Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Waar komt "zetten" vandaan in "Koffie zetten" en "thee zetten"?

Dat is toch krom Nederlands? Soep "maak" je, of "soep trekken" kan ook nog. "Aanmaaklimonade maken" is ook goed. Ik merkte bij iemand zelfs dat wanneer je hetzelfde apparaat gebruikt om koffie of warme chocomel re maken je spreekt van "maken of zetten"
Met een senseo kun je namenlijk ook warme chocolademelk "maken" terwijl je met hetzelfde apparaat koffie "zet"

Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
in: Taal
7.7K
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Goeie vraag! +

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (5)

Water opzetten voor de koffie.
Dat moest vroeger als eerste gebeuren.
Voor het filtreren

Toegevoegd na 2 minuten:
Bij soep moet je ook wel iets in de pan opzetten, maar dan wordt er meteen wat aan toegevoegd.
Bij koffie en thee wordt eerst alleen water opgezet.

Toegevoegd na 1 dag:
Het kan ook (maar ik verwacht het zelf niet) te maken hebben met het volgende:
Soms moeten mensen zich ergens zetten (zich settelen zeggen we tegenwoordig), om zich op hun plaats te voelen. Vroeger zette men koffie en thee in een pot door warm water te gieten op gemalen koffiebonen of theebladeren. Goed roeren en dan de zaak laten bezinken. Dat bezinken kun je ook zetten noemen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Waarschijnlijk is zetten in dit geval een zeugsma.
Een bekend voorbeeld van een zeugma is: ‘Hier zet men koffie en over’. Zeugma is een Grieks woord, dat ‘juk’ betekent. Het is een stijlfiguur waarbij een werkwoord of bijvoeglijk naamwoord wordt verbonden met twee andere woorden, maar eigenlijk slechts op één van beide slaat, of op het één anders betrokken is dan op het ander.

In het voorbeeld ‘Hier zet men koffie en over’ is zetten anders betrokken op koffie (‘koffie maken’) dan op over (overzetten betekent ‘van de één naar de andere kant brengen’).

Ik denk dat het te maken heeft met de bereiding van koffie vroeger en thee nu nog. Het water moet ‘overgezet’ worden van de ene kant naar de andere kant, van de waterketel naar de koffie-of theepot dus.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Dat het een zeugsma is in genoemd voorbeeld, klopt. Dat is echter geen verklaring van hoe het woord "zetten" dan in de term "koffie zetten" is gekomen.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Flauw dat je een min geeft hoor. Ik heb tenminste moeite gedaan om er achter te zoeken. Waar is jouw antwoord?
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Minnen en plussen krijg je niet voor de moeite. Die zijn er om aan te geven of iets een waardevol antwoord is. Dit is naar mijn mening geen waardevol antwoord, om redenen die ik al had aangegeven. Wellicht heb je mijn redenen niet begrepen, dus ik zal het nogmaals proberen. Het feit dat het voorbeeld dat je noemde, "hier zet men koffie en over", een zeugma is, zegt geheel niets over de herkomst van de term "koffie zetten". Zie voor mijn antwoord het antwoord hierboven. Het was al gegeven, dus waarom zou ik gv verontreinigen door het nog eens over te doen?
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Wie zegt dat het antwoord hierboven het juiste is? Ik zie daar ook kritiek op.....
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Ik zeg niet dat het het juiste is. Ik zeg alleen dat dat mijn antwoord geweest zou zijn. Overigens doet het er niet eens toe, of ik al dan niet een antwoord heb gegeven en of dat al dan niet klopt. Mijn kritiek op dit antwoord staat daar gewoon los van.
Mogelijk heeft het met wat anders te maken.
In Zeeland praten ze over de tafel aan-zetten, wat betekent de tafel dekken.

Toegevoegd na 1 minuut:
Dan is er ook nog klaar zetten.
De koffie ( klaar) zetten, is mogelijk hieruit verbasterd.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
En opzetten is er ook nog. Dat doe je met het eten, n pannen, op het fornuis te zetten. Dat deed je vroeger met koffie ook.
Het werkwoord zetten gebruik je, in verband met de bereiding van dranken, wanneer er eerst een proces plaats moet vinden om van het poeder, de bonen, of de blaadjes met behulp van kokend water de drank te produceren. Om van siroop limonade te maken hoef je alleen maar water aan het kant en klare voorproduct toe te voegen. Bouillon moet trekken, maar als je soep uit een zakje neemt dan is dat niet nodig. Echter gemalen koffiebonen en theeblaadjes moeten eerst in het water intrekken voordat je er koffie of thee van krijgt. Daarom noem je dat zetten. Bij chocoladedrank hoeft de cacao alleen maar met water of melk gemengd te worden, het hoeft niet in te trekken.
(Lees meer...)
Amadea
13 jaar geleden
In dit geval is zetten gebruikt in plaats van trekken.
Het is het aftrekken met heet water; koffie, thee zetten.
Zetten betekent veel, bijv. het op een lopen zetten, zich zetten (zitten gaan)iets betaald zetten en het heeft ook dus de betekenis van trekken: een boos gezicht zetten=een boos gezicht trekken.
Als iets zich zet dan krijgt het ook een duidelijke vorm.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding