleving worden die woorden meestal gebruikt in de vorm van...

Een glas die van 10 meter naar beneden valt is zowiezo kapot..

Ik vraag me af of je van 10m afstand uberhaupt kan horen dat er een muis voorbij loopt..

Hahah sorry voor de voorbeelden maar kon ff niks anders bedenken!..
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Haha, twee uitstekende voorbeelden, buksie83! Het geeft mijn gevoel in ieder geval weer. In deze gevallen betekent sowieso (zin 1) dus 'zeker' en in de tweede zin staat überhaupt voor iets van 'in het geheel'. In mijn beleving is 'überhaupt' sterker benadrukkend, zo denk ik het in ieder geval te gebruiken. Nu ja, zo werkt taal natuurlijk. Als blijkt dat meerdere mensen verschillende gevoelens bij twee ogenschijnlijke of misschien zelfs oorspronkelijke synoniemen en ze dus ook op dezelfde manier verschillend gebruiken, dan ontstaat er vanzelf een verschil in betekenis.
Ik ben het wel met de vorige antwoorden eens, maar ik wil er toch nog iets aan toevoegen. In 'überhaupt' zit ook een element van: alle andere overwegingen doen niet ter zake, want het is 'überhaupt' zo...Het woord zelf geeft dat ook al aan. Het woord 'sowieso' heeft dat veel minder. Ik denk dat een Duitser beter met het verschil overweg kan dan wij.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding